Profil pacjenta

• Najczęstsza postać zawrotów głowy (19%)
• 90% kanał tylny, 10% kanał poziomy
• 1 na 3 osoby dotknięte chorobą przed 7. dekadą życia
• 2/3 kobiety
• Roczna zapadalność 10-20:100 000

Patofizjologia

Wyzwalacz

Cząsteczki otolitu odrywają się od plamki żółtej i gromadzą się w kanale tylnym (90%) i poziomym (10%). Gromadzą się one w najniższym punkcie kanału. Ruch cząsteczek otolitu podczas np. obrotu głowy powoduje zawroty głowy i oczopląs.

Etiologia

• Uraz głowy (~20%)
• Zapalenie układu nerwowego (10-15%)
• Migrena
• Przedłużony okres leżenia w łóżku
• Predyspozycje genetyczne

Kurs

Bardzo dobre rokowanie. ~90% bez objawów po jednym manewrze. Jeśli strategia jest realizowana prawidłowo, wskaźnik sukcesu wynosi ~100%. Jeśli manewr został wykonany pomyślnie, dyskomfort ustępuje w ciągu tygodnia. Wskaźnik nawrotów 2-5%

Historia

Uraz głowy, migreny, długotrwałe leżenie w łóżku, patologia ucha wewnętrznego

• Prawdopodobnie powiązany ból szyi
• Prawdziwy zawrót głowy:
  • Iluzoryczne wrażenie ruchu (własnego ciała, otoczenia)
  • Pochylenie otoczenia wizualnego
  • Obrotowy
• Oczopląs z rotacją
• Lateropulsion
• Uczucie spadania lub podnoszenia
• Brak charakteru objawów neurologicznych
• Powiązane reakcje:
  • Vertigo
  • Wymioty
  • Omdlenie
  • Ataksja
  • Problemy ze słuchem/szumy uszne

Badanie fizykalne

Aktywne badanie
Unikanie ruchów szyi prowadzi do ograniczenia AROM.

Ocena funkcjonalna
Zmiana pozycji głowy wywołuje oczopląs i zawroty głowy

Testy specjalne

Diagnostyka różnicowa

1. Infekcja
2. Odurzenie
3. Guz
4. Idiopatyczny
5. Psychogenne
6. Metaboliczny
7. Fobia

Strategia

Manewry są bardzo skuteczne. Uwzględniono edukację pacjenta i instrukcje dotyczące zachowania w domu.

Interwencje

WAŻNE

• Manewr jest pozytywny tylko wtedy, gdy wystąpią zawroty głowy. Dlatego utrzymaj tę pozycję.
• Po ustąpieniu objawów pacjenci powinni pozostać w pozycji końcowej przez około 4 minuty, aby zapobiec powrotowi cząstek.
• Uważaj na nagłą retropulsję
• Jeśli manewr się nie powiedzie, odczekaj co najmniej 10 minut przed ponowną próbą.
• Maks. 3 kolejne próby

Instrukcje domowe

• Pacjenci mogą odczuwać dyskomfort w ciągu następnych 24 godzin (normalna reakcja ośrodkowego układu nerwowego).
• Brak nagłych ruchów głową
• Unikaj leżenia na chorym boku
• W pozycji leżącej użyj poduszki pod szyją, aby uniknąć nadmiernego wyprostu.
• Dozwolone jest leżenie na brzuchu i na nieuszkodzonym boku.
• Zaadaptowany manewr Epleya jako narzędzie samopomocy

1. Epley, J. M. (1992). Procedura repozycjonowania kanałów: w leczeniu łagodnych napadowych pozycyjnych zawrotów głowy. Otolaryngol Head Neck Surg, 107(3), 399-404.
2. Hauswirth, J. (2008). zervikogener Schwindel: Diagnostyka i leczenie manualne. (12), 80-93. doi:10.1055/s-2008- 1027384
3. Oostendorp, Eupen, v., Erp, v. (1999). Zawroty głowy po urazie kręgosłupa szyjnego: badanie neurootologiczne w praktyce terapii manualnej i implikacje terapeutyczne. The Journal of Manual and Manipulative Therapy, 7, 123-130.
4. Reid, S. A., Rivett, D. A., Katekar, M. G., Callister, R. (2014). Porównanie trwałych naturalnych ślizgów apofizjologicznych Mulligana i mobilizacji Maitlanda w leczeniu szyjnych zawrotów głowy: randomizowane badanie kontrolowane. Phys Ther, 94(4), 466-476. doi:10.2522/ptj.20120483.
5. Schmäl, F. (2005). Benigner paroxysmaler Lagerungsschwindel. In W. M (Ed.), Vestibularfunktion: Brücke zwischen Forschung und Praxis.
6. Semont, A., Freyss, G., Vitte, E. (1988). Wylecz BPPV za pomocą manewru uwalniającego. Adv Otorhinolaryngol, 42, 290-293.
7. Sloane, P. D., Coeytaux, R. R., Beck, R. S., Dallara, J. (2001). Zawroty głowy: aktualny stan wiedzy. Ann Intern Med, 134(9 Pt 2), 823-832.
8. Stoll, W., Most, E., Tegenthoff, M. (2004). Benigner Paroxysmaler Lagerungsschwindel. In W. Stoll (Ed.), Schwindel und Gleichgewichtsstörungen (Vol. 4, pp. 141-146). Stuttgard: Thieme Verlag.
9. Wiemer, M. (2011). Benigner paroxysmaler Lagerungsschwindel (BPLS). Manuelle Therapie, 15, 172-177. doi:dx.doi.org/10.1055/s-0031- 1281694Wrisley, D. M., Sparto, P. J., Whitney, S. L., & Furman, J. M. (2000). Zawroty głowy pochodzenia szyjnego: przegląd diagnostyki i leczenia. J Orthop Sports Phys Ther, 30(12), 755-766. doi:10.2519/jospt.2000.30.12.755.