Κάκωση SLAP / ρήξη άνω χείλους | Διάγνωση & Θεραπεία
Κάκωση SLAP / ρήξη άνω χείλους | Διάγνωση & Θεραπεία
Το γληνοειδές χείλος είναι μια ινώδης δομή που εκτείνεται περιμετρικά γύρω από το χείλος της ρηχής οστέινης γληνοειδούς μοίρας, εμβαθύνοντας την υποδοχή και λειτουργώντας ως παθητικός σταθεροποιητής για την αποφυγή της εξάρθρωσης της κεφαλής του βραχιονίου. Το χείλος του χείλους χρησιμεύει επίσης ως σημείο πρόσφυσης για τις δομές των καψουλόλιθων, όπως οι γληνοβραχιόνιοι σύνδεσμοι και η μακρά κεφαλή του δικέφαλου μυός(Calcei et al. 2018).
Το SLAP σημαίνει ρήξη άνω χείλους, πρόσθια προς οπίσθια, και περιλαμβάνει τέσσερα κύρια πρότυπα τραυματισμού ως αιτία πόνου και αστάθειας, ιδίως στους αθλητές που αθλούνται πάνω από το κεφάλι (Ahsan et al. 2016).
Snyder et al. (1990) περιέγραψαν για πρώτη φορά τέσσερα μοτίβα τραυματισμού σε 27 ασθενείς:
- Τύπος Ι: Εκφυλιστική θραύση του ελεύθερου άκρου του άνω χείλους με άθικτη περιφερική πρόσφυση και σταθερή αγκύρωση του τένοντα του δικεφάλου. Αυτό το μοτίβο είναι πολύ κοινό μεταξύ των μεσήλικων και ηλικιωμένων πληθυσμών, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να πρόκειται για εκφυλιστικό εύρημα που δεν αποτελεί οριστική πηγή πόνου.
- Τύπος II: Εκφυλιστική φθορά με πρόσθετη αποκόλληση του άνω χείλους και του δικεφάλου από το γληνοειδές με αποτέλεσμα μια ασταθή άγκυρα χείλους-δικεφάλου (σημειωμένη με κόκκινο στην εικόνα).
- Τύπος III: Ρήξη του άνω χείλους με άθικτη άγκυρα του τένοντα του δικεφάλου (επισημαίνεται με μπλε χρώμα στην εικόνα).
- Τύπος IV: Οι αλλοιώσεις περιλαμβάνουν μια μετατοπισμένη ρήξη χειροπετάλου με επέκταση στη ρίζα του τένοντα του δικεφάλου
Ahsan et al. (2016) τονίζουν ότι η αρχική περιγραφή του Snyder δεν έχει επαρκή αναπαραγωγιμότητα, γεγονός που μπορεί εν μέρει να οφείλεται στη δυσκολία κατανόησης ακόμη και της φυσιολογικής ανατομίας του άνω χείλους και των μεταβολών που μπορεί να προκύψουν λόγω ηλικίας.
Υπάρχουν δύο κύριες θεωρίες σχετικά με την παθογένεια των βλαβών SLAP τύπου ΙΙ στους αθλητές(Change et al. 2016):
- Οι πτωματικές και αρθροσκοπικές επιδείξεις της πρόσκρουσης του οπίσθιου χείλους μεταξύ του μείζονος κονδύλου και του γληνοειδούς με τον ώμο σε απαγωγή και εξωτερική στροφή (ABER) οδήγησαν στην υπόθεση ότι η οπίσθια πρόσκρουση προκαλεί ρήξεις SLAP και περιχειρίδας.
- Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν έναν μηχανισμό αποκόλλησης, όπου η υπερέξω στροφή του βραχιονίου κατά την όψιμη φάση του κοκκίνησης δημιουργεί μια στρεπτική δύναμη με οπίσθια κατεύθυνση στον τένοντα του δικεφάλου, οδηγώντας σε συστροφή και αποκόλληση και αποκόλληση της ρίζας του δικεφάλου και του οπίσθιου χείλους από τον υποκείμενο γληνοειδή χόνδρο.
Δεδομένου πόσο συχνά η οπίσθια πρόσκρουση, οι βλάβες SLAP και οι ρήξεις της κάτω επιφάνειας του στροφικού πετάλου συμβαίνουν ταυτόχρονα, και οι δύο αυτοί προτεινόμενοι μηχανισμοί πιθανόν να συμβάλλουν στην παθογένεια των βλαβών SLAP.
Οι οξείες κακώσεις μπορεί να προκληθούν από πτώση με πτώση πάνω στο τεντωμένο χέρι ή από απροσδόκητη έλξη του χεριού, π.χ. όταν χάνετε τη λαβή βαρέων αντικειμένων ή από ξαφνική έλξη (π.χ. ασκήσεις με ψηλή μπάρα, συγκράτηση του σωματικού βάρους σε πτώση αναρριχητών). Επιπλέον, μπορεί να προκληθεί τραυματισμός μετά από άμεση επαφή του ώμου με τον αντίπαλο παίκτη (π.χ. στο ράγκμπι) ή με την επιφάνεια(Popp et al. 2015).
Επιδημιολογία
Schwartzberg et al. (2016) αναφέρουν επιπολασμό έως και 72% που διαγιγνώσκεται με μαγνητική τομογραφία στον ασυμπτωματικό πληθυσμό μεταξύ 45 και 60 ετών.
Landsdown et al. (2018) ανέλυσαν αναδρομικά μαγνητικές τομογραφίες ώμου που πραγματοποιήθηκαν σε ασθενείς με πόνο στον ώμο και διαπίστωσαν ότι ο επιπολασμός των ρήξεων SLAP αυξάνεται με την ηλικία. Στη μελέτη, οι μαγνητικές τομογραφίες ασθενών μεταξύ 51-65 ετών είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ρήξη SLAP, ενώ σε ασθενείς άνω των 65 ετών η πιθανότητα ρήξης SLAP τετραπλασιάστηκε σε σύγκριση με τους ασθενείς ηλικίας 35-50 ετών.
Από την άλλη πλευρά, οι Pappas et al. (2013) διερεύνησαν τον επιπολασμό των ρήξεων χείλους σε 102 πτώματα με μέση ηλικία 80,6 ετών (εύρος 57 - 96 ετών) και διαπίστωσαν χαμηλό επιπολασμό 9,8%, με το 8,8% να ταξινομείται ως βλάβη τύπου Ι και το 0,98% ως βλάβη τύπου ΙΙ.
Weber et al. (2012) αναφέρουν ότι οι επιδιορθώσεις SLAP αποτελούσαν το 9,4% όλων των αρθροσκοπικών επεμβάσεων για τον ώμο στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 2003 και 2008 με αυξανόμενο αριθμό.
Από αυτές τις επιδιορθώσεις SLAP, το 78,4% πραγματοποιήθηκαν σε άνδρες (μέση ηλικία 36,4 ετών) και το 21,6% σε γυναίκες (μέση ηλικία 40,9 ετών).
Κλινική εικόνα & εξέταση
Σημεία και συμπτώματα σύμφωνα με τους Calcei et al. (2018) είναι:
- Πρόσθιος πόνος στον ώμο
- Επαναλαμβανόμενο τραύμα λόγω υπερβολικής χρήσης
- Οι ρίπτες διαμαρτύρονται για την ταχύτητα και αναφέρουν κλικ, σκάσιμο κατά τη διάρκεια της όψιμης φάσης της κίνησης ρίψης.
- Οι παίκτες του τένις και της πετοσφαίρισης μπορεί να παραπονεθούν για πόνο κατά τη φάση του σερβίς
- Συνοδές κακώσεις όπως παθολογία του στροφικού πετάλου και αστάθεια
Εξέταση
Ahsan et al. (2016) αναφέρουν ότι, δεδομένων των δυσκολιών στην αξιόπιστη ταξινόμηση των βλαβών SLAP με βάση αρθροσκοπικά βίντεο, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ελιγμοί φυσικής εξέτασης και τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας αναφέρονται ως αναξιόπιστα στην ορθή διάγνωση των βλαβών SLAP.
Mathew et al. (2018) επισημαίνουν ότι μια βασική πτυχή της λήψης ιστορικού του ασθενούς είναι να εξετάζεται η προκλητική φάση ή οι φάσεις της ρίψης ρίψης σε έναν αθλητή με υπερπήδηση.
Ο λόγος είναι ότι ο οπίσθιος πόνος κατά την όψιμη φάση του κοκκίνησης θα μπορούσε να υποδηλώνει ρήξη οπίσθιου άνω χείλους και σύνδεση του υπερακάνθιου με τον έσω πλάγιο σύνδεσμο λόγω εσωτερικής πρόσκρουσης.
Από την άλλη πλευρά, ο οπίσθιος πόνος κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης ή του follow-through μπορεί να είναι ενδεικτικός της έκκεντρης ανεπάρκειας του στροφικού πετάλου. Ο πρόσθιος πόνος κατά τη φάση της εκκίνησης σχετίζεται με κάποιο βαθμό πρόσθιας αστάθειας πολυπαραγοντικής προέλευσης. Τέλος, ο πρόσθιος πόνος κατά την τελική φάση της ρίψης μπορεί να υποδηλώνει μηχανική πρόσκρουση του δικεφάλου ή πρόσκρουση του κορακοειδούς.
Οι αθλητές που ρίχνουν με κεφαλή συχνά παρουσιάζουν έλλειμμα γληνοβραχιόνιας εσωτερικής περιστροφής (GIRD), το οποίο πρέπει να αξιολογείται πρώτα. Επιπλέον, η δυσκινησία της ωμοπλάτης είναι συχνά παρούσα και θα πρέπει να αξιολογηθεί σε ένα δεύτερο στάδιο. Αν και αναφέραμε στην ενότητα "Δυσκινησία της ωμοπλάτης" ότι η δυσκινησία της ωμοπλάτης μπορεί στην πραγματικότητα να είναι μια ειδική για το άθλημα προσαρμογή, μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη πόνου στον ώμο σε αθλητές που εκτελούν σε κορυφαία επίπεδα.
Δύο πιθανώς χρήσιμες ομάδες αξιολογήθηκαν προκειμένου να αποκλειστεί μια βλάβη SLAP:
1) Η εξέταση "3-Pack" αποτελείται από τη δοκιμασία ενεργητικής συμπίεσης (ACT) του O'Brien, τη δοκιμασία ρίψης με αντίσταση και την ψηλάφηση του διηθητικού σωλήνα που περιγράφεται από τους Taylor et al. (2017).
Ο συγγραφέας περιγράφει ότι τόσο μια αρνητική ACT (με τιμές ευαισθησίας που κυμαίνονται από 88-96% και ειδικότητας που κυμαίνονται από 46-64%) ή/και μια αρνητική δοκιμασία ψηλάφησης (ευαισθησία: 92-98%/ Ειδικότητα: 52-73) είναι χρήσιμες για τον αποκλεισμό των βλαβών στο σύμπλεγμα δικέφαλου-καρπίου.
2) Το σύμπλεγμα που περιγράφεται από τους Schlechter et al. (2009) αποτελείται από τη δοκιμή ενεργητικής συμπίεσης και τη δοκιμή παθητικής απόσπασης προσοχής (PDT). Στην περίπτωση 2 θετικών δοκιμών, το σύμπλεγμα αποδίδει LR+ 7,0 και αρνητικό LR- 0,33 στην περίπτωση δύο αρνητικών αποτελεσμάτων.
Rosas et al. (2017) πραγματοποίησαν μια βιβλιογραφική ανασκόπηση και κατέληξαν σε ένα σύμπλεγμα δοκιμών. Διαπίστωσαν ότι η δοκιμασία uppercut σε συνδυασμό με την ευαισθησία στην ψηλάφηση της μακράς κεφαλής του δικεφάλου είχε την υψηλότερη ακρίβεια στη διάγνωση της παθολογίας του εγγύς δικεφάλου με ευαισθησία 88,3% και ειδικότητα 93,3%. Αν και η ακρίβεια φαίνεται να είναι υψηλή, ο συνδυασμός αυτός δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη από άλλες μελέτες ή ανασκοπήσεις, γι' αυτό και του δίνουμε μέτρια κλινική αξία στην πράξη.
ΔΎΟ ΜΎΘΟΙ ΚΑΤΑΡΡΊΠΤΟΝΤΑΙ & 3 ΒΌΜΒΕΣ ΓΝΏΣΗΣ ΔΩΡΕΆΝ
