Kanıta dayalı tıp (EBM), sezgileri, sistematik olmayan klinik deneyimleri ve patofizyolojik gerekçeleri karar vermek için yeterli gerekçeler olmaktan çıkarmak için vardır. Bununla birlikte, literatürde bile önyargı kaçınılmazdır. İki tür metodolojik safsata HARKing ve p-hacking'dir.
Meira (2020)
Neden EBM
Kanıta dayalı tıp (EBM), sezgileri, sistematik olmayan klinik deneyimleri ve patofizyolojik gerekçeleri karar verme için yeterli gerekçeler olmaktan çıkarmak için vardır. Bununla birlikte, literatürde bile önyargı kaçınılmazdır. İki tür metodolojik safsata HARKing ve p-hacking'dir.
HARKing: Sonuçlar bilindikten sonra hipotez kurma. Bu, araştırmacıların verilere bakıp bir fikir oluşturdukları zamandır. Bu, keşifsel bir şekilde iyidir, ancak çok sayıda yanlış pozitifle sonuçlanır. Araştırmacılar veriler gelmeden önce hipotez kurmalıdır.
P-hacking: p-değerinin 0,05'in altına düştüğünden emin olmak için istatistiksel yöntemlerin değiştirilmesi, çok fazla bağımlı değişkene bakılması ve hatta verilerin çıkarılması anlamına gelir. Ronald Coase'den harika bir alıntı: "Verilere yeterince uzun süre işkence ederseniz, her şeyi itiraf edecektir." Bu da açıkça daha yüksek bir yanlış pozitif olasılığı ile sonuçlanacaktır.
Yanlış Analoji
EBM'nin en yaygın benzetmesi üç ayaklı bir taburedir (bkz. şekil). Bu kavram, üç sütuna eşit ağırlık verdiği için yanlıştır. Gerçekte bu kavramlar farklı ağırlıklara sahiptir. İlk olarak, mevcut tüm kanıtları alırız, daha sonra kanıtları değerlendirmek için eleştirel değerlendirme becerilerimizi kullanırız ve son olarak, nihai kararı verecek olan hastaya mevcut seçenekleri olabildiğince açık bir şekilde açıklarız. EBM bir tabureden ziyade bir hunidir (şekle bakınız).
Literatür klinikte görülenleri çürütemez, ancak bu deneyimlere ilişkin açıklamalarımızı çürütebilir.
Klinisyenlerin klinik uygulamada karşılaştıkları her konuyla ilgili literatürü tamamen güncel olarak takip etmeleri mümkün değildir. İşte bu noktada sistematik incelemeler, uygulama kılavuzları ve fikir birliği beyanları devreye girmektedir.
Benim Deneyimlerim Ne Olacak?
Klinisyenlerin klinikte gördükleri de -birçok kişiyi şaşırtacak şekilde- kanıt niteliğindedir. Ancak bu bilgiler kontrolsüz ve önyargılı bir şekilde toplanmaktadır. Yani ona verdiğimiz ağırlık oldukça düşük olacaktır. Kesinlikle yüksek kaliteli çalışmalarla ve yukarıda bahsedilen sentezlenmiş kanıt biçimleriyle karşılaştırıldığında. Önemli olan tüm bu bilgi kaynaklarını taramaktır.
"Literatür klinikte görülenleri çürütemez, ancak bu deneyimlere ilişkin açıklamalarımızı çürütebilir."
X modalitesinden kaynaklanan anlık olumlu etkiler gerçektir. Ancak, insanlar olarak bunu tarafsız, kontrollü ve istatistiksel olarak yapamadığımız için kanıtlar ilerlemenin nedenini belirlememize yardımcı olabilir. İlerleme sadece ortalamaya gerileme, doğal tarih, plasebo, dikkatin spesifik olmayan etkileri ve/veya hastanın gözünde müdahalenin görünüş geçerliliği olabilir. Bu, deneyimi geçersiz kılmaz, ancak onu bir bağlama oturtur ve potansiyel mekanizmalar ve bağlam hakkında daha derin bir anlayış sağlar.
ÜST VE ALT EKSTREMITELERIN ORTOPEDIK FIZYOTERAPISI
En Yaygın 23 Ortopedik Patoloji Hakkındaki Bilgilerinizi Sadece 40 Saatte Artırın
Ne Yapmalısınız
Klinisyen hastaya tarafsız, eksiksiz ve dengeli bilgi vermelidir. Yolun sonunda, hasta kişisel açıdan en iyi olanı seçer. Mekanizmaların ne olduğunu (muhtemelen plasebo olsa bile), maliyetleri, zaman dilimlerini, riskleri, rahatsızlıkları vb. bilirler. Bu şekilde nihai bir karar verilebilir.
EBM, bilgiyi hastalar için sindirilebilir bir formata dönüştürmek için kullanılan bir araçtır. Klinisyenlerin geçmesi gereken çok adımlı bir süreçtir. Huni düşünün, tabure değil.
Referans
