Ellen Vandyck
Kierownik ds. badań
Choroba Osgooda-Schlattera występuje u około 1 na 10 aktywnych nastolatków i objawia się bólem przedniej części kolana, nasilanym przez obciążenie kolana. Ból jest zwykle obecny przy palpacji guzowatości kości piszczelowej i mogą mu towarzyszyć oznaki obrzęku. Często jest to stan długotrwały i w niektórych przypadkach może być trudny do zniesienia. Zazwyczaj leczenie choroby Osgood-Schlattera polega na biernym podejściu, w którym odpoczynek i unikanie bolesnych czynności odgrywają wiodącą rolę. W tym badaniu preferowano aktywne podejście, które obejmowało modyfikację aktywności wraz ze wzmocnieniem kolana w przypadku Osgood-Schlattera.
Przeprowadzono prospektywne badanie kohortowe, które objęło 51 nastolatków w średnim wieku 12,7 lat cierpiących na zespół Osgood-Schlattera. Były to osoby aktywne, o czym świadczy fakt, że 92% z nich spełniało minimalne dzienne zalecenia dotyczące aktywności fizycznej. Ponad jedna trzecia uczestników była wcześniej leczona z powodu bólu kolana, ale bezskutecznie. Średni czas trwania dolegliwości wynosił 21 ± 12,5 miesiąca.
Pierwszorzędowym wynikiem zainteresowania była zgłaszana przez pacjenta poprawa objawów Osgood-Schlattera po 12 tygodniach, mierzona w 7-punktowej skali, od znacznie gorszej do znacznie lepszej. Pomyślny wynik został zdefiniowany jako poprawa lub znaczna poprawa. Inne wyniki obejmowały skalę KOOS, najwyższy stopień bólu w ciągu ostatniego tygodnia mierzony za pomocą numerycznej skali oceny oraz wymiary EuroQol-5. Przeprowadzono również dwa testy wydajności: skoki pionowe i poziome na jednej nodze.
Aktywność fizyczna w trakcie badania była obiektywnie mierzona w celu sprawdzenia, czy modyfikacje aktywności były przestrzegane. Pomiary te zostały wykonane przy użyciu urządzenia Actigraph, które klasyfikuje czas spędzony na wykonywaniu czynności o różnej intensywności, takich jak siedzący tryb życia, umiarkowana i intensywna aktywność fizyczna. Wreszcie, pomiary izometrycznej siły odwodzenia biodra i wyprostu kolana zostały zebrane przy użyciu ręcznego dynamometru.
Poddano ich 12-tygodniowej interwencji koncentrującej się na modyfikacji aktywności i stopniowym ponownym narażeniu na rosnące obciążenia stawu kolanowego. Program ten polegał na ograniczeniu udziału w zajęciach sportowych i unikaniu aktywności nasilających ból w ciągu pierwszych 4 tygodni, po czym rozpoczęto powolny powrót do aktywności, kierując się drabiną aktywności. Drabina aktywności składa się z 11 poziomów, a uczestnicy mogli wejść na kolejny poziom, gdy nie odczuwali bólu lub odczuwali ból maksymalnie 2/10 w trakcie aktywności lub rano po jej zakończeniu. Pogarszające się objawy wymagały cofnięcia się na drabinie. Wymogiem było, aby oprócz wykonywania czynności z drabiny aktywności, wykonywane były odpowiednio określone ćwiczenia wzmacniające. Ćwiczenia te obejmowały mostkowanie, statyczne wyprosty kolan w 3 zestawach po 10 powtórzeń w tygodniach 1-4. Począwszy od piątego tygodnia, zostały one uzupełnione o przysiady przy ścianie, przysiady i wypady, każdy z progresją i regresją.
Dopiero po osiągnięciu poziomu 8 drabiny aktywności możliwy był powrót do uprawiania sportu, ponownie, gdy nie odczuwano bólu (maks. 2/10) podczas aktywności lub rano po niej. Gdy osiągnięto dwutygodniowy okres nieograniczonego treningu bez bólu, sportowiec mógł zostać ponownie dopuszczony do zawodów.
Po dwunastu tygodniach przestrzegania protokołu modyfikacji aktywności i stopniowej ponownej ekspozycji na obciążenia, 80% zgłosiło pomyślny wynik. Po roku wzmacniania kolana w przypadku Osgood-Schlattera odsetek ten wzrósł do 90%.
Drugorzędne wyniki wykazały, że najwyższy stopień bólu w ciągu ostatniego tygodnia zmniejszył się z mediany 7/10 na początku badania do 2/10 po 12 tygodniach. Inne pomiary wtórne również wykazały poprawę objawów i funkcjonowania. Wyniki zostały dodatkowo poparte wzrostem siły kolan o 30%.
Choroba Osgood-Schlattera dotyka 10 procent nastolatków uprawiających sport - w tym mnie, gdy byłem w tym wieku. Wciąż pamiętam, jak bolało mnie kolano i musiałem powstrzymywać się od zajęć sportowych i gimnastyki w szkole. Nie do końca rozumiałem, dlaczego moje kolano tak się czuło i dlatego pochwalam fakt, że w tym badaniu zarówno rodzice, jak i nastolatek zostali poinformowani o tym schorzeniu.
Według Guldhammera i wsp., którzy przeprowadzili retrospektywne badanie w 2019 r., 60% osób, u których zdiagnozowano chorobę Osgooda-Schlattera na oddziale ortopedycznym, nadal zgłaszało ból po medianie 4 lat obserwacji w okresie 6 lat. Charakteryzuje to długotrwały charakter tego stanu. W tym badaniu 69% powróciło do aktywności sportowej, ale odsetek ten był tylko nieznacznie wyższy niż po 6 miesiącach (67%). Ponadto, jeden na czterech sportowców został utracony w trakcie obserwacji, co jest ważną informacją, której brakuje w analizie.
Drugorzędne wyniki wykazały pozytywną poprawę siły wyprostu kolana (32%) i siły odwodzenia biodra (24%) oraz wzrost skoków poziomych na jednej nodze (14%) i skoków pionowych (19%).
Dużym plusem tego badania jest fakt, że wykorzystano w nim obiektywną miarę do ilościowego określenia zakresu modyfikacji aktywności. Zamiast "łatwej metody" polegającej na pytaniu pacjentów, czy ograniczyli swoją aktywność (co może być nieobiektywne), w tym badaniu stosowano aktygrafy przez co najmniej 1 tydzień. Wstępna ocena została przeprowadzona przez fizjoterapeutów i zamiast rutynowego korzystania z obrazowania medycznego, nie wykonano żadnych zdjęć rentgenowskich podczas oceny wyjściowej. Odzwierciedla to dość dokładnie praktykę kliniczną.
Wzmocnienie kolana w przypadku Osgood-Schlattera było w stanie poprawić wyniki bólu po 12 tygodniach. Ten program wzmacniający został połączony z tymczasową modyfikacją działań. Autorzy przeprowadzili również badanie w 2019 r., stosując tę samą modyfikację aktywności w bólu rzepkowo-udowym. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zapoznaj się z naszą recenzją tutaj
Obejrzyj ten BEZPŁATNY 2-CZĘŚCIOWY WYKŁAD WIDEO eksperta ds. bólu kolana Claire Robertson, który analizuje literaturę na ten temat i jej wpływ na praktykę kliniczną.