De behandeling van een frozen shoulder is gebaseerd op een richtlijn uit 2013. Is deze richtlijn nog steeds actueel? Of is er nieuw bewijs opgedoken?
Welkom bij onze diepgaande blogpost over het herkennen en behandelen van een frozen shoulder. Er bestaan verschillende behandelingen en in deze blogpost worden de belangrijkste adviezen en ondersteunende gegevens voor deze moeilijke situatie besproken.
Inleiding
Bevroren schouders worden gezien als een van de meest uitdagende aandoeningen. In tegenstelling tot de misvatting dat ze vanzelf oplossen zonder interventie, vereisen deze aandoeningen vaak zorgvuldige behandeling en interventie. In dit artikel gaan we dieper in op de diagnose en behandelstrategieën voor frozen shoulders.
Ben je meer een luisteraar dan een lezer?
Je kunt de gefilmde versie van deze post hier bekijken.
Diagnose en belangrijkste kenmerken
Risicofactoren
Bevroren schouders kunnen mensen van verschillende leeftijdsgroepen en achtergronden treffen, maar verschillende risicofactoren verhogen de kans op het ontwikkelen van deze aandoening.
Primaire kapselontsteking treft 2-5% van de bevolking en secundaire kapselontsteking als gevolg van schildklieraandoeningen of diabetes heeft een prevalentie van maar liefst 4-38%, wat uitzonderlijk hoog is. Zorg ervoor dat je volledig alert bent wanneer een patiënt met schouderpijn de kliniek binnenstapt met comorbiditeiten zoals deze.
Er zijn nog een paar andere risicofactoren. Patiënten met een voorgeschiedenis van de ziekte van Dupuytren lopen ook een verhoogd risico. Als je meer wilt weten over de ziekte van Dupuytren, bekijk dan hier onze richtlijnvideo.
"De 50-jarige schouder."
In Japan noemen ze het de 50-jarige schouder, wat ons direct wijst op een andere risicofactor: leeftijd. Zelden zie je een patiënt met een frozen shoulder jonger dan 40 jaar of ouder dan 65 jaar. De piekincidentie ligt tussen 50 en 56 jaar.
In de richtlijnen staat dat vrouwen vaker getroffen worden dan mannen, maar sommige auteurs trekken dit in twijfel (bijv. Lewis 2015). Een voorgeschiedenis van een eerdere frozen shoulder moet ook als een risicofactor worden beschouwd. Er is een kans van 5-34% dat de pathologie contralateraal terugkeert.
Andere risicofactoren zijn langdurige immobilisatie na een operatie, een myocardinfarct, trauma en auto-immuunziekten.
Klinische presentatie
Bevroren schouders vertonen vaak een geleidelijke verstijving en toenemende pijn na verloop van tijd. Externe rotatie en abductie zijn de belangrijkste betrokken bewegingen. De beperkingen worden zowel bij actieve als passieve bewegingen waargenomen.
Fasen van Frozen Shoulder
De aandoening doorloopt verschillende voorgestelde fasen:
De vroege fase wordt gekenmerkt door scherpe pijn bij bewegingen, pijnlijke pijn in rust en slaapstoornissen.
De tweede en derde fase gaan gepaard met een verlies van beweging in alle vlakken en kunnen enkele maanden duren. Histologisch is er een verschil tussen de twee, maar klinisch niet.
In de vierde fase neemt de pijn af, maar kan de stijfheid tot 24 maanden aanhouden.
Toch zullen niet alle patiënten na twee jaar symptoomvrij zijn. De typische duur van een frozen shoulder is 30 maanden, maar 50% van de mensen blijft jaren nadat de aandoening zich voor het eerst manifesteert lichte tot matige beperkingen ervaren(Shaffer et al. 1992)
Verkeerde diagnoses en differentiële diagnoses
Zoals eerder vermeld, is een van de valkuilen een verkeerde diagnose in het beginstadium. Deze fase is cruciaal omdat een corticosteroïdeninjectie veel pijn kan verlichten en volgens de meest recente richtlijnen niet zal worden toegediend met een (onterechte) diagnose van subacromiale schouderpijn(Lafrance et al. 2022). De juiste diagnose stellen is dus cruciaal voor de behandelkeuzes voor een frozen shoulder.
Laten we ervoor zorgen dat je de volgende niet mist. Er is een bootlading aan differentiële diagnoses om te overwegen: acute calcificerende tendonitis/bursitis, artrose van de schouder, cervicalegie, cervicale discusaandoeningen, contusie van de schouder en bovenarm, aandoeningen van het spijsverteringsstelsel, fracturen, impingement syndroom van de schouder, TOS, avasculaire necrose, labrale laesies, suprascapulaire zenuwbeknelling, neoplasma, AC OA, Cx OA, cervicale radiculopathie, lange kop van bicep tendinopathie, rotator cuff scheuren,...
Nieuw bewijs opgedoken
De voorgeschiedenis van de patiënt en je klinisch onderzoek zijn cruciaal in je diagnostisch proces. De meest voorkomende schouderklacht is subacromiale schouderpijn of rotator cuff-gerelateerde schouderpijn. Deze overkoepelende termen omvatten enkele van de diagnoses in de vorige lijst. De richtlijn voor frozen shoulder is een beetje gedateerd en er is nieuw bewijs opgedoken. De meer recente richtlijnen voor rotator cuff-gerelateerde schouderpijn beschouwen tendinitis, bursitis, impingement, partiële scheuren en lange kop bicep tendinopathie allemaal als dezelfde diagnose. Dit maakt de lijst in ieder geval een stukje korter. We hebben deze richtlijnen ook behandeld, dus als je geïnteresseerd bent, klik dan hieronder.
Presentatie van de bevroren schouder
De algemene presentatie is een toename van pijn en stijfheid na verloop van tijd. Het ontstekingsproces veroorzaakt 's nachts veel pijn, met slaapstoornissen als gevolg. Zoals eerder gezegd, is het verlies van ROM zowel actief als passief.
De bevroren schouder diagnosticeren
Om het in getallen uit te drukken: je hebt een afname van 25% nodig in twee bewegingsvlakken en een afname van 50% in passieve externe rotatie vergeleken met de kant zonder letsel. Minder dan 30° externe rotatie telt ook mee voor de diagnose. Speciale tests helpen niet bij de diagnose.
Behandeling
Het irritatieniveau van het weefsel helpt om patiënten in te delen in groepen met hoge, matige of lage prikkelbaarheid. Deze classificatie bepaalt de keuze van de behandelingsopties.
Behandelmethoden voor bevroren schouders
Er bestaan meerdere behandelingsmogelijkheden voor de frozen shoulder. Maar wat is effectief?
Patiënten moeten worden voorgelicht over de natuurlijke geschiedenis van frozen shoulders en het belang van het aanpassen van hun activiteiten om een pijnvrij bewegingsbereik te bevorderen.
Intra-articulaire steroïde injecties, gecombineerd met mobiliteits- en rekoefeningen voor de schouder, worden het sterkst aanbevolen voor pijnverlichting op korte termijn.
Rekoefeningen moeten worden afgestemd op de mate van prikkelbaarheid(Kelley et al. 2013).
Andere vormen van training, zoals mobiliteits- of weerstandstraining, kunnen worden overwogen, maar zijn vaak effectiever in combinatie met een steroïde injectie(Challoumas et al. 2020).
Aanvullende modaliteiten
Enkele aanvullende modaliteiten die kunnen worden overwogen zijn kortegolf diathermie, ultrageluid of elektrische stimulatie in combinatie met mobiliteits- en rekoefeningen. Het is echter de moeite waard om op te merken dat het bewijs ter ondersteuning van deze modaliteiten niet bijzonder sterk is en dat recentere onderzoeken - sinds de richtlijnen - vragen hebben opgeroepen over hun effectiviteit (Ebadi et al. 2017, Tugce Onal et al. 2018, de Sire et al. 2022, Hanchard et al. 2012).
Mobilisaties van het Glenohumerale gewricht kunnen helpen om de pijn te verminderen en het bewegingsbereik te vergroten. Ze kunnen echter minder effectief zijn in de eerste paar weken of maanden, waarschijnlijk door het zeer actieve ontstekingsproces tijdens deze fase (Page et al. 2014).
Vooruitgang beoordelen
Het is cruciaal om de vooruitgang van je patiënt regelmatig te beoordelen met behulp van vragenlijsten om de pijn en het functioneren voor en tijdens de behandeling te evalueren. Vragenlijsten die je kunt gebruiken zijn: SPADI, DASH en de ASES.
Conclusie
Kortom, frozen shoulders zijn een complexe aandoening die een zorgvuldige diagnose en behandeling vereist. Hoewel er geen definitieve behandeling is voor de frozen shoulder, kan een combinatie van voorlichting, intra-articulaire steroïdeninjecties en oefeningen op maat voor aanzienlijke verlichting zorgen. Onthoud dat de ervaring van elke patiënt met een frozen shoulder uniek is en dat de behandeling hierop moet worden aangepast. Op dit gedateerde gebied zijn absoluut meer hoogwaardige onderzoeken nodig.
Bedankt voor het lezen!
Max
