Wprowadzenie

Opóźniona bolesność mięśniowa (DOMS) jest dobrze znanym zjawiskiem, które występuje po treningu (siłowym). Uważa się, że powstaje on w wyniku miejscowego uszkodzenia mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym i następującego po nim miejscowego stanu zapalnego. Chociaż DOMS jest stanem przejściowym, może negatywnie wpływać na trening, udział w aktywacjach i może zniechęcać innych do angażowania się w treningi i ćwiczenia. Ponieważ miejscowa reakcja zapalna, która wynika z mikrouszkodzeń wywołanych wysiłkiem fizycznym w obrębie mięśni, uwalnia cytokiny prozapalne, czułość zakończeń nerwów obwodowych jest zwiększona, czego wynikiem jest ból. 

Mobilizacje neurodynamiczne były szeroko badane w schorzeniach związanych z nerwami (Lascurain-Aguirrebeña i in. 2024) i stwierdzono, że zwiększa transport aksonalny w nerwie i otaczających tkankach, ułatwiając dystrybucję lokalnych mediatorów zapalnych. Dzięki poprawie transportu aksonalnego, lokalna odpowiedź zapalna może być regulowana. Ponieważ DOMS wynika z miejscowej reakcji zapalnej spowodowanej miejscowym obrzękiem śródnerwowym, autorzy tego badania postawili hipotezę, że interwencja z mobilizacjami neurodynamicznymi może poprawić transport aksonalny i wspierać plastyczność synaptyczną, zmniejszając w ten sposób zapalenie nerwów obwodowych, a następnie ból spowodowany DOMS. W związku z tym zbadano zapobiegawczy wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS. 

Metody

Prospektywne, randomizowane, kontrolowane placebo badanie z pojedynczą ślepą próbą przeprowadzono w Turcji. Do badania włączono młodych, niewytrenowanych, zdrowych, ale prowadzących siedzący tryb życia mężczyzn w wieku od 20 do 32 lat. Zgodnie z wytycznymi American College of Sports Medicine, siedzący tryb życia został zdefiniowany jako angażowanie się w mniej niż 30 minut aktywności fizycznej przez pięć dni w tygodniu. 

Badanie zostało podzielone na trzy fazy: 

1. Faza 1: 
   1. Zbieranie danych wyjściowych dotyczących bolesności mięśni, progu bólu uciskowego (PPT) i testu podskoku na odległość na jednej nodze jako testu funkcji mięśni. Pobrano próbki krwi.
   2. W ciągu trzech tygodni przeprowadzono dziewięć sesji mobilizacji neurodynamicznych lub mobilizacji neurodynamicznych placebo. Podczas każdej sesji wykonano trzy serie po 10 powtórzeń, z 2-minutowymi przerwami między seriami. 
2. Faza 2:
   1. Po 3-dniowej przerwie faza 2 rozpoczęła się od powtórzenia zbierania próbek krwi i danych dotyczących bolesności i funkcji mięśni oraz PPT
   2. Uczestnicy z grupy interwencyjnej i grupy placebo wzięli następnie udział w badaniu Uszkodzenie mięśni wywołane wysiłkiem fizycznym (EIMD) na urządzeniu dynamometrycznym. 
   3. Bezpośrednio po ćwiczeniach ekscentrycznych wszystkie pomiary zostały powtórzone.
3. W fazie 3 pobrano wszystkie próbki krwi i dokonano pomiarów bolesności i funkcji mięśni oraz PPT po 24h, 48h i 72h po protokole EIMD.

W grupie interwencyjnej mobilizacja neurodynamiczna została przeprowadzona z uczestnikami leżącymi na swoich niedominujących bokach. Gdy terapeuta stał za uczestnikiem, górna część nogi została zgięta w kolanie i podparta z biodrem w pozycji neutralnej. Następnie noga była wyprostowana w stawie biodrowym do momentu, aż uczestnik zgłosił ból. Ta pozycja napinania była utrzymywana przez 3 sekundy. W każdej sesji wykonano 3 zestawy po 10 powtórzeń z 2-minutowymi przerwami między seriami.

Grupa placebo otrzymała nieznacznie zmodyfikowaną mobilizację neurodynamiczną w tej samej pozycji leżącej na boku. Zabieg wykonano podobnie, z tą różnicą, że podczas techniki nie wykonywano zgięcia kolana. 

Protokół Protokół Uszkodzenia Mięśni wywołany wysiłkiem fizycznym składał się z 30 zestawów po 10 ekscentrycznych skurczów, które wykonywano dla dominującego mięśnia czworogłowego uda z prędkością 30° na sekundę, w zakresie od 35° do 95° zgięcia. Uczestnicy zostali poinstruowani, aby wyciągnąć nogę, jakby kopali piłkę tak mocno, jak tylko mogli (dla prostowników kolana) i oprzeć się ruchowi w górę z maszyny (dla zginaczy kolana).

Zebrano następujące wyniki:

• Bolesność mięśni w wizualnej skali analogowej 0-100 podczas schodzenia po schodach.
• Próg bólu przy ucisku (PPT), mierzony 5 cm proksymalnie do górnej granicy rzepki. Zastosowano cyfrowy algometr ciśnieniowy. 
• Funkcja mięśni została określona ilościowo za pomocą testu podskoku na odległość na jednej nodze, ze średnią 3 prób.
• Próbki krwi zostały pobrane i przeanalizowane pod kątem biomarkerów uszkodzenia mięśni (kinaza kreatynowa (CK) i dehydrogenaza mleczanowa (LDH)) i stanu zapalnego (czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-a) i ludzka interleukina-6 (IL-6)).

Wyniki

W analizach uwzględniono trzydzieści cztery osoby dorosłe, które zostały losowo przydzielone do grupy interwencyjnej otrzymującej mobilizację neurodynamiczną lub do grupy placebo. Ich wyjściowa charakterystyka nie wykazała różnic demograficznych między grupami.

W celu zbadania zapobiegawczego wpływu mobilizacji neurodynamicznych na DOMS, autorzy porównali obie grupy po protokole Uszkodzenia Mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym. W przypadku bolesności mięśni zaobserwowano znaczący efekt czas x grupa. Bolesność mięśni osiągnęła szczyt w 24 godziny po protokole ćwiczeń. Grupa placebo doświadczyła większej bolesności mięśni (+47%) w porównaniu do grupy interwencyjnej (+60%) po 24 godzinach. Ten sam efekt zapobiegawczy mobilizacji neurodynamicznych na DOMS stwierdzono po 48 i 72 godzinach. 

Ponadto, w odniesieniu do progu bólu uciskowego (PPT), zaobserwowano znaczący efekt czas x grupa po protokole ćwiczeń. PPT osiągnął najniższą wartość 24 godziny po protokole Uszkodzenia Mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym w obu grupach. Jednak w grupie interwencyjnej zaobserwowano również zapobiegawczy wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS. w grupie interwencyjnej. Grupa placebo miała większy spadek PPT (-52%) niż grupa interwencyjna (-20%) w porównaniu do wartości wyjściowej. Grupa interwencyjna miała znacząco wyższe PPT po 24h, 48h i 72h po protokole Uszkodzenia Mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym. Dodatkowo, grupa interwencyjna powróciła do wyjściowej wartości PPT w 72 godziny po protokole ćwiczeń, podczas gdy grupa placebo nie powróciła jeszcze do wyjściowej wartości PPT. 

W przypadku wyników dotyczących funkcji mięśni również wystąpił znaczący efekt czas x grupa. W obu grupach wyniki były najniższe bezpośrednio po protokole Uszkodzenia Mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym, jednak wyniki były niższe w grupie placebo (-41%) w porównaniu do interwencji (-18%). Grupa interwencyjna osiągała również lepsze wyniki przed protokołem ćwiczeń (po protokole mobilizacji neurodynamicznej) w porównaniu z grupą placebo, w której nie było różnicy na początku badania. Co ciekawe, grupa interwencyjna powróciła do wyjściowej funkcji mięśni w ciągu 24 godzin po protokole uszkodzenia mięśni wywołanego wysiłkiem fizycznym, w porównaniu do grupy placebo, w której zajęło to 72 godziny. 

Wpływ na markery zapalne wykazał znaczącą interakcję czas x grupa dla IL-6 i tylko znaczący efekt czasowy dla TNF-a. Natychmiast po protokole ćwiczeń IL-6 osiągnęła szczyt, a TNF-a osiągnęła szczyt po 24 godzinach. Obie grupy wykazały wzrost IL-6 i TNF-a, ale jeśli chodzi o wartości IL-6, grupa interwencyjna miała mniejszy wzrost (+53% w porównaniu do +90%) bezpośrednio po protokole ćwiczeń. Wartości IL-6 powróciły do wartości wyjściowych po 48 godzinach w grupie interwencyjnej, podczas gdy w grupie placebo nadal nie miało to miejsca po 72 godzinach. 

Markery uszkodzenia mięśni nie wykazały znaczących efektów grupa x czas, zaobserwowano jedynie efekt czasowy. Istotną różnicę między grupami stwierdzono tylko dla stężeń CK po 0 i 24 godzinach.

Pytania i przemyślenia

Zapobiegawczy wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS został częściowo poparty wynikami tego badania. Podczas gdy test funkcjonalny mięśni, test bolesności mięśni i próg ucisku bólu różniły się znacznie między obiema grupami, tylko biomarker IL-6 potwierdził wyniki kliniczne. W przypadku TNF-a, CK i LDH nie stwierdzono istotnych różnic między grupami. Podczas gdy CK i LDH są biomarkerami uszkodzenia mięśni, nie są one związane wyłącznie z rozpadem mięśni. Na przykład osoby z niedoczynnością tarczycy mogą również wykazywać podwyższony poziom CK w surowicy krwi (Hemavathi i in. 2016).

USZKODZENIE MIĘŚNI nie jest również wyłącznie oznaką uszkodzenia mięśni, ponieważ obejmuje również odpowiedź zapalną wtórną do lokalnych mikrourazów w obrębie mięśni. Ta miejscowa odpowiedź zapalna wyzwala kaskadę efektów, w których występuje miejscowy obrzęk i sensytyzacja lokalnych zakończeń nerwowych, przyczyniając się do odczuwania bólu (Peake i in. 2017).

Niniejsze badanie było pierwszym, które zbadało potencjalny ochronny wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS i ujawniło interesujące odkrycia dotyczące potencjalnej roli strategii skoncentrowanych na układzie nerwowym. Ponieważ dochodzi do sensytyzacji zakończeń nerwowych, wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS może wyjaśniać obserwowaną modulację bólu.

Moim zdaniem stosowanie mobilizacji neurodynamicznych jako strategii prewencyjnej w celu zmniejszenia skutków ubocznych, takich jak DOMS, może być interesującą drogą do zachęcenia starszych i mniej doświadczonych osób do udziału w odpowiednio dozowanych ćwiczeniach. Konieczne są jednak dalsze badania, aby potwierdzić obecne wyniki i poprawić ograniczenia tego artykułu, 

Warto byłoby zbadać, jaka dawka jest potrzebna do zmniejszenia DOMS. W tym badaniu przeprowadzono łącznie 9 sesji. Ponieważ wykonano tylko 3 zestawy 10-krotnych 3-sekundowych powtórzeń z 2-minutowymi przerwami między seriami, może to być skuteczne narzędzie do redukcji DOMS. Czy jednak konieczne jest wykonanie kilku tygodni takich neurodynamicznych sesji mobilizacyjnych przed rozpoczęciem intensywności treningu? Czy połączenie tych neurodynamicznych mobilizacji na początku sesji treningowej może być wystarczające dla niektórych osób, które są mniej doświadczone we wzmacnianiu, czy też powinno być opóźnione o pewien czas po otrzymaniu tych mobilizacji? Czy można to uznać za strategię prehab? Jednak wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi, co jest normalne w przypadku pierwszego badania dotyczącego tego tematu

Porozmawiaj ze mną

Protokół tego badania eksperymentalnego został zarejestrowany retrospektywnie, ale nie podano powodów. Rejestr badania wskazał, że dokonano kilku modyfikacji badania, na przykład usunięto ocenę ROM. Co więcej, nie określono podstawowej miary wyniku, a wyniki wielokrotne analizowano bez zastosowania korekty Bonferroniego. Łącznie ogranicza to badanie w wyciąganiu wiążących wniosków, pomimo zastosowania randomizowanego, kontrolowanego projektu. Przyszłe badania powinny dokładniej zbadać te ustalenia. 

Niepokojącym ograniczeniem jest brak zaślepionego oceniającego wyniki. Na podstawie informacji podanych w badaniu, NIE zaangażowano w pełni zaślepionego oceniającego wyniki. Tylko uczestnicy byli zaślepieni, ponieważ badanie zostało przeprowadzone jako randomizowane badanie z pojedynczą ślepą próbą. Podczas gdy uczestnicy byli zaślepieni co do ich przydziału do grupy, badacz, który przeprowadził oceny, nie był. Oznacza to, że badacze mierzący wyniki (bolesność mięśni, PPT, funkcjonowanie mięśni, próbki krwi itp.) byli świadomi, do której grupy należał każdy uczestnik. Ten brak zaślepienia osoby oceniającej wyniki wprowadza znaczący potencjał stronniczości.

Należy zauważyć, że była to młoda, ale siedząca populacja i wyniki te nie mogą być bezpośrednio przełożone na inne, bardziej wysportowane lub starsze populacje. Podobnie, bolesność mięśni wywołana wysiłkiem fizycznym jest eksperymentalnie wywołaną formą DOMS, która może nie w pełni replikować DOMS występujący w warunkach naturalnych. Mogłoby to ograniczyć możliwość zastosowania wyników badań w świecie rzeczywistym.

Podczas gdy zapobiegawczy wpływ mobilizacji neurodynamicznych na DOMS został tylko częściowo potwierdzony, wpływ na skok jednonóż na odległość jest stosunkowo prosty. Grupa interwencyjna otrzymująca mobilizacje neurodynamiczne miała mniejszy spadek wydajności w teście skoku jednonóż na odległość. Autorzy proponują, że ich interwencja posiada mechanizm modulowania uszkodzeń mięśni i odpowiedzi zapalnych wywołanych przez USZKODZENIE MIĘŚNI. 

Wnioski na przyszłość

W badaniu tym zbadano zapobiegawczy wpływ neurodynamicznych mobilizacji nerwu udowego na DOMS. Interwencja była stosowana przez trzy tygodnie przed uszkodzeniem mięśni wywołanym wysiłkiem fizycznym i porównywana z placebo. Interwencja miała pozytywny wpływ na zmniejszenie bolesności mięśni, zwiększenie progu bólu uciskowego (PPT), poprawę funkcji mięśni i obniżenie poziomu interleukiny-6 (IL-6), ale nie wykazała zapobiegawczego wpływu na inne uszkodzenia mięśni i parametry zapalne. Sugeruje to, że mobilizacje neurodynamiczne mogą pomóc złagodzić objawy stanu zapalnego i uszkodzenia mięśni oraz skrócić czas powrotu do zdrowia po DOMS, ale potrzebne są dalsze badania z udziałem większych i zróżnicowanych grup.

Odniesienie

Sozlu U, Basar S, Semsi R, Akaras E, Sepici Dincel A. Zapobiegawczy wpływ techniki mobilizacji neurodynamicznej na opóźniony początek bolesności mięśni: randomizowane, pojedynczo zaślepione, kontrolowane placebo badanie. BMC Musculo-szkieletowy Disord. 2025 May 10;26(1):464. doi: 10.1186/s12891-025-08723-8. PMID: 40349018; PMCID: PMC12066041.