Giriş

Fiziksel aktivite, semptomları iyileştirmek ve işlevselliği artırmak için önerilen ilk basamak tedavidir, ancak birçok kişi önerilen minimum aktivite seviyelerini karşılamamaktadır. Tarafından yapılan bir çalışma Kanavaki ve ark. (2017) eklem ağrısının fiziksel aktiviteye katılımın önünde önemli bir engel olduğunu ve bazı kişilerin en uygun fiziksel aktivite seviyesini bulmakta zorlandığını belirtmiştir. Bu da pek çok insanın yeterli düzeyde egzersiz yapabilmeleri için rehberliğe ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, osteoartrit kronik ve tedavisi olmayan bir durum olduğundan, yoğun ve maliyetli bire bir rehberlik yerine kendi kendini yönetme tercih edilmektedir. Mercer ve diğerleri. (2016) giyilebilir takip cihazlarının kullanımının davranış değişikliğine ve fiziksel aktivite seviyelerinde iyileşmeye yol açabileceğini bulmuştur. Bu konsept, osteoartriti olan kişilerin giyilebilir bir aktivite takip cihazı taktıklarında fiziksel aktivite seviyelerini de iyileştirip iyileştiremeyeceklerini görmek için bu çalışmada ele alınmıştır. Bu nedenle, bu çalışma osteoartritte kendi kendine fiziksel aktivite izlemenin etkisini araştırmayı amaçlamıştır.

Yöntemler

2020'de yayınlanan randomize kontrollü bir çalışmanın ikincil analizinde yazarlar, algılanan eklem fonksiyonu ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesi sonuçlarına daha yakından bakmış ve osteoartritte kendi kendini izleyen fiziksel aktivite eklemenin bu sonuçları iyileştirip iyileştiremeyeceğini çözmeye çalışmışlardır.

Uygun adaylar 18 ila 67 yaşları arasında kalça ve/veya diz osteoartriti olan kişilerdi. En az %50 oranında çalışıyor olmaları ve fiziksel aktivite yapabiliyor olmaları gerekiyordu.

İki grup karşılaştırılmıştır:

1. Destekli Osteoartrit Özyönetim Programına (SOASP) katılan bireyler
2. SOASP'ye katılan ve giyilebilir aktivite takip cihazı alan bireyler

Giyilebilir aktivite takip cihazı alan gruptakiler, bu cihazı 12 hafta boyunca art arda uyandıklarından yatana kadar takmak zorundaydı. Cihaz, her katılımcının önceden tanımlanmış günlük 7000 adım hedefiyle denemeye başlayacağı şekilde programlanmıştır.

Sosyodemografik değişkenler toplanmış ve algılanan eklem fonksiyonu, en çok etkilenen ekleme bağlı olarak Kalça Engellilik ve Osteoartrit Sonuç Skoru (HOOS ) veya Diz Yaralanması ve Osteoartrit Sonuç Skoru (KOOS) kullanılarak değerlendirilmiştir. Puanlar 0-100 arasında değişmekte olup düşük puanlar daha kötü sonuçları temsil etmektedir.

Kendi kendine değerlendirilen sağlıkla ilgili yaşam kalitesi Euroqol EQ-5D-3L anketi kullanılarak ölçülmüştür. Bu puan 0-100 arasında değişmekte olup daha düşük puanlar daha kötü sonuçlara işaret etmektedir. Bu anketin 5 boyutu vardır: hareketlilik, öz bakım, olağan faaliyetler, ağrı/rahatsızlık ve anksiyete/depresyon.

Sonuçlar başlangıçta, 3., 6. ve 12. aylarda değerlendirilmiştir.

Sonuçlar

Toplam 124 katılımcı: Kontrol grubunda 50 ve müdahale grubunda 74 hasta analiz edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen katılımcıların çoğunluğu kadındır (%87). Katılımcıların yaşları 38 ile 65 arasında değişmekte olup, ortalama 55,8'dir. Diz en çok etkilenen eklem olmuştur.

Analiz, HOOS veya KOOS alt ölçeklerinden herhangi biri veya EQ-5D-3L için istatistiksel olarak anlamlı bir etkileşim etkisi göstermemiştir. Zaman içinde, grup dağılımından bağımsız olarak, özellikle ağrı ve semptom alt ölçeklerinde sadece küçük iyileşmeler görülmüştür. EQ-5D-3L için zaman içinde herhangi bir iyileşme gözlenmemiştir. Bu bulgular, osteoartritte kendi kendine fiziksel aktivite izlemenin hiçbir faydası olmadığını göstermektedir.

Sorular ve düşünceler

Osteoartritten etkilenen kişiler için anlamlı değişiklikler yaratmak neden bu kadar zor? Olası bir açıklama, HOOS ve KOOS anketlerinin konservatif olarak tedavi edilen kişilerdeki değişiklikleri yakalamak için uygun olmamasıdır. Ancak kullanılan müdahale için de eleştirel olabiliriz. 2022 denemesinde de benzer şekilde, müdahale ve kontrol grupları arasında işlenebilirlik sonucu üzerinde herhangi bir fayda gözlemlenmemiştir. Müdahale programını da eleştirel bir gözle gözden geçirmeliyiz. Bireyler giyilebilir bir cihazla desteklenmiştir. Ancak, bu kişiler zaten orta derecede aktifti, yine de başlangıçtaki günlük adım hedefi 7000'e geriledi. Belki de program anlamlı farklılıklar yaratacak kadar yoğun değildi. Ayrıca, her bireyin farklı başlangıç seviyeleri vardır, bu nedenle ince ayar çok önemli görünmektedir, ancak yine de herkese uyan tek bir yaklaşım kullanılmıştır. Ne de olsa pratikte herkese aynı başlangıç setini vermiyorsunuz, değil mi?

SOASP programının bileşenlerine bakacak olursak, çalışma Thorstensson ve ark. (2015) Programın adı hala Osteoartritli Hastaların Daha İyi Yönetimi (BOA) iken. İlginç bir şekilde, bu programın isteğe bağlı bir egzersiz bileşeni vardır. Çalışmada şunlar belirtilmektedir: "Teorik oturumların amacı, belirli egzersizlerin olası faydalarının ardındaki mekanizmaları açıklamak ve hastanın egzersiz yapma motivasyonunu artırmaktı. Ancak hastalar o anda motive değillerse egzersizi reddetmeyi tercih edebilirler." Ne yazık ki, mevcut çalışmada böyle bir bilgi verilmemiş ve insanların egzersizi reddedip reddetmedikleri belirtilmemiştir. Bu durum, neden kayda değer bir iyileşme gözlemlenmediğine dair önemli bir faktör olabilir.

Sonuçlar büyük hayal kırıklığı yarattı. Bununla birlikte, bu çalışmaya katılan kişilerin başlangıçta zaten aktif olduklarını ve önemli bir kısmının zaten düzenli olarak giyilebilir bir aktivite takip cihazı kullandığını dikkate almalıyız. Dolayısıyla bu örneklemin bu RKÇ için uygun olmaması mümkündür. Sağlık hizmetlerine sınırlı erişimi olan alt sosyoekonomik sınıflardan aktif olmayan katılımcılardan oluşan bir örneklemin daha uygun olması mümkün olabilirdi.

İnekçe konuş benimle.

Bu çalışmanın daha önceki bir RKÇ'nin ikincil analizi olduğunu da bilmelisiniz. Daha önceki çalışma, giyilebilir aktivite takip cihazı olan ve olmayan gruplar arasında anlamlı etkiler bulmamıştır. Bu analizi neden hala yaptıklarını merak edebilirsiniz...

Orijinal RKÇ bu analiz için güçlendirilmediğinden gücü sınırlayan ikincil nitelik dışında, gerçek bir metodolojik sorun ortaya çıkmamıştır. Mevcut çalışma popülasyonu, çalışmanın kapsamı için en iyisi olmayabilir, ancak giyilebilir aktivite takip cihazlarının kullanımının, örneğin düşük aktivite seviyeleri, sağlık hizmetlerine sınırlı erişim, düşük sağlık okuryazarlığı vb. gibi daha fazla ihtiyacı olan kişilere neler katabileceğini öğrenmek ilginç olabilir.

Eve götüren mesajlar

Osteoartritte fiziksel aktivitenin kendi kendine izlenmesi, giyilebilir aktivite takip cihazlarına ve egzersize aşina olan zaten aktif bireylerden oluşan bu örneklemde eklem fonksiyonu ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesi sonuçlarında iyileşmeye yol açmamıştır.

Referans

Östlind E, Eek F, Stigmar K, Ekvall Hansson E. Giyilebilir aktivite takip cihazlarıyla kendi kendine fiziksel aktivite izlemenin kalça ve diz osteoartriti olan kişilerde algılanan eklem fonksiyonu ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi üzerindeki etkileri: küme-randomize klinik çalışmanın ikincil analizi. BMC Musculoskelet Disord. 2025 Ocak 9; 26(1):33. doi: 10.1186/s12891-024-08238-8. PMID: 39789623; PMCID: PMC11715198.