Onderzoek Oefening 19 mei 2025
Sozlu et al. (2025)

Preventief effect van neurodynamische mobilisaties op DOMS

Neurodynamische mobilisaties bij doms

Inleiding

Delayed onset muscle soreness (DOMS) is een bekend fenomeen dat optreedt na (kracht)training. Men denkt dat het ontstaat door lokale, door inspanning veroorzaakte spierschade en de daaropvolgende lokale ontsteking. Hoewel DOMS een tijdelijke aandoening is, kan het een negatieve invloed hebben op training en deelname aan activiteiten en kan het anderen ervan weerhouden om aan training en lichaamsbeweging te doen. Als door de lokale ontstekingsreactie, die het gevolg is van de door inspanning veroorzaakte microbeschadiging in de spieren, proinflammatoire cytokinen vrijkomen, neemt de gevoeligheid van de perifere zenuwuiteinden toe, met pijn als gevolg. 

Neurodynamische mobilisaties zijn uitgebreid bestudeerd bij zenuwgerelateerde aandoeningen (Lascurain-Aguirrebeña et al. 2024) en bleek het axonale transport in de zenuw en de omliggende weefsels te verbeteren, waardoor de distributie van lokale ontstekingsmediatoren werd vergemakkelijkt. Door dit verbeterde axonale transport kan de lokale ontstekingsreactie gereguleerd worden. Aangezien DOMS resulteert in een lokale ontstekingsreactie als gevolg van lokaal intraneuraal oedeem, stelden de auteurs van dit onderzoek de hypothese dat een interventie met neurodynamische mobilisaties het axonale transport kan verbeteren en synaptische plasticiteit kan ondersteunen, waardoor de ontsteking van de perifere zenuw en vervolgens ook de pijn als gevolg van DOMS vermindert. Daarom werden de preventieve effecten van neurodynamische mobilisaties op DOMS onderzocht. 

Methode

In Turkije werd een prospectief, enkelblind, gerandomiseerd, placebogecontroleerd onderzoek uitgevoerd. Jonge, ongetrainde, gezonde maar zittende mannen tussen 20 en 32 jaar werden geïncludeerd. Volgens de Richtlijnen van het American College of Sports MedicineEen sedentaire levensstijl werd gedefinieerd als vijf dagen per week minder dan 30 minuten aan lichaamsbeweging doen. 

Het onderzoek was onderverdeeld in drie fasen: 

  1. Fase 1: 
    1. Verzamelen van gegevens over spierpijn, drukpijndrempel (PPT) en één-been-hoptest voor afstand als spierfunctietest. Er werden bloedmonsters verzameld.
    2. Negen sessies neurodynamische mobilisaties of placebo neurodynamische mobilisaties werden gedurende drie weken uitgevoerd. Bij elke sessie werden drie sets van 10 herhalingen gedaan, met tussenpozen van 2 minuten. 
  2. Fase 2:
    1. Na een pauze van 3 dagen begon fase 2 met het herhalen van het verzamelen van bloedmonsters en gegevens over spierpijn en -functie, en PPT's
    2. Deelnemers uit de interventiegroep en de placebogroep namen vervolgens deel aan een spierbeschadiging door inspanning (EIMD) protocol op een dynamometer. 
    3. Direct na de excentrische oefening werden alle metingen herhaald.
  3. Fase 3 verzamelde alle bloedmonsters en metingen van spierpijn en spierfunctie, en PPT's op 24u, 48u en 72u na het EIMD-protocol.
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

In de interventiegroep werd de neurodynamische mobilisatie uitgevoerd terwijl de deelnemers op hun niet-dominante zij lagen. Terwijl de therapeut achter de deelnemer stond, werd het bovenbeen in knieflexie gebracht en ondersteund met de heup in een neutrale positie. Vervolgens werd het been gestrekt bij het heupgewricht totdat de deelnemer pijn of pijn meldde. Deze spanpositie werd 3 seconden aangehouden. In elke sessie werden 3 sets van 10 herhalingen uitgevoerd met pauzes van 2 minuten tussen de sets.

De placebogroep kreeg een licht aangepaste neurodynamische mobilisatie in dezelfde zijligging. De procedure werd op dezelfde manier uitgevoerd, behalve dat er geen flexie van de knie werd uitgevoerd tijdens de techniek. 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

De inspanningsgeïnduceerde spierschade protocol bestond uit 30 sets van 10 excentrische contracties, die werden uitgevoerd voor de dominante m. quadriceps femoris met 30° per seconde, tussen 35° en 95° flexie. Deelnemers werden geïnstrueerd om hun been zo hard mogelijk te strekken alsof ze tegen een bal schopten (voor de kniestrekkers) en de opwaartse beweging van de machine te weerstaan (voor de kniebuigers).

De volgende uitkomstmaten werden verzameld:

  • Spierpijn op een visuele analoge schaal van 0-100 bij het afdalen van de trap.
  • Drukpijndrempel (PPT), gemeten 5 cm proximaal van de bovenrand van de knieschijf. Er werd een digitale drukalgometer gebruikt. 
  • De spierfunctie werd gekwantificeerd met behulp van de één-been-hop-voor-afstand-test, met een gemiddelde van 3 pogingen.
  • Bloedmonsters werden verzameld en geanalyseerd op biomarkers van spierschade (creatinekinase (CK) en lactaatdehydrogenase (LDH)) en ontsteking (tumornecrosefactor-alfa (TNF-a) en humaan interleukine-6 (IL-6)).

Resultaten

Vierendertig volwassenen werden geïncludeerd in de analyses en werden gelijk gerandomiseerd in de interventiegroep die de neurodynamische mobilisatie ontving of in de placebogroep. Hun basiskenmerken toonden geen verschillen in demografie tussen de groepen.

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Om de preventieve effecten van neurodynamische mobilisaties op DOMS te onderzoeken, vergeleken de auteurs beide groepen na het inspanningsgeïnduceerde spierschadeprotocol. Voor de uitkomst spierpijn werd een significant tijd x groep effect waargenomen. De spierpijn bereikte een piek 24 uur na het inspanningsprotocol. De placebogroep had meer spierpijn (+47%) in vergelijking met de interventiegroep (+60%) na 24 uur. Hetzelfde preventieve effect van neurodynamische mobilisaties op DOMS werd gevonden bij 48 uur en 72 uur. 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Ook met betrekking tot de drukpijndrempel (PPT) werd een significant tijd x groep effect waargenomen na het trainingsprotocol. De PPT bereikte zijn laagste waarde 24 uur na het inspanningsgeïnduceerde spierschadeprotocol in beide groepen. Toch was er ook een preventief effect van de neurodynamische mobilisaties op DOMS in de interventiegroep. De placebogroep had een grotere afname in PPT (-52%) dan de interventiegroep (-20%) vergeleken met de uitgangswaarde. De interventiegroep had significant hogere PPT's op 24u, 48u en 72u na het inspanningsgeïnduceerde spierschadeprotocol. Bovendien bereikte de interventiegroep de PPT-waarde van de uitgangswaarde 72 uur na het inspanningsprotocol, terwijl de placebogroep nog niet was teruggekeerd naar de PPT-waarde van de uitgangswaarde. 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Voor het resultaat van de spierfunctie was er ook een significant tijd x groep effect. In beide groepen waren de scores het laagst direct na het inspanningsprotocol, maar de scores waren lager in de placebogroep (-41%) vergeleken met de interventie (-18%). De interventiegroep presteerde ook beter vóór het oefenprotocol (na het neurodynamische mobilisatieprotocol) in vergelijking met de placebogroep, waar geen verschil was op baseline. Opmerkelijk was dat de interventiegroep binnen 24 uur na het inspanningsgeïnduceerde spierschadeprotocol terugkeerde naar hun basisspierfunctie, vergeleken met de placebogroep waar dit 72 uur duurde. 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

De effecten op de ontstekingsmarkers lieten een significante tijd x groepsinteractie zien voor IL-6, en alleen een significant tijdseffect voor TNF-a. Onmiddellijk na het inspanningsprotocol bereikte IL-6 een piek en TNF-a bereikte zijn piek na 24 uur. Beide groepen vertoonden toenames in IL-6 en TNF-a, maar wat betreft de IL-6 waarden had de interventiegroep minder toename (+53% versus +90%) direct na het trainingsprotocol. IL-6-waarden keerden na 48 uur terug naar de basislijnwaarden in de interventiegroep, terwijl dit in de placebogroep na 72 uur nog steeds niet het geval was. 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Markers van spierschade vertoonden geen significante groep x tijd effecten, alleen een tijd effect werd waargenomen. Een significant verschil tussen de groepen werd alleen gevonden voor CK-concentraties bij 0 uur en 24 uur.

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Neurodynamische mobilisaties bij DOMS
Van: Sozlu et al., BMC Musculoskelet Disord. (2025)

 

Questions and thoughts

Het preventieve effect van neurodynamische mobilisaties op DOMS werd gedeeltelijk ondersteund door de bevindingen van dit onderzoek. Terwijl de functionele spiertest, de spierpijntest en de pijndrukdrempel duidelijk verschilden tussen de twee groepen, ondersteunde alleen de IL-6 biomarker de klinische bevindingen. Voor TNF-a, CK en LDH waren er geen significante verschillen tussen de groepen. Hoewel CK en LDH biomarkers zijn van spierschade, zijn ze niet uitsluitend gerelateerd aan spierafbraak. Mensen met hypothyreoïdie kunnen bijvoorbeeld ook verhoogde bloedserumspiegels van CK vertonen (Hemavathi et al. 2016).

DOMS is ook niet uitsluitend een teken van spierschade, want het omvat ook een ontstekingsreactie die secundair is aan de lokale microtraumata in de spieren. Deze lokale ontstekingsreactie veroorzaakt een cascade van effecten waarbij lokaal oedeem en sensibilisatie van lokale zenuwuiteinden optreedt, wat bijdraagt aan de pijnervaring (Peake et al. 2017).

De huidige studie was de eerste die de potentiële beschermende effecten van neurodynamische mobilisaties op DOMS onderzocht en interessante bevindingen aan het licht bracht met betrekking tot de potentiële rol van op het zenuwstelsel gerichte strategieën. Aangezien sensitisatie van zenuwuiteinden optreedt, kan de invloed van neurodynamische mobilisaties op DOMS de waargenomen pijnmodulatie verklaren.

Naar mijn mening kan het gebruik van neurodynamische mobilisaties als preventieve strategie voor het verminderen van bijwerkingen zoals DOMS een interessante manier zijn om oudere en minder ervaren mensen aan te moedigen om deel te nemen aan voldoende gedoseerde oefeningen. Hoewel verder onderzoek nodig is om de huidige resultaten te bevestigen en de beperkingen van dit artikel te verbeteren, 

Het zou informatief zijn om te onderzoeken welke dosering nodig is om DOMS te verminderen. In dit onderzoek werden in totaal 9 sessies uitgevoerd. Aangezien er slechts 3 sets van 10x 3-seconden herhalingen werden uitgevoerd met pauzes van 2 minuten tussen de sets, kan het een effectief hulpmiddel zijn om DOMS te verminderen. Is het echter nodig om een aantal weken van deze neurodynamische mobilisatiesessies uit te voeren voordat je begint met intensieve training? Kan een combinatie van deze neurodynamische mobilisaties aan het begin van een trainingssessie voldoende zijn voor sommige mensen die minder ervaren zijn in het versterken of moet dit worden uitgesteld voor een periode na het ontvangen van deze mobilisaties? Kan het worden beschouwd als een prehab-strategie? Er zijn echter nog veel vragen onbeantwoord, wat normaal is voor een eerste onderzoek over dit onderwerp

Talk nerdy to me

Het protocol van deze experimentele studie werd retrospectief geregistreerd, maar er werden geen redenen opgegeven. Het onderzoeksregister wees erop dat er verschillende wijzigingen in het onderzoek waren aangebracht, zo werd bijvoorbeeld een ROM-beoordeling verwijderd. Bovendien was er geen primaire uitkomstmaat gespecificeerd en werden meerdere uitkomsten geanalyseerd zonder Bonferroni-correctie. Dit beperkt het onderzoek in het trekken van harde conclusies, ondanks het gebruik van een gerandomiseerde gecontroleerde opzet. Toekomstige studies moeten de bevindingen verder onderzoeken. 

Een belangrijke beperking is de afwezigheid van een geblindeerde beoordelaar. Gebaseerd op de informatie in het onderzoek, was er GEEN volledig geblindeerde uitkomstbeoordelaar betrokken. Alleen de deelnemers waren geblindeerd, aangezien het onderzoek werd uitgevoerd als een gerandomiseerde, enkelblinde studie. Terwijl de deelnemers blind waren voor hun groepstoewijzing, was de onderzoeker die de beoordelingen uitvoerde dat niet. Dit betekent dat de onderzoekers die de resultaten maten (spierpijn, PPT, spierfunctie, bloedmonsters, enz.) wisten tot welke groep elke deelnemer behoorde. Dit gebrek aan blindering voor de uitkomstbeoordelaar introduceert een aanzienlijke kans op vertekening.

Er moet worden opgemerkt dat dit een jonge maar sedentaire populatie was en dat deze resultaten niet direct kunnen worden vertaald naar andere, meer atletische of oudere populaties. Op dezelfde manier is spierpijn door inspanning een experimenteel opgewekte vorm van DOMS, die mogelijk niet volledig overeenkomt met DOMS dat optreedt onder natuurlijke omstandigheden. Dit zou de toepasbaarheid van de bevindingen in de praktijk kunnen beperken.

Terwijl het preventieve effect van neurodynamische mobilisaties op DOMS slechts gedeeltelijk werd ondersteund, is het effect op de één-beens sprong voor afstand relatief duidelijk. De interventiegroep die de neurodynamische mobilisaties kreeg, had minder afname in prestaties in de één-been-sprong-afstandstest. De auteurs stellen dat hun interventie een mechanisme bezit voor het moduleren van spierschade en ontstekingsreacties veroorzaakt door DOMS. 

Boodschappen die je mee moet nemen

Deze studie onderzocht de preventieve effecten van neurodynamische mobilisaties van de femurzenuw op DOMS. De interventie werd toegepast gedurende drie weken voorafgaand aan door inspanning veroorzaakte spierschade en vergeleken met placebo. De interventie had positieve effecten op het verminderen van spierpijn, het verhogen van de drukpijndrempel (PPT), het verbeteren van de spierfunctie en het verlagen van de Interleukine-6 (IL-6) niveaus, maar toonde geen preventieve effecten op andere parameters voor spierschade en ontstekingen. Dit suggereert dat neurodynamische mobilisaties ontstekingen en symptomen van spierschade kunnen helpen verlichten en de hersteltijd na DOMS kunnen verkorten, maar verder onderzoek met grotere en diverse groepen is nodig.

Referentie

Sozlu U, Basar S, Semsi R, Akaras E, Sepici Dincel A. Preventief effect van de neurodynamische mobilisatietechniek op vertraagd optredende spierpijn: een gerandomiseerd, enkelblind, placebogecontroleerd onderzoek. BMC Musculoskelet Disord. 2025 May 10;26(1):464. doi: 10.1186/s12891-025-08723-8. PMID: 40349018; PMCID: PMC12066041.

GRATIS WEBINAR VOOR REVALIDATIE VAN ATLETEN

WAAR MOET JE OP LETTEN OM HAMSTRING-, KUIT- EN QUADRICEPSBLESSURES TE VOORKOMEN?

Of u nu werkt met topsporters of amateursporters, u wilt deze risicofactoren, die hen blootstellen aan een hoger risico op blessures, niet missen. Deze webinar zal u in staat stellen die risicofactoren te herkennen om eraan te werken tijdens de revalidatie!

 

Spierblessures onderste ledematen webinar cta
Download onze GRATIS app