Migraine | Diagnose & Behandeling | Alles wat een fysiotherapeut moet weten

Fysiotherapie voor migraine | Beoordeling en behandeling
Inleiding & Epidemiologie
Het woord "migraine" is afgeleid van het Griekse woord "hemikrania," dat uiteindelijk in het Latijn werd vertaald als "hemigranea," dat uiteindelijk in het Frans werd vertaald naar "migraine". Ze worden gekenmerkt door kloppende pijn aan één kant van het hoofd, een migraine is een matige tot ernstige hoofdpijn.
Migraineaanvallen zijn ingewikkelde hersenprocessen die vaak enkele uren tot enkele dagen duren. Zonder aura komt migraine het vaakst voor (75 procent van de gevallen).
Daarnaast ervaren veel mensen symptomen als zich onwel voelen of ziek zijn, en een verhoogde gevoeligheid voor licht of geluid.
Ongeveer 1 op de 5 vrouwen en 1 op de 15 mannen lijdt aan migraine, waardoor het een wijdverbreide medische ziekte is. Vroeg volwassenheid is typisch wanneer ze beginnen.
Epidemiologie
Stovner et al. (2007) vond een levenslange prevalentie van 14% voor migraine. Migraine komt ongeveer 3 keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De eerste episoden beginnen vaak tijdens de puberteit en de prevalentie neemt toe tot de leeftijd van 35 tot 39 jaar, voordat deze afneemt, vooral na de menopauze(Lipton et al. 2007). Bovendien staat het op de tweede plaats wat betreft het aantal jaren dat mensen met een handicap leven, na rugpijn.
Als we kijken naar de huidige prevalentie van verschillende vormen van hoofdpijn, is TTH wereldwijd de meest voorkomende vorm bij de volwassen bevolking met een gemiddelde prevalentie van 42%, gevolgd door migraine met 11% (Stovner et al. (2007). De volgende grafiek toont de huidige prevalentie van verschillende vormen van hoofdpijn in verschillende leeftijdscategorieën(Stovner et al. (2007):
De volgende figuur toont de prevalentie van hoofdpijn op verschillende continenten in de wereld:
Een cursus volgen
- Volg jouw cursus fysiotherapie van waar dan ook, wanneer dan ook en in je eigen tempo
- Boek een interactieve online cursus fysiotherapie van een internationale expert
- Accreditatiepunten in Nederland, België, VS & UK
Klinisch beeld en onderzoek
De ICD-H III definieert de volgende criteria voor de diagnose van migraine zonder aura:
Terugkerende hoofdpijn die zich uit in aanvallen van 4 tot 72 uur. Typische kenmerken van de hoofdpijn zijn een unilaterale locatie, pulserende kwaliteit, matige of ernstige intensiteit, verergering door gewone lichamelijke activiteit, en associatie met misselijkheid en/of fotofobie en fonofobie.
Diagnostische criteria:
A. Ten minste vijf aanvallen1 die voldoen aan de criteria B-D
B. Hoofdpijnaanvallen die 4 tot 72 uur duren (onbehandeld of zonder succes behandeld)2;3
C. Hoofdpijn heeft ten minste twee van de volgende vier kenmerken:
1. unilaterale locatie:
- pulserende kwaliteit
- matige of ernstige pijnintensiteit
- verergering door of het vermijden van routinematige fysieke activiteit (bv. lopen of traplopen)
2. Tijdens hoofdpijn ten minste een van de volgende:
-
- misselijkheid en/of braken
- fotofobie en fonofobie
Migraine met aura wordt als volgt gedefinieerd:
Terugkerende, minutenlange aanvallen van unilaterale, volledig omkeerbare visuele, sensorische of andere symptomen van het centrale zenuwstelsel die zich gewoonlijk geleidelijk ontwikkelen en meestal gevolgd worden door hoofdpijn en geassocieerde migrainesymptomen.
Diagnostische criteria:
A. Ten minste twee aanvallen die voldoen aan de criteria B en CB. Een of meer van de volgende volledig omkeerbare auraverschijnselen:
- visueel
- zintuiglijk
- spraak en/of taal
- motor
- hersenstam
- netvlies
C. Ten minste drie van de volgende zes kenmerken:
- ten minste één aurasymptoom breidt zich geleidelijk uit over ≥5 minuten
- twee of meer auraverschijnselen volgen elkaar op
- elk individueel aura symptoom duurt 5-60 minuten1
- ten minste één aurasymptoom is unilateraal2
- ten minste één aurasymptoom is positief3
- de aura gaat vergezeld, of wordt binnen 60 minuten gevolgd, door hoofdpijn
D. Niet beter te verklaren door een andere ICHD-3 diagnose.
Examen
In vergelijking met gezonde controles verschillen migrainepatiënten op provocatietests en nek-uithoudingsvermogenstests.
Ter vergelijking, Szikszay et al. (2019) voerden een systematische review en meta-analyse uit naar de verschillen tussen MSK-stoornissen bij migrainepatiënten en gezonde mensen.
Zij bevelen aan ook tests voor beperkte cervicale ROM uit te voeren, waaronder de flexie-rotatietest, voorwaartse hoofdpositie en drukpijndrempels.
Het doel van provocatietests is het nabootsen van de vertrouwde pijn van de patiënt. Zo kunt u de locatie van nociceptie in de cervicale structuren bevestigen, die mogelijk leidt tot referred pain naar het hoofd. Terwijl provocatieve tests voor CGH kunnen worden gedaan met de in het volgende tabblad getoonde technieken, kan het verschijnsel van naar het hoofd verplaatste pijn bij spanningshoofdpijn en migraine worden uitgelokt met de Watson-test:
Hoewel er geen duidelijke grenswaarden worden gegeven, kan de prestatietijd een indicatie geven over het uithoudingsvermogen van de nekflexor:
Het bereik van de bovenste halsbeweging in de draairichting kan betrouwbaar en nauwkeurig worden beoordeeld met de Flexion-Rotation Test (Hall et al. 2010a, Ogince et al. 2007, Hall et al 2010b). Deze test kan - indien positief - een indicatie geven van beperkte rotatie op de segmenten C1/C2. Hypomobiliteit op C0/C1 of C2/C3 kan dan weer leiden tot deze rotatiebeperking op C1/C2. In geval van een positieve test moeten wij dus nog steeds de tussenwervelbeweging van alle bovenste halssegmenten beoordelen om het disfunctionele segment te vinden.
100% Gratis Hoofdpijn Thuis Oefening Programma
Een cursus volgen
- Volg jouw cursus fysiotherapie van waar dan ook, wanneer dan ook en in je eigen tempo
- Boek een interactieve online cursus fysiotherapie van een internationale expert
- Accreditatiepunten in Nederland, België, VS & UK
Behandeling
In de review en meta-analyse van Luedtke et al. (2016), bleek dat subanalyses van de verschillende fysiotherapeutische interventies aantoonden dat aerobe oefening en een combinatie van fysieke en psychologische interventies effectief waren voor de vermindering van de duur van migraineaanvallen; er waren echter geen trials beschikbaar die gebruik maakten van manuele therapie, triggerpointtherapie of krachttraining. In hun systematische review en meta-analyse hebben Lemmens et al. (2019) bevestigen dat aerobe lichaamsbeweging de migrainefrequentie lijkt te kunnen verminderen met een gemiddelde vermindering van 0,6 ± 0,3 migrainedagen/maand. Krøll et al. (2018) onderzochten de effecten van aerobe lichaamsbeweging bij migrainepatiënten met gelijktijdige TTH en nekpijn en vonden datlichaamsbeweging de migrainefrequentie, de pijnintensiteit en de duur voor en na de interventie verminderde. In vergelijking met de controlegroep waren de resultaten echter niet significant.
Als het uithoudingsvermogen van de nek verminderd is, kunt u het volgende oefenprogramma proberen:
Referenties
Een cursus volgen
- Volg jouw cursus fysiotherapie van waar dan ook, wanneer dan ook en in je eigen tempo
- Boek een interactieve online cursus fysiotherapie van een internationale expert
- Accreditatiepunten in Nederland, België, VS & UK
Leer eindelijk hoe je patiënten met hoofdpijn moet diagnosticeren en behandelen
Wat klanten te zeggen hebben over deze online cursus
- Ryanne Groenewegen - van Gulik22/04/25Ideale online cursus Voor online begrippen en hele sterke cursussen. Wordt duidelijk vermeld wat "verplichte" stof is en verdiepende stof. De presentaties van René zijn een beetje statisch gepresenteerd maar benutten de meest essentiële informatie. De toetsen/quiz waren soms vrij moeilijk. Ga daar goed voor zitten.
Toevoeging voor mij zou nog zijn meer casus /case report voorbeelden in de toetsen verwerken en net zoals uitleg bij hcwk palpatie in elk filmpje toelichting en uitleg van handvattingen en richtingen. Al met al echt ideaal het in je eigen tijd te kunnen doen en er bovendien ook veel van te leren!Simon Fayers21/02/25De verwarring over hoofdpijn diagnosticeren is opgeheven . Ik werk al vele jaren, maar had altijd het gevoel dat mijn gereedschapskist een beetje leeg was bij het omgaan met hoofdpijnpatiënten. Deze cursus heeft me zowel een theoretische als praktische basis gegeven om op voort te bouwen in de klinische praktijk. De cursus is nogal zwaar op onderzoekspapieren omdat ze op zoek zijn naar bewijs voor alles wat wordt onderwezen en misschien ook omdat Rene in de eerste plaats een onderzoeker is en dit een belangrijk interessegebied voor hem is. Er zijn veel praktische video's over testen en behandeling.
Echt blij dat ik deze cursus heb gevolgd. - Raphael Acohen16/02/25Interessant, pittig en droog Als algemeen fysiotherapeut vond ik deze cursus inhoudelijk sterk en wetenschappelijk goed onderbouwd. De vele papers en analytische benadering gaven veel diepgang, maar maakten het ook best pittig. Daarnaast kwamen de filmpjes vrij droog over, wat het soms lastig maakte om de aandacht erbij te houden. Visuele praktijkvoorbeelden hadden de leerervaring nog levendiger gemaakt. Toch een waardevolle cursus voor wie echt de diepte in wilMenno Sormani31/12/24Behandeling van hoofdpijn in de klinische praktijk Wat fijn dat physiotutors de samenwerking is aangegaan met Rene Castien. Heel erg duidelijke cursus met zowel diagnostiek als behandeling bij hoofdpijn.
- Martijn Liebregts29/12/24Prima cursus Beste Physiotutors,
De online cursus "Behandeling van hoofdpijn in de klinische praktijk" is mijn eerste cursus die ik bij jullie afgerond heb. Mijn verwachtingen waren niet al te hoog aangezien deze manier van scholing niet mijn voorkeur heeft. Maar ik moet zeggen dat ik positief verrast was. De cursus is prima te doorlopen, alles zit erg goed, duidelijk in elkaar en je kunt op een prettige manier studeren. Voor mij persoonlijk was het wel erg veel leesmateriaal. Dit is een goede en interessante manier van studeren als je je studietijd zelf wilt invullen.Hayko Oosterveld29/12/24Headache Treatment in Clinical Practice Weer een goede cursus van Physiotutors: Behandeling van hoofdpijn in de klinische praktijk
Goede cursus, met veel (wetenschappelijke) achtergrond informatie en heel bruikbaar voor de praktijk. - Rob van Dam24/12/24Hoofdpijnbehandeling in de klinische praktijk Goede cursus, veel geleerd, wel even zoeken voor mij, aangezien dit de eerste x is dat ik een online cursus doe.
Fijn is dat je zelf kunt bepalen wanneer je de lessen volgt.
De opgegeven tijd die voor de cursus staat heb ik wel heel ruim overschreden.
De vertaling naar Nederlands viel me wel tegen, ik heb de cursus toch maar in het Engels gevolgd.
Ik ga in de toekomst zeker nog eens een cursus via physiotutors volgen.Rutger18/12/24Behandeling van hoofdpijn in de klinische praktijk geweldige cursus. Veel informatie maar ook super goede behandeltechnieken. Echt een aanrader - Jelle Visser18/12/24Behandeling van hoofdpijn in de klinische praktijk geweldig. heel veel informatieTodd A.07/12/24Grondige cursus met de nodige diepgang van het materiaal Ik waardeerde het niveau van het RCT-bewijsmateriaal dat in de lezingen werd gepresenteerd.
- Ilse Lammers-Vredenberg03/12/24Veel geleerd maar ook geïrriteerd Mijn ervaring met deze cursus is wisselend. Laat ik voorop stellen dat ik enorm veel geleerd heb en nu helemaal up to date ben met de huidige standaard qua onderzoek en behandeling van hoofdpijn.
Wel kost de cursus heel veel meer tijd dan de 14 uur die er volgens Physiotutors voor staat. Ook zijn de artikelen niet beschikbaar in de cursus; dan moet je eerst een mailtje sturen en dan krijg je een link waar grotendeels de artikelen in staan. Voordat ik dus hier achter was had ik veel tijd aan het zoeken van de artikelen besteed.
Het is goed dat er getest wordt d.m.v. vragen maar deze zijn soms onduidelijk gesteld en hebben niet altijd betrekking op de stof. Ook was er een vraag over een artikel wat niet gelezen hoefde te worden. Kleine dingen die toch irriteren; want je moet uiteindelijk toch je toetsvragen goed hebben.
Het is dat ik een master MT gedaan heb want als algemeen FT was ik vastgelopen op alle wetenschap en bijbehorende onderzoeksmethodieken.maria Kramer28/11/24goede cursus voor hoofdpijnklachten Een iets wat te wetenschappelijke cursus over hoofdpijnklachten. Maar goed om je te verdiepen in de anatomie en mechanismes rond hoofdpijnklachten te leren. Tweede deel een aantal goede handvaten voor behandeling van deze klachten. - Marty26/11/24Goed overzicht van hoofdpijn Ik vond het een mooi overzicht van de verschillende soorten hoofdpijn met zeer uitgebreid
Aandacht voor de symptomen, verschillen en diagnostiek.
De filmpjes zijn heel duidelijk. Het gesproken Engels is goed te verstaan of anders is de ondertiteling voldoende.
Wat mij betreft moet je de Engelse taal wel voldoende begrijpen om de gehele cursus inclusief artikelen
Te voltooien. De toetsen zijn niet al tè moeilijk...😉
Een groot minpunt vind ik wel de gebrekkige werking van de website in z'n algemeen. Onoverzichtelijk en in begin lastig te doorgronden....
Groot voordeel is de gunstige prijs gemiddeld per accreditatie punt. 👍Wouter Linschoten26/11/24Interessant, overzichtelijk en fijne leerstof! De manier waarop deze cursus in elkaar is gezet is fantastisch. Het is ontzettend overzichtelijk en geeft een goed beeld van de structuur en vooruitgang in je cursus. Bovendien Zijn de video-lectures en vooral de uitleg oefeningen zoals we gewend zijn van Physiotutors: Ontzettend goed gemaakt en duidelijk. Alles is bovendien zeer uitgebreid en goed onderbouwd met uitgebreide literatuur. Ik ga zeker weer een cursus van ze doen. Ga zo door! - Eric20/11/24Onmisbaar als behandelaar van hoofdpijn Wanneer je meer inzicht in de achtergrond van hoofdpijn wilt krijgen, behandelmethoden en technieken dan is deze cursus onmisbaarRichard Pamboer17/11/24Leerzame cursus Fijn om zelf te kunnen bepalen wanneer je wilt studeren. Goede opzet van de cursus.
Grootste minpunt was de slechte vertaling in de ondertitels, verder prima! - Christine Petrides10/11/24Geweldige cursus! Ik vond het erg leuk om te leren over de verschillende soorten hoofdpijn en het proces van het organiseren van mijn klinische redenering rond dit onderwerp. De docent had duidelijk veel kennis en bracht de informatie op een duidelijke en gestructureerde manier over. Zou deze cursus zeker aanraden. Ik zal de bronnen (papers/video's) de komende tijd met plezier gebruiken. Bedankt voor de geweldige cursus.Julie Vermeeren14/10/24Interessante en uitgebreide cursus Duidelijke cursus waarmee je direct aan de slag kunt in de praktijk. Veel wetenschappelijke onderbouwing.
Je hebt onbeperkt de tijd om de cursus te volgen, ideaal omdat je daarmee zelf kunt bepalen wanneer je de cursus wil volgen.
Daarnaast kun je dus ook altijd terug de cursus in om wat terug te lezen. Aanrader! - Lech Kowalski11/10/24Informatieve cursus met zeer veel wetenschappelijke onderbouwing Voor manueeltherapeuten is de cursus goed te doen en te begrijpen. Voor fysiotherapeuten komt er wel wat kennis voorbij die als complex/ingewikkeld kan worden ervaren. De presentaties zijn duidelijk, hoewel er soms misschien een overzichtje ontbreekt. Wat fijn is dat je de presentatie kan versnellen tot 2x zo snel, zodat je zelf het tempo waarmee je de informatie tot je krijgt kunt bepalen. Daarnaast is het mogelijk om de tekst van de presentatie ernaast te houden, zodat je mee kunt lezen met wat er gezegd wordt. Ondertiteling is in veel talen beschikbaar, al lijkt er soms een foutje in de vertaling te sluipen (cervicaal wordt bijvoorbeeld vertaald als baarmoeder). Desondanks is het vanwege de context wel duidelijk te volgen.
De cursus heeft een goede opbouw, stukje tekst/leren/presentatie en daar dan een quiz over. De Quizjes zijn best pittig, gemiddeld 1 minuut per vraag, dus je moet echt wel de presentaties en artikelen gelezen/gevolgd hebben, omdat sommige vragen anders niet te beantwoorden zijn. Daarbij zijn deze in het Engels, dus je bent soms al zeker 30sec verder als je de vraag en antwoorden gelezen hebt en begrijpt.
Wat deze cursus heel fijn maakt:
- Eigen (onbeperkte) tijd dat je deze kunt volgen
- De hoeveelheid KRF-punten t.o.v. de prijs van de cursus is écht goed
- Je krijgt weer meer inzicht in de laatste stand van zaken m.b.t. het behandelen van hoofdpijn
- Je krijgt een aantal casuïstieken waar je mee aan de slag gaat
Wat beter zou kunnen:
- De presentaties iets geanimeerder/interactiever proberen te geven, soms is het een beetje droge ingewikkelde materie
- Iets meer duiding geven aan sommige onderwerpen die voor de (master) manueeltherapeut bekend zijn, maar waarschijnlijk wat minder voor de fysiotherapeut
Aanrader?
Zoals veel in dit vakgebied is de voertaal Engels, zo zijn artikelen, de presentaties (wel met ondertiteling in taal naar keuze) en de quizjes in het Engels. Wanneer je daar niet comfortabel mee bent, zou ik deze cursus niet aanraden. Collega-manueeltherapeuten zal ik deze cursus zeker wel aanraden!Lars16/09/24informatieve cursus met mix van wetenschappelijke artikelen en presentatie De cursus is duidelijk en logisch gestructureerd. De inhoud wordt middels een mix van wetenschappelijke artikelen, presentatie en praktijk skills uitgelegd, hierdoor wordt het makkelijker om de inhoud te begrijpen en onthouden. De lengte van de presentaties is prima, zodat je niet de aandacht/focus verliest.