Femorale stressfracturen bij vrouwelijke hardlopers - Hoe ontdekt u de meest voorkomende rode vlag bij vrouwelijke hardlopers die u niet wilt missen?
Gevalstudie
Een 28-jarige vrouw komt naar de fysiotherapiekliniek met een 3 weken lange voorgeschiedenis van pijn in haar linker lies en voorste dijbeen die progressief is verergerd tijdens de training voor haar eerste halve marathon. Zij heeft haar trainingsschema teruggebracht tot twee sessies per week vanwege haar pijn en is momenteel niet in staat om langer dan 15 minuten te lopen.
Wat is de enige voorwaarde die je niet wilt missen in deze loper?
Een stressfractuur wordt veroorzaakt door herhaalde suboptimale belasting van een bot in de loop van de tijd, in tegenstelling tot een enkele zware impact. Spanningsfracturen in de heup- en bekkenstreek (femurhals, schaambeen, heiligbeen en zitbeen) komen vaker voor bij vrouwelijke hardlopers en moeten niet worden overgeslagen als mogelijke differentiële diagnose van heup- en liespijn. Femorale stressfracturen maken ongeveer 11% uit van alle stressfracturen in de atletiekpopulatie.
Risicofactoren
Er zijn meerdere risicofactoren voor de ontwikkeling van stressfracturen bij de atletische bevolking. De belangrijkste risicofactoren voor stressfracturen worden hieronder, bij wijze van checklist, belicht.
Klinische presentatie
Bij vrouwelijke hardlopers moet een voorgeschiedenis bestaande uit amenorroe, verminderde calorie-inname en vroegere letsels door overbelasting van de botten het vermoeden van een stressfractuur doen rijzen(Lodge et al. 2021). De meeste hardlopers presenteren zich meestal met vage klachten in de heup- en liesstreek. Gewoonlijk is de pijn diffuus rond de lies, voorste heup en kan uitstralen naar de proximale dijstreek. Zelfs bij ernstige stressfracturen wordt zelden een gevoeligheid opgewekt. De pijn verergert meestal bij impactactiviteiten en verergert met de tijd. In gevorderde gevallen kan het overgaan in nachtelijke pijn en zelfs mank lopen bij het lopen(Petrin et al. 2016).
Spanningsfracturen van de femurhals zijn zorgwekkender wegens het risico op een volledige breuk, in het bijzonder voor breuken van het spanningstype op de superieure hals. Compressiefracturen op de inferieure hals worden geacht een veel kleiner risico op progressie tot volledige fractuur te hebben.
Bij vrouwelijke hardlopers zou een geschiedenis bestaande uit amenorroe, verminderde calorie-inname en eerdere botstressletsels het vermoeden van een stressfractuur moeten doen rijzen.
Het risico van avasculaire necrose na een verplaatste femurhalsfractuur kan oplopen tot 45%(Bachiller et al. 2002) en daarom zijn vroegtijdige herkenning en behandeling van cruciaal belang bij de lopende bevolking.
Fysieke Tests
De één-been-hoptest is gevoelig voor een stressfractuur, hoewel hij voorzichtig moet worden gebruikt bij lopers met ernstige klachten. Twee nuttige tests die ik in de kliniek gebruik bij lopers met een vermoeden van femorale stressfracturen zijn de fulcrumtest en de patellar percussietest, die hieronder worden beschreven.
Fulcrum Test
Patellar Pubic Percussion Test
Beeldvorming
Een gewone röntgenfoto kan een stressfractuur niet op betrouwbare wijze uitsluiten. Bovendien lijkt de gewone röntgenfoto in het beginstadium vaak normaal, ondanks klinische tekenen en symptomen die op een stressfractuur wijzen(Groves et al. 2005).
MRI is de gouden standaard voor de bevestiging van een stressfractuur. Het voordeel van MRI is dat het de "botspanningsreactie" kan opsporen, vaak al weken voordat zichtbare veranderingen op röntgenfoto's worden waargenomen(Pegrum et al. 2012), waardoor vroegtijdig ingrijpen mogelijk wordt. Alternatieve beeldvormingsmodaliteiten voor de diagnose van stressfracturen zijn onder meer botscintigrafie.
Running Rehab: Van pijn naar prestatie
Verbeter de prestaties, verminder het risico op blessures en optimaliseer de rentabiliteit van uw patiënten!
Conclusie
Vrouwelijke hardlopers lopen een verhoogd risico op stressfracturen in en rond de heup. Artsen moeten een hoge verdenkingsindex hebben voor stressfracturen als oorzaak van heup- en liespijn bij vrouwelijke langeafstandslopers. Het sluipende begin van een vage, slecht gelokaliseerde pijn is bijzonder zorgwekkend. Een positieve hoptest in combinatie met geen specifieke gevoeligheid geeft aanleiding tot bijzondere bezorgdheid over een stressfractuur, die met beeldvorming moet worden uitgesloten. Gewone röntgenfoto's zijn onvoldoende voor een vroege diagnose en MRI-beeldvorming wordt aanbevolen. Als de heuppijn bij een hardloper verergert en hij niet in staat is gewicht te dragen, moet men zich zorgen maken over een ernstige heuppathologie en dringend een orthopedische verwijzing aanvragen.
Download ons GRATIS FORM over de checklist voor screening op stressfracturen door HIER te klikken!
Dit blogartikel is afkomstig uit onze online cursus Running Rehab - Van pijn naar prestatie. Om meer te leren over de behandeling van hardlopers met blessures, waaronder de eerste revalidatie, belastingsmanagement, krachttraining en loopscholing, kunt u onze uitgebreide online cursus Running Rehab raadplegen met toegang tot alle informatie over de revalidatie van hardloopblessures.
Bedankt voor het lezen!
Proost,
Benoy
Bronnen
