Wprowadzenie

Najlepsze dostępne dowody dotyczące bólu rzepkowo-udowego zalecają ćwiczenia jako leczenie pierwszego rzutu. Pozostaje jednak niepewność co do rodzaju ćwiczeń. Sugerowane są ćwiczenia skoncentrowane na mięśniu czworogłowym i ćwiczenia skoncentrowane na biodrze lub połączenie obu. Ponieważ jednak niewiele badań porównuje obie opcje, to badanie równoważności miało na celu zmniejszenie tej luki poprzez zbadanie dwóch powszechnych rodzajów ćwiczeń z bólem rzepkowo-udowym.

Metody

To randomizowane, kontrolowane badanie zostało przeprowadzone w Danii i obejmowało pacjentów skierowanych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej do Instytutu Medycyny Sportowej Szpitala w Kopenhadze. Występował u nich ból rzepkowo-udowy, który został zdiagnozowany klinicznie, a ponadto ból oceniono na 3 lub więcej w 10-punktowej skali podczas wykonywania czynności ADL. Początek bólu był podstępny, atraumatyczny i utrzymywał się przez co najmniej 4 tygodnie. Ponadto musiały występować co najmniej trzy z następujących kryteriów: ból przedniej części kolana związany z długotrwałym siedzeniem, wchodzeniem lub schodzeniem po schodach, kucaniem lub bólem podczas lub po aktywności.

Tryby ćwiczeń w przypadku bólu rzepkowo-udowego obejmowały ćwiczenia mięśnia czworogłowego lub ćwiczenia bioder. Pierwszy z nich obejmował ćwiczenia wyprostu kolan w pozycji siedzącej, przysiady i wypady w przód. Ćwiczenia koncentrujące się na biodrach obejmowały muszle małży, odwodzenie bioder w leżeniu na boku / w pozycji stojącej oraz wyprost bioder w leżeniu na brzuchu / w pozycji stojącej. Każdy uczestnik został indywidualnie poinstruowany, jak wykonywać każde ćwiczenie. Wykonano od ośmiu do dwunastu powtórzeń, a celem było, aby ostatnie powtórzenia były trudne, bez wpływu na jakość ruchu. W związku z tym elastyczne taśmy, wolne ciężary i ciężary ciała zostały wykorzystane do indywidualnego dostosowania ćwiczeń w celu uzyskania wystarczającego obciążenia. Za każdym razem, gdy uczestnicy byli w stanie wykonać 14 powtórzeń, otrzymywali instrukcję zwiększenia oporu.

Pierwszorzędowym wynikiem była zmiana w stosunku do wartości wyjściowej w skali bólu przedniego stawu kolanowego (Kujala Score - AKPS) w 12. tygodniu. Ten wynik waha się od 0-100, a wysokie wyniki wskazują na mniej objawów rzepkowo-udowych. Minimalna klinicznie istotna różnica wynosi 8-10 punktów.

Wyniki

Dwustu uczestników zostało losowo przydzielonych do ćwiczeń bioder lub mięśni czworogłowych. Na początku miały one podobną charakterystykę. Mieli średnio 27 lat i średnie BMI wynoszące 22,6, 69% stanowiły kobiety. Przestrzeganie zaprogramowanych sesji ćwiczeń wynosiło średnio 77%.

Pierwszorzędowy wynik wykazał, że grupa ćwicząca mięsień czworogłowy poprawiła się o 7,6 punktu. Było to 7,0 punktów dla grupy ćwiczącej biodra. Dało to nieistotną różnicę między grupami wynoszącą 0,6 punktu. Żadna z interwencji nie była zatem lepsza od drugiej. U 14 uczestników odnotowano pewne zaostrzenie objawów, a następnie zmniejszono liczbę serii i powtórzeń lub zakres ruchu w ćwiczeniach z obciążeniem. Drugorzędne wyniki wykazywały ten sam trend.

Pytania i przemyślenia

Co spowodowało brak przewagi jednego z programów ćwiczeń? Czy ćwiczenia miały zbyt małe obciążenie? Autorzy wspominają, że obciążenia były ustalane indywidualnie i w razie potrzeby odpowiednio dostosowywane. Nie podano jednak żadnych informacji na temat obecności lub braku tych postępów w badanej populacji. Dlatego trudno to ocenić. Uczestnicy zostali poinstruowani, aby wykonać tylko 3 ćwiczenia. Mogło to być zbyt monotonne, ponieważ czynności ADL wymagają więcej. Jako dodatkowy program ćwiczeń w domu z pewnością nie komplikowałbym zbytnio sprawy, ale gdy jest to jedyna interwencja (bez nadzorowanych sesji), może to powodować zbyt małe zróżnicowanie. W szczególności grupa mięśni czworogłowych ćwiczyła tylko w płaszczyźnie strzałkowej. Może to być częściowo powodem nieprzekroczenia MCID 8-10 punktów w AKPS

W świetle tych wyników zaleca się kontynuowanie programów ćwiczeń łączących ćwiczenia mięśnia czworogłowego i bioder oraz urozmaicanie ruchów. Trening specyficzny dla sportu i aktywności oraz ćwiczenia wzdłuż całego łańcucha kinetycznego pozostają podstawą ćwiczeń bólu rzepkowo-udowego.

Porozmawiaj ze mną

Charakterystyka wyjściowa ujawnia już wysoki wynik w skali Kujala w obu grupach (>70/100). Może to częściowo wyjaśniać brak stwierdzonej poprawy, ponieważ mogło to doprowadzić do efektu pułapu. Innym powodem może być brak nadzoru i relacji pacjent-terapeuta. Ponadto przestrzeganie zaleceń było zgłaszane samodzielnie, ale ponieważ żadne sesje terapeutyczne nie były nadzorowane, mogło to zawyżać rzeczywiste przestrzeganie programu ćwiczeń. W analizie intention-to-treat wykorzystano dane od wszystkich uczestników zgodnie z ich przydziałem. Również w tym przypadku nieprzestrzeganie programu może negatywnie wpłynąć na wyniki.

Wiadomości do domu

12-tygodniowe ćwiczenia koncentrujące się na mięśniach czworogłowych i biodrach są równie skuteczne w przypadku bólu rzepkowo-udowego, chociaż żadne z nich nie było w stanie przynieść klinicznie znaczących rezultatów. Próba miała już wysokie wyniki w podstawowym wyniku na początku badania, co mogło nie pozostawić miejsca na poprawę. Inne zmienne niż siła mogą być czynnikami decydującymi o uzyskaniu znaczących wyników u pacjentów z bólem rzepkowo-udowym.

Odniesienie

Hansen R, Brushøj C, Rathleff MS, Magnusson SP, Henriksen M. Ćwiczenia mięśnia czworogłowego czy biodra w leczeniu bólu rzepkowo-udowego? Randomizowane, kontrolowane badanie równoważności. Br J Sports Med. 2023 May 3:bjsports-2022-106197. doi: 10.1136/bjsports-2022-106197. Epub przed publikacją. PMID: 37137673.