• Bóle głowy są częstym objawem u pacjentów z pierwotnym bólem szyi, a ponad 60% z nich zgłasza współistniejące bóle głowy.
• Zróżnicowane na pierwotne (np. migreny, napięciowe, klasterowe bóle głowy) i wtórne (spowodowane innym schorzeniem, takim jak dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego lub ból szyi).

• Napięciowe bóle głowy (TTH) są najczęstszą formą bólu u dorosłych na całym świecie, ze średnią częstością występowania wynoszącą 42%.
• TTH może występować rzadko, często lub przewlekle.

• Diagnoza wymaga spełnienia co najmniej dwóch z poniższych warunków - obustronna lokalizacja, uczucie ucisku/ściskania (nie pulsujące), nasilenie od łagodnego do umiarkowanego, brak nasilenia pod wpływem aktywności fizycznej; brak nudności/wymiotów i co najwyżej jeden z objawów: światłowstręt lub fonofobia.

• Różnice w prowokacji, zakresie ruchu szyjki macicy, wytrzymałości mięśni szyi i pozycji głowy do przodu w porównaniu ze zdrowymi osobami z grupy kontrolnej.
• Testy prowokacyjne odtwarzają znajomy ból, wskazując na nocycepcję w strukturach szyjnych. Test Watsona na ból rzutowany
• Test wytrzymałości zginaczy szyi
• Test zgięcia i rotacji dla górnej rotacji szyjki macicy
• Ocena pochylenia głowy do przodu (FHP).

• Trening zgięcia czaszkowo-szyjnego (CCFT): Van Ettekoven i in. (2006) stwierdzili, że CCFT w połączeniu z fizjoterapią zmniejszyło częstotliwość, czas trwania i intensywność bólu głowy w porównaniu z samą fizjoterapią.
• Terapia manualna (MT): Castien i in. (2011, 2013) wykazali, że MT, w tym mobilizacja/manipulacja kręgosłupa, korekcja postawy i ćwiczenia czaszkowo-szyjne, znacząco zmniejszyły częstotliwość bólów głowy i poprawiły funkcjonowanie odcinka szyjnego.
• Izometryczna siła zginaczy szyi: Castien i in. (2015) skorelowali zwiększoną siłę izometryczną zginaczy szyi z obniżonymi progami bólu uciskowego, co wskazuje na zmniejszoną wrażliwość obwodową i ośrodkową u pacjentów z przewlekłą TTH.
• Techniki ucisku ręcznego (MTP): Wykazano, że zmniejsza ból i zwiększa zakres ruchu górnego odcinka szyjnego kręgosłupa. Techniki są ukierunkowane na mięśnie proste tylne i górne stawy szyjne, zapewniając bodźce nocyceptywne w celu zmniejszenia bólu poprzez szlaki neurologiczne.

Caneiro, J. P., O'Sullivan, P., Burnett, A., Barach, A., O'Neil, D., Tveit, O., & Olafsdottir, K. (2010). Wpływ różnych pozycji siedzących na postawę głowy/szyi i aktywność mięśni. Terapia manualna, 15(1), 54-60.

Castien, R. F., Van Der Windt, D. A., Grooten, A., & Dekker, J. (2011). Skuteczność terapii manualnej w leczeniu przewlekłego napięciowego bólu głowy: pragmatyczne, randomizowane badanie kliniczne. Cephalalgia, 31(2), 133-143.

Castien, R., Blankenstein, A., Van Der Windt, D., Heymans, M. W., & Dekker, J. (2013). Mechanizm działania terapii manualnej u uczestników z przewlekłym napięciowym bólem głowy. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 43(10), 693-699.

Castien, R., Blankenstein, A., & De Hertogh, W. (2015). Ból uciskowy i siła izometryczna zginaczy szyi są powiązane z przewlekłym napięciowym bólem głowy. Pain physician, 18(2), E201-E205.

Van Ettekoven, H., & Lucas, C. (2006). Skuteczność fizjoterapii obejmującej program treningu czaszkowo-szyjnego w napięciowym bólu głowy; randomizowane badanie kliniczne. Cephalalgia, 26(8), 983-991.

Fernandez-de-Las-Penas, C., Alonso-Blanco, C., Cuadrado, M. L., & Pareja, J. A. (2006). Postawa głowy do przodu i ruchomość szyi w przewlekłym napięciowym bólu głowy: zaślepione, kontrolowane badanie. Cephalalgia, 26(3), 314-319.

Hall, T., Briffa, K., Hopper, D., & Robinson, K. (2010). Długoterminowa stabilność i minimalna wykrywalna zmiana w teście zgięcia i rotacji odcinka szyjnego kręgosłupa. Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 40(4), 225-229.

Hall, T. M., Briffa, K., Hopper, D. i Robinson, K. (2010). Analiza porównawcza i dokładność diagnostyczna testu zgięciowo-obrotowego odcinka szyjnego kręgosłupa. The journal of headache and pain, 11(5), 391-397.

Harman, K., Hubley-Kozey, C. L., & Butler, H.. (2005). Skuteczność programu ćwiczeń w celu poprawy postawy głowy u normalnych dorosłych: randomizowane, kontrolowane 10-tygodniowe badanie. Journal of Manual & Manipulative Therapy, 13(3), 163-176.

Lee, C. H., Lee, S., & Shin, G. (2017). Wiarygodność oceny postawy głowy podczas siedzenia, stania, chodzenia i biegania. Nauka o ruchu człowieka, 55, 81-86.

Mingels, S., Dankaerts, W., & Granitzer, M. (2019). Czy istnieje poparcie dla paradygmatu "postawa kręgosłupa jako czynnik wyzwalający epizodyczny ból głowy"? Kompleksowy przegląd. Aktualne raporty dotyczące bólu i bólu głowy, 23, 1-8.

Nemmers, T. M., Miller, J. W., & Hartman, M. D. (2009). Zmienność przedniej pozycji głowy u zdrowych starszych kobiet mieszkających w społeczności. Journal of geriatric physical therapy, 32(1), 10-14.

Ogince, M., Hall, T., Robinson, K., & Blackmore, A. M. (2007). Trafność diagnostyczna testu zgięciowo-rotacyjnego odcinka szyjnego kręgosłupa w szyjnym bólu głowy związanym z C1/2. Terapia manualna, 12(3), 256-262.

Olesen, J. (2018). Międzynarodowa klasyfikacja bólów głowy. The Lancet Neurology, 17(5), 396-397.

Stovner, L. J., Hagen, K., Jensen, R., Katsarava, Z., Lipton, R. B., Scher, A. I., ... & Zwart, J. A. (2007). Globalne obciążenie bólem głowy: dokumentacja częstości występowania bólu głowy i niepełnosprawności na całym świecie. Cephalalgia, 27(3), 193-210.