Profiel van de patiënt

• Meest voorkomende vorm van duizeligheid (19%)
• 90% posterieur kanaal, 10% horizontaal kanaal
• 1 op de 3 getroffen voor het 7e decennium
• 2/3 vrouwelijk
• Jaarlijkse incidentie 10-20:100.000

Pathofysiologie

Trekker

Otolietdeeltjes breken af van de macula utriculi en hopen zich op in het posterieure (90%) en horizontale (10%) kanaal. Ze hopen zich op in het laagste punt van het kanaal. Beweging van otolietdeeltjes bij bv. draaien van het hoofd veroorzaakt vertigo en nystagmus

Etiologie

• Hoofdtrauma (~20%)
• Neurolabyrinthitis (10- 15%)
• Migraine
• Langdurige bedlegerigheid
• Genetische aanleg

Beloop

Zeer goede prognose. ~90% symptoom vrij na één manoeuvre. Als de strategie goed wordt uitgevoerd, is de kans op succes ~100%. Als de manoeuvre succesvol is uitgevoerd, verdwijnt het ongemak binnen een week. Terugvalpercentage 2-5%.

Geschiedenis

Hoofdtrauma, migraine, bedlegerig voor langere tijd, binnenoor pathologie

• Mogelijk geassocieerde nekpijn
• Echte duizeligheid:
  • Illusionair gevoel van beweging (eigen lichaam, omgeving)
  • Kanteling van de visuele omgeving
  • Rotatie
• Nystagmus met rotatie
• Lateropulsion
• Gevoel van vallen of optillen
• Geen neurologisch symptoom karakter
• Bijbehorende reacties:
  • Vertigo
  • Braken
  • Flauwvallen
  • Ataxia
  • Gehoorproblemen/Tinnitus

Lichamelijk Onderzoek

Actief onderzoek
Nekbeweging wordt vermeden en leidt tot AROM-beperking

Functionele beoordeling
Verandering van hoofdpositie veroorzaakt nystagmus en duizeligheid

Speciale tests

Differentiële Diagnose

1. Infectie
2. Intoxication
3. Tumor
4. Idiopathic
5. Psychogene
6. Metabolisme
7. Fobie

Strategie

Manoeuvres zijn zeer effectief. Patiënteneducatie en instructies over gedrag thuis worden opgenomen

Interventies

BELANGRIJK

• Manoeuvre is alleen dan positief als duizeligheid optreedt. Daarom, houd de positie.
• Nadat de symptomen zijn verdwenen, moeten de patiënten ~4min in de eindpositie blijven om te voorkomen dat deeltjes terugkomen
• Pas op voor plotselinge achteruitgang
• Als de manoeuvre mislukt, wacht dan ten minste 10 minuten voordat u het opnieuw probeert
• Max. 3 opeenvolgende pogingen

Home instructies

• Patiënten kunnen in de volgende 24 uur ongemak ondervinden (normale reactie van het CZS)
• Geen plotselinge hoofdbewegingen
• Vermijd liggen op de aangedane zijde
• In rugligging, gebruik een kussen onder de nek om hyper extensie te voorkomen
• Liggen in buikligging en op de niet-aangedane zijde is toegestaan
• Aangepast Epley-manoeuvre als zelfhulpmiddel

1. Epley, J. M. (1992). De canaliet herpositionering procedure: voor de behandeling van goedaardige paroxysmale positionele vertigo. Otolaryngol Head Neck Surg, 107(3), 399-404.
2. Hauswirth, J. (2008). zervikogener Schwindel: Diagnose und manueeltherapeutische Behandlung. (12), 80-93. doi:10.1055/s-2008- 1027384
3. Oostendorp, Eupen, v., Erp, v. (1999). Duizeligheid na whiplash letsel: een neurootologische studie in de manuele therapie praktijk en therapeutische implicaties. Het Tijdschrift voor Manuele en Manipulatieve Therapie, 7, 123-130.
4. Reid, S.A., Rivett, D.A., Katekar, M.G., Callister, R. (2014). Vergelijking van mulligan sustained natural apophyseal glides en maitland mobilisaties voor de behandeling van cervicogene duizeligheid: een gerandomiseerde gecontroleerde studie. Phys Ther, 94(4), 466-476. doi:10.2522/ptj.20120483
5. Schmäl, F. (2005). Benigner paroxysmaler Lagerungsschwindel. In W. M (Ed.), Vestibulairefunktie: Brücke zwischen Forschung und Praxis.
6. Semont, A., Freyss, G., Vitte, E. (1988). BPPV genezen met een bevrijdende manoeuvre. Adv Otorhinolaryngol, 42, 290-293.
7. Sloane, P.D., Coeytaux, R.R., Beck, R.S., Dallara, J. (2001). Duizeligheid: stand van de wetenschap. Ann Intern Med, 134(9 Pt 2), 823-832.
8. Stoll, W., Most, E., Tegenthoff, M. (2004). Benigner Paroxysmaler Lagerungsschwindel. In W. Stoll (Ed.), Schwindel und Gleichgewichtsstörungen (Vol. 4, pp. 141-146). Stuttgard: Thieme Verlag.
9. Wiemer, M. (2011). Benigner paroxysmaler Lagerungsschwindel (BPLS). Manuelle Therapie, 15, 172-177. doi:dx.doi.org/10.1055/s-0031- 1281694Wrisley, D. M., Sparto, P. J., Whitney, S. L., & Furman, J. M. (2000). Cervicogene duizeligheid: een overzicht van diagnose en behandeling. J Orthop Sports Phys Ther, 30(12), 755-766. doi:10.2519/jospt.2000.30.12.755