Piriformissyndroom / Diep Gluteaal Syndroom (DGS) | Diagnose & Behandeling

Inleiding

Deep gluteal syndrome, afgekort DGS, wordt gedefinieerd als pijn in de bilstreek veroorzaakt door een niet-discogene beknelling van de nervus ischiadicus in de subgluteale ruimte.

De piriformisspier loopt van het heiligbeen naar het heupgewricht. Omdat de ischiaszenuw eronderdoor loopt, werd gesuggereerd dat een strakke piriformis de ischiaszenuw zou kunnen samendrukken en pijn in de bil en de achterkant van het been zou kunnen veroorzaken. Onderzoekers hebben zelfs anatomische variaties gevonden waarbij de heupzenuw direct door de spier loopt, waardoor de heupzenuw in theorie nog gevoeliger is. Aan de andere kant is een onderzoek van Bartret et al.  (2018) onderzochten 1039 volwassen heupen op MRI waarvan ongeveer 20% nervus ischiadicus varianten had die de nervus ischiadicus gevoeliger zouden kunnen maken voor compressie door de piriformis spier. Ze vonden geen verband tussen nervus ischiadicusvarianten en het piriformissyndroom.

Er zijn meer anatomische structuren die mogelijk druk kunnen uitoefenen op de nervus ischiadicus, zoals het gemelli-obturator internus complex, de hamstringspieren, fibreuze banden die bloedvaten bevatten, vaatafwijkingen en ruimte-innemende laesies. Daarom geven deskundigen tegenwoordig de voorkeur aan de term "diep gluteaal syndroom".

Epidemiologie

De prevalentie van het piriformissyndroom is niet goed vastgesteld en schattingen lopen uiteen. Het piriformissyndroom wordt beschouwd als een relatief zeldzame aandoening in vergelijking met andere oorzaken van beknelling of irritatie van de heupzenuw.

Van patiënten die echt last hebben van ischias, wordt slechts 6-8% geacht het piriformissyndroom te hebben(Stafford et al. 2007). Dit betekent dat er in de overgrote meerderheid van de gevallen verschillende onderliggende redenen zijn voor ischias, voornamelijk zenuwwortelcompressie door lumbale hernia's of foraminale stenose.
We hebben een heel blogartikel geschreven over deze discussie als je er meer over wilt weten.

MAAK JE DIFFERENTIËLE DIAGNOSE BIJ HARDLOOPGERELATEERDE HEUPPIJN BETER - GRATIS!

• • Naam*
• • E-mail*

Δ

Klinisch beeld

Veel voorkomende symptomen van het diepe gluteale syndroom zijn pijn in de heup of bil en gevoeligheid in de gluteale en retro-trochantere regio. De pijn wordt vaak beschreven als ischiasachtig, vaak unilateraal en verergerd bij rotatie van de heup in flexie en extensie van de knie. Andere symptomen zijn het niet kunnen verdragen om langer dan 20 tot 30 minuten te zitten, mank lopen, verstoord of geen gevoel meer hebben in de aangedane extremiteit en pijn 's nachts die overdag beter wordt.

Lichamelijk onderzoek

Er zijn verschillende orthopedische testen beschreven om DGS vast te stellen, maar de meeste hebben geen diagnostische nauwkeurigheidsstudies ondergaan. Daarom is het gebruik ervan twijfelachtig. Dit is ook de reden waarom DGS een uitsluitingsdiagnose blijft. Dus voordat je een van de volgende tests uitvoert, moet je ervoor zorgen dat je meer voorkomende pathologieën in de lumbale wervelkolom en het SI-gewricht, die de symptomen van de patiënt zouden kunnen verklaren, hebt onderzocht en uitgesloten.

Het enige onderzoek dat de diagnostische nauwkeurigheid van verschillende tests voor DGS evalueert, is een onderzoek van Martin et al. (2014).

De zittende piriformisstretchtest had een sensitiviteit van 52% en een specificiteit van 90% voor de diagnose van endoscopisch bevestigde beknelling van de nervus ischiadicus. Dit is de enige studie die deze test al evalueert, daarom geven we deze test een matige klinische waarde om de aandoening in de praktijk te bevestigen. Volgens dit onderzoek had de actieve piriformis test een sensitiviteit van 78% en een specificiteit van 80% voor de diagnose van endoscopisch bevestigde beknelling van de nervus ischiadicus. Dit is het enige onderzoek dat deze test tot nu toe heeft geëvalueerd, daarom geven we deze test een matige klinische waarde om de aandoening in de praktijk in en uit te sluiten.

De Seated Piriformis Stretch Test is een andere test die werd geëvalueerd door Martin et al. (2014) had de zittende piriformisstretchtest een sensitiviteit van 52% en een specificiteit van 90% voor de diagnose van endoscopisch bevestigde beknelling van de nervus ischiadicus. Dit is de enige studie die deze test al evalueert, daarom geven we deze test een matige klinische waarde om de aandoening in de praktijk te bevestigen.

Andere orthopedische tests voor het diepe gluteale syndroom zijn:

• Freiberg Sign
• Tempo Test
• Beatty Manoeuvre
• FAIR-test
• Hiel-contralaterale knie manoeuvre (HCLK) manoeuvre

Behandeling

Er zijn veel verschillende opties die gericht zijn op pijnverlichting op de korte termijn, zoals manuele druk en massage in het pijnlijke gebied, dry needling, warmte en rollen met een foamroller of tennisbal. Een andere kortetermijnoptie is het rekken van de diepe bilspieren. Hier zijn 2 stretchoefeningen die je thuis zou kunnen proberen:

1. Yoga Houding
2. Standaard piriformisstrek in zit of rugligging

Hoewel dit allemaal "optioneel" is, is onze aanbeveling voor pijnverlichting op de korte termijn om activiteiten die de pijn in je bil verergeren te verminderen. Vermijd lang zitten of staan en probeer zo vaak mogelijk van houding te veranderen, want onze spieren houden niet van statische houdingen. Zitten op een goed kussen kan het zitten wat draaglijker maken en een kussen tussen je benen als je in bed ligt kan langdurige rek op de bilspieren verminderen. Als hardlopen of wandelen pijnlijk is, verminder dan tijdelijk het volume tot een aanvaardbaar niveau.

Zoals in andere video's al is gezegd, is de enige echte langetermijnoplossing voor spierpijn een progressief trainingsprogramma dat gericht is op het pijnlijke gebied. Zorg er bij alle oefeningen voor dat de pijn tijdens het programma te verdragen is. Als de pijn daarna toeneemt, zorg er dan voor dat de pijn binnen 24 uur verdwijnt. Als dit niet het geval is, probeer dan eenvoudigere oefeningen of verlaag het aantal sets en herhalingen. Hier is een voorbeeld van een progressief trainingsprogramma dat begint met eenvoudige tot meer gevorderde oefeningen:

1. Clam Shells 🡪 Voeg weerstandsbanden toe 🡪 side plank clamshell
2. Brandkranen in zit 🡪 viervoetig🡪 staand met weerstandsband
3. Glute bruggen 🡪 1 been
4. Paard schopt

Als deze oefeningen te verdragen zijn, kun je overgaan op zwaardere, meer globale oefeningen zoals:

1. Zijwaartse abductie met de bal tegen de muur
2. Beenpersen
3. Squats
4. Heupstoten

Wil je meer weten over het Piriformis-syndroom / diepe-gluteaal syndroom of andere ziektebeelden die erop lijken? Bekijk dan de volgende bronnen:

• Pijn in de bil - Waarom het niet het Piriformis-syndroom is
• Verwijzende pijn, nociceptieve pijn of een radiculopathie?
• Podcastaflevering 036 - Heuppathologieën met Mehmet Gem

Referenties

Bartret, A. L., Beaulieu, C. F., & Lutz, A. M. (2018). Is het pijnlijk om anders te zijn? Anatomische varianten van de nervus ischiadicus op MRI en hun relatie tot het piriformissyndroom. Europese radiologie, 28, 4681-4686.

Martin, H. D., Kivlan, B. R., Palmer, I. J., & Martin, R. L. (2014). Diagnostische nauwkeurigheid van klinische tests voor beknelling van de nervus ischiadicus in de gluteale regio. Kniechirurgie, sporttraumatologie, artroscopie, 22, 882-888.

Stafford, M. A., Peng, P., & Hill, D. A. (2007). Ischias: een overzicht van de geschiedenis, epidemiologie, pathogenese en de rol van epidurale steroïde injectie bij de behandeling. Brits tijdschrift voor anesthesie, 99(4), 461-473.