Κατεψυγμένος ώμος / συγκολλητική καψουλίτιδα | Διάγνωση & θεραπεία

Η FS μπορεί να διακρίνεται σε πρωτοπαθή (ιδιοπαθής έναρξη) και δευτεροπαθή έναρξη. Ενώ η πρωτογενής FS δεν έχει γνωστή αιτία, η δευτερογενής FS μπορεί να διακριθεί σε τρεις διαφορετικές ομάδες:

• Ενδογενής: τραύμα, μακροχρόνια ακινητοποίηση, τενοντίωση με ασβεστοποίηση, τενοντοπάθεια του στροφικού πετάλου και του δικεφάλου προηγούνται της ενδογενούς δευτερογενούς παγωμένου ώμου με χειρουργική επέμβαση στον ώμο που οδηγεί σε ιατρογενή ενδογενή δευτερογενή παγωμένο ώμο.
• Εξωγενής: Όταν της πάθησης προηγείται παθολογία απομακρυσμένη από τον ώμο, όπως αρθρίτιδα αρθρώσεων ΑΚ, κατάγματα βραχιονίου ή κλείδας, αυχενική ριζοπάθεια, χειρουργική επέμβαση στο μαστό, όγκος θωρακικού τοιχώματος CVAs
• Συστηματικές δευτερογενείς ΦΣ: διαβήτης, ανωμαλίες του θυρεοειδούς, καρδιακές παθήσεις, γενετικοί παράγοντες (όπως η νόσος Dupuytren), νόσος του Πάρκινσον ή επιληψία.

Pietrzak et al. (2016) διατυπώνουν την άποψη ότι, παρόμοια με τη DM και τη CVD, η φλεγμονή και η ίνωση της κάψας που παρατηρείται στην FS μπορεί να επιταχύνεται από το μεταβολικό σύνδρομο και τη χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού, η οποία οδηγεί σε ρύθμιση της παραγωγής προφλεγμονωδών κυτταροκινών, σε συμπαθητική κυριαρχία της αυτόνομης ισορροπίας και σε νευρο-ανοσολογική ενεργοποίηση.
Η διαδικασία της νόσου φαίνεται να καθοδηγείται από κυτταροκίνες, η οποία εξελίσσεται από φλεγμονή και υπερπλασία του αρθρικού υμένα σε κάψα ίνωση με διήθηση χρόνιων φλεγμονωδών κυττάρων και κυτταροκινών με αντίστοιχη μείωση του όγκου της άρθρωσης. Ταυτόχρονα, η κάψα οδηγεί σε πάχυνση της μακράς κεφαλής του δικεφάλου, του κορακοβραχιόνιου συνδέσμου και της μασχαλιαίας εσοχής.
Μια μελέτη μαγνητικής τομογραφίας από τους Lee et al. (2012) το επιβεβαίωσαν αυτό δείχνοντας ότι ο κορακοβραχιόνιος σύνδεσμος και η κάψα στη μασχαλιαία εσοχή ήταν σημαντικά μεγαλύτερα σε ασθενείς με παγωμένο ώμο σε σύγκριση με μια υγιή ομάδα ελέγχου.

Ryan et al. (2016) αναφέρουν ότι η αυξημένη αγγείωση είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που περιγράφεται σε ιστολογικές μελέτες, ιδιαίτερα στις προσθιοπίσθιες δομές, αλλά απουσιάζει στις κατώτερες δομές με εξαίρεση τη μασχαλιαία πτυχή. Αυτό μπορεί επίσης να αποτελεί μια εξήγηση για την εμπειρία πόνου ενός ασθενούς, καθώς η βιβλιογραφία περιγράφει σταθερά την υπεραγγείωση και την αγγειογένεση ως πιθανές πηγές νοσηρότητας λόγω της συσχέτισής τους με τα νεοαγγεία.

Επιδημιολογία

Η πρωτοπαθής ΦΣ στο γενικό πληθυσμό αναφέρεται ότι επηρεάζει το 2 έως 5,3% των ασθενών κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Ο επιπολασμός της δευτερογενούς ΦΣ αυξήθηκε σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και θυρεοειδοπάθεια από 4,3% σε 38%(Kelley et al. 2013).
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ΦΣ εμφανίζεται μεταξύ των ηλικιών 40 και 65 ετών, με ελαφρώς υψηλότερο επιπολασμό μεταξύ των γυναικών σε σύγκριση με τους άνδρες(Tasto et al. 2007).
Στην Ιαπωνία και την Κίνα, η ΦΣ αποκαλείται επομένως ώμος 50 ετών λόγω της μέσης ηλικίας εμφάνισης 55,0±8,4 ετών για τις γυναίκες και 54,7±8,7 ετών για τους άνδρες.
Στο 17% του συνόλου των περιπτώσεων, η FS αναφέρεται ότι εμφανίζεται στην αντίθετη πλευρά εντός πέντε ετών μετά το πρώτο επεισόδιο, ενώ η FS εμφανίζεται αμφίπλευρα στο 14% του συνόλου των περιπτώσεων. Οι υποτροπές στον ίδιο ώμο είναι σπάνιες(Kelley et al. 2013).
Τέλος, η βιβλιογραφία περιγράφει ότι η μη κυρίαρχη πλευρά επηρεάζεται συχνότερα από την κυρίαρχη πλευρά, αν και δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία(Lewis et al. 2015).

Κλινική εικόνα & εξέταση

• Πόνος στον ώμο, που ακτινοβολεί στο άνω μέρος του βραχίονα, εκτεταμένος και διάχυτος.
• Έναρξη: ξαφνική ή σταδιακή με προοδευτική πορεία όσον αφορά τον πόνο και τη δυσκαμψία
• Περιγραφές πόνου: συνεχής, έντονος, αμείλικτος, αφόρητος πόνος όταν μετακινείται ή τραντάζεται, περιστασιακά "νευρικά συμπτώματα".
• Συνήθως αναφερόμενα προβλήματα: τα πάντα
• Συνήθως αναφερόμενοι παράγοντες χαλάρωσης: τίποτα
• Ιατρικό ιστορικό: ΣΔ, καρδιαγγειακά νοσήματα, κάπνισμα, υψηλή χοληστερόλη κ.λπ.
• Ίση απώλεια ενεργητικού και παθητικού εύρους κίνησης

Εξέταση

Hollmann et al. (2015) έκαναν μια μελέτη σχετικά με το μέγεθος της ενεργητικής μυϊκής φύλαξης σε ασθενείς για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι έχουν ΦΣ και διαπίστωσαν ότι όλοι οι ασθενείς είχαν παρουσιάσει τεράστια αύξηση της παθητικής απαγωγής κατά τη διάρκεια της αναισθησίας. Αυτό σημαίνει ότι η απώλεια του εύρους κίνησης στην FS δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από μια πραγματική συστολή της κάψας, αλλά ότι η ενεργητική δυσκαμψία ή η μυϊκή προστασία μπορεί επίσης να διαδραματίσει τεράστιο ρόλο. Για το λόγο αυτό, μπορεί να έχει νόημα η εκτέλεση της δοκιμασίας Coracoid Pain Test για τη διάκριση μεταξύ ενός πραγματικού και ενός ψευδο-παγωμένου ώμου(Carbone et al. 2010)

Ένα άλλο ορθοπεδικό τεστ για τη διάκριση του παγωμένου ώμου από άλλες παθολογικές καταστάσεις του ώμου είναι το Σημείο Σύσφιξης του ώμου.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΉΣΤΕ ΔΎΟ 100% ΔΩΡΕΆΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΆ ΣΕΜΙΝΆΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΌΝΟ ΣΤΟΝ ΏΜΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΌΝΟ ΣΤΗΝ ΩΛΈΝΗ-ΠΛΕΥΡΆ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΎ

• • Όνομα*
• • Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο*

Δ

Θεραπεία

Η φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση της FS θα πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με το βαθμό αντιδραστικότητας. Ο ακόλουθος πίνακας του ολλανδικού δικτύου ώμων έχει ως στόχο να καθοδηγήσει τη θεραπεία σας, συμπεριλαμβανομένων των συνιστώμενων θεραπευτικών επιλογών (Vermeulen et al. 2017).

Μια ανασκόπηση Cochrane από τους Page et al. (2014) αναφέρει ότι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τον πόνο, τη λειτουργικότητα και την αυτοαναφερόμενη επιτυχία της θεραπείας στα αρχικά στάδια ενός παγωμένου ώμου είναι οι ενέσεις στεροειδών.
Ενώ οι ενέσεις κορτικοστεροειδών ήταν ανώτερες από τη συνδυασμένη χειροθεραπεία και την άσκηση βραχυπρόθεσμα (στις 7 εβδομάδες), δεν υπήρχε κλινικά σημαντική διαφορά μετά από 6 μήνες και 1 έτος.
Παρόλο που οι ενέσεις στεροειδών είναι αποτελεσματική θεραπεία βραχυπρόθεσμα, μπορεί να μην προσφέρουν κανένα όφελος μακροπρόθεσμα(Xiao et al. 2017)

Μια εναλλακτική λύση στις ενέσεις κορτικοστεροειδών είναι οι ενέσεις υδροδιάτασης που εγχέουν ένα αλατούχο διάλυμα μεγάλου όγκου 40-50 κ.εκ. σε συνδυασμό με στεροειδή και τοπικά αναισθητικά στην αρθρική κάψα.
Υπάρχουν μέτριου επιπέδου στοιχεία ότι η αρθρογραφική διάταση με φυσιολογικό ορό και στεροειδές παρέχει βραχυπρόθεσμα οφέλη στον πόνο, το εύρος κίνησης και τη λειτουργία στη συγκολλητική καψουλίτιδα. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο αν αυτό είναι καλύτερο από τις εναλλακτικές παρεμβάσεις(Buchbinder et al. 2008).

Η τελευταία επιλογή για τη θεραπεία του παγωμένου ώμου είναι ο χειρισμός υπό αναισθησία και η αρθροσκοπική απελευθέρωση της κάψας. Δυστυχώς, υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία χαμηλής ποιότητας, τα οποία καταδεικνύουν μικρό όφελος για την απελευθέρωση της κάψας αντί ή επιπλέον του χειρισμού υπό αναισθησία όσον αφορά το εύρος κίνησης σε απαγωγή, κάμψη και εξωτερική στροφή(Grant et al. 2013). Ταυτόχρονα έχουν αναφερθεί επιπλοκές και για τις δύο διαδικασίες, όπως εξάρθρωση ώμου, ρήξη στροφικού πετάλου ή παράλυση του βραχιόνιου πλέγματος(Birch et al. 1991).

Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τον παγωμένο ώμο; Τότε δείτε την ακόλουθη ανασκόπηση έρευνας:

• Κλινικό προφίλ ασθενών με παγωμένο ώμο

Αναφορές

Birch, R., Jessop, J., & Scott, G. (1991). Παράλυση του βραχιόνιου πλέγματος μετά από χειρισμό του ώμου. The Journal of Bone and Joint Surgery. Βρετανικός τόμος, 73(1), 172-172.

Buchbinder, R., Green, S., Youd, J. M., Johnston, R. V., & Cumpston, M. (2008). Αρθρογραφική διάταση για συγκολλητική καψουλίτιδα (παγωμένος ώμος). Cochrane Database of Systematic Reviews, (1).

Carbone, S., Gumina, S., Vestri, A. R., & Postacchini, R. (2010). Δοκιμασία κορακοειδούς πόνου: ένα νέο κλινικό σημείο της συγκολλητικής καψουλίτιδας του ώμου. Διεθνής ορθοπεδική, 34, 385-388.

Grant, J. A., Schroeder, N., Miller, B. S., & Carpenter, J. E. (2013). Σύγκριση των χειρισμών και της αρθροσκοπικής απελευθέρωσης της κάψας για τη συγκολλητική καψουλίτιδα: συστηματική ανασκόπηση. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 22(8), 1135-1145.

Hollmann, L., Halaki, M., Haber, M., Herbert, R., Dalton, S., & Ginn, K. (2015). Προσδιορισμός της συμβολής της ενεργητικής δυσκαμψίας στο μειωμένο εύρος κίνησης στον παγωμένο ώμο. Physiotherapy, 101, e585.

Kelley, M. J., Shaffer, M. A., Kuhn, J. E., Michener, L. A., Seitz, A. L., Uhl, T. L., ... & Wilk, K. (2013). Πόνος στον ώμο και ελλείμματα κινητικότητας: συγκολλητική καψουλίτιδα: κατευθυντήριες γραμμές κλινικής πρακτικής που συνδέονται με τη διεθνή ταξινόμηση της λειτουργικότητας, της αναπηρίας και της υγείας από το Ορθοπεδικό Τμήμα της Αμερικανικής Ένωσης Φυσικοθεραπείας. Journal of orthopaedic & sports physical therapy, 43(5), A1-A31.

Lee, S. Y., Park, J., & Song, S. W. (2012). Συσχέτιση των αρθρογραφικών ευρημάτων μαγνητικής τομογραφίας και του εύρους των κινήσεων του ώμου σε ασθενείς με παγωμένο ώμο. American Journal of Roentgenology, 198(1), 173-179.

Lewis, J. (2015). Σύνδρομο σύσπασης παγωμένου ώμου-Αιτιολογία, διάγνωση και διαχείριση. Manual therapy, 20(1), 2-9.

Page, M. J., Green, S., Kramer, S., Johnston, R. V., McBain, B., Chau, M., & Buchbinder, R. (2014). Χειροθεραπεία και άσκηση για τη συγκολλητική καψουλίτιδα (παγωμένος ώμος). Cochrane Database of Systematic Reviews, (8).

Pietrzak, M. (2016). Συγκολλητική καψουλίτιδα: ένα ηλικιακό σύμπτωμα του μεταβολικού συνδρόμου και της χρόνιας φλεγμονής χαμηλού βαθμού;. Ιατρικές υποθέσεις, 88, 12-17.

Ryan, V., Brown, H., Minns Lowe, C. J., & Lewis, J. S. (2016). Η παθοφυσιολογία που σχετίζεται με τον πρωτοπαθή (ιδιοπαθή) παγωμένο ώμο: Συστηματική ανασκόπηση. BMC μυοσκελετικές διαταραχές, 17, 1-21.

Tasto, J. P., & Elias, D. W. (2007). Συγκολλητική καψουλίτιδα. Sports medicine and arthroscopy review, 15(4), 216-221.

Vermeulen E, Schuitemaker R, Hekman K, van der Burg D, Struyf F. Fysiotherapie bij Frozen Shoulder: aanbevelingen vanuit SchouderNetwerken Nederland. FysioPraxis: vakinformatie voor de fysiotherapeut in de praktijk.-Houten, 1992, currens. 2017;26(7):13-7.

Xiao, R. C., Walley, K. C., DeAngelis, J. P., & Ramappa, A. J. (2017). Ενέσεις κορτικοστεροειδών για τη συγκολλητική καψουλίτιδα: ανασκόπηση. Clinical Journal of Sport Medicine, 27(3), 308-320.