Έρευνα
Κεφάλι/Λαιμός
6 Φεβρουαρίου 2023
Ανταπόκριση στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο στον αυχένα
Εισαγωγή
Οι ασθενείς με αυχενικό πόνο εμφανίζουν συχνά ευαισθησία των ιστών στον αυχένα και την ωμική ζώνη. Συχνά αναφέρουν σφιγμένους μύες στην περιοχή αυτή. Καθώς αρκετοί μύες γύρω από την ωμοπλάτη συνδέονται με τον αυχένα ή επηρεάζουν την κίνηση στην ωμοπλάτη, είναι μια συνηθισμένη περιοχή εξέτασης. Ορισμένες μελέτες υποστήριξαν ότι η μειωμένη λειτουργία της ωμοπλάτης μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τον πόνο στον αυχένα. Άλλες μελέτες διαπίστωσαν διαφορετικά μοτίβα προσανατολισμού της ωμικής ζώνης σε πάσχοντες από χρόνιο αυχενικό πόνο. Υπό αυτό το πρίσμα, η διόρθωση των θέσεων της ωμοπλάτης είχε εξεταστεί στο παρελθόν. Ορισμένοι παρουσίασαν βελτίωση στον πόνο στον αυχένα και αύξηση του εύρους κίνησης του αυχένα, ενώ άλλοι όχι. Ως εκ τούτου, οι Wannaprom et al. 2021 μελέτησε αν υπάρχουν υποομάδες με βάση τα αποτελέσματα της επανατοποθέτησης της ωμοπλάτης σε ασθενείς με αυχενικό πόνο. Διαπίστωσαν ότι σχεδόν το 75% του δείγματός τους (που είχε αλλοιωμένη ευθυγράμμιση της ωμοπλάτης) ανταποκρίθηκε θετικά στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης. Στην παρούσα μελέτη, οι συγγραφείς διερεύνησαν κατά πόσον υπάρχουν ή όχι υποομάδες ασθενών με αυχενικό πόνο που βασίζονται σε διαφορετικούς προσανατολισμούς της ωμοπλάτης. Ο δεύτερος στόχος ήταν να προσδιοριστεί γιατί κάποιοι ανταποκρίθηκαν και κάποιοι άλλοι όχι θετικά στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο του αυχένα.
Μέθοδοι
Στο πλαίσιο της προηγούμενης μελέτης της ίδιας ερευνητικής ομάδας διεξήχθη διατομεακή ανάλυση. Η αρχική μελέτη περιελάμβανε 144 συμμετέχοντες και διαπίστωσε θετική ανταπόκριση στους 107 μετά την επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης σε ασθενείς με αυχενικό πόνο. Από το δείγμα, οι 37 δεν παρουσίασαν κλινικά σημαντική βελτίωση. Στην παρούσα μελέτη, προσκλήθηκαν όλοι όσοι δεν ανταποκρίθηκαν στην επανατοποθέτηση. Μέσω μιας γεννήτριας τυχαίων αριθμών, οι συμμετέχοντες στη μελέτη επιλέχθηκαν σε αναλογία 1:1. Το δείγμα περιελάμβανε συμμετέχοντες ηλικίας 18-59 ετών που είχαν χρόνιο πόνο στον αυχένα (>3 μήνες) με ένταση τουλάχιστον 3/10 στο VAS την τελευταία εβδομάδα και τρέχοντα δείκτη αυχενικής αναπηρίας τουλάχιστον 10/100. Επιπλέον, είχαν σημάδια αλλαγής της θέσης της ωμοπλάτης.
Κατά την έναρξη, συμπλήρωσαν τον Δείκτη Αναπηρίας του Αυχένα και εξετάστηκε η ανταπόκριση στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης. Εν συντομία: ο πόνος στον αυχένα και το εύρος κίνησης της περιστροφής εξετάστηκαν σε μια 11βάθμια αριθμητική κλίμακα αξιολόγησης (NRS) και με τη χρήση μιας συσκευής CROM, αντίστοιχα. Στη συνέχεια, ο κλινικός ιατρός τροποποίησε τη θέση της ωμοπλάτης στην "πιο ανατομικά σωστή" θέση. Στη συνέχεια, επανεκτιμήθηκε ο πόνος στον αυχένα και το εύρος κίνησης της περιστροφής. Μια μέση βαθμολογία αλλαγής τουλάχιστον 2 βαθμών στο NRS και/ή μια αύξηση 7° στο εύρος κίνησης της αυχενικής περιστροφής θεωρήθηκε ως θετική ανταπόκριση στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο στον αυχένα. Η θέση της ωμοπλάτης αξιολογήθηκε με τρισδιάστατη μέτρηση με ανακλαστικούς δείκτες.
Αποτελέσματα
Στην παρούσα μελέτη, 58 συμμετέχοντες συμφώνησαν να συμμετάσχουν. Από αυτούς, οι 29 ανταποκρίθηκαν, καθώς είχαν προηγουμένως βιώσει θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τον πόνο στον αυχένα και το εύρος της κίνησης μετά την επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης. Είκοσι εννέα άτομα ταξινομήθηκαν ως μη ανταποκρινόμενα. Το δείγμα αποτελούνταν κατά 60% περίπου από γυναίκες που ήταν κατά μέσο όρο 38 ετών (+/- 10 έτη). Η ένταση του πόνου στον αυχένα ήταν 4,1 (+/- 0,5) στο VAS και ο δείκτης ανικανότητας για πόνο στον αυχένα ήταν 29,0 (+/-9,4).
Με βάση τις τρισδιάστατες μετρήσεις προσδιορίστηκαν δύο υποομάδες. Στην υποομάδα 1, οι συμμετέχοντες επέδειξαν μεγαλύτερη ανάταξη της κλείδας και περιστροφή της ωμοπλάτης προς τα κάτω. Στην υποομάδα 2, η ανύψωση της κλείδας ήταν αυξημένη και η ωμοπλάτη είχε μεγαλύτερη κλίση προς τα εμπρός και περιστροφή προς τα μέσα. Η υποομάδα 1 είχε συχνότερες αναφορές πονοκεφάλων και περισσότερους πόνους είτε στο άνω μέρος είτε σε ολόκληρο τον αυχένα, ενώ οι ασθενείς της υποομάδας 2 ανέφεραν περισσότερους πόνους στο κάτω μέρος του αυχένα. Για όλες τις άλλες εκβάσεις (δημογραφικά στοιχεία, ένταση, διάρκεια και αναπηρία του πόνου στον αυχένα), οι υποομάδες ήταν ίσες.
Όσον αφορά την ανταπόκριση στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο στον αυχένα, η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι το 88,5% των συμμετεχόντων στην υποομάδα 1 ανταποκρίθηκε θετικά, ενώ το 81,2% στην υποομάδα 2 όχι.
Ερωτήσεις και σκέψεις
Τι μπορείτε να συμπεράνετε από αυτά τα αποτελέσματα; Οι συμμετέχοντες με χρόνιο πόνο στον αυχένα που αναφέρουν συχνά πονοκεφάλους και περισσότερο πόνο στο άνω μέρος του αυχένα μπορεί να ανταποκριθούν καλά σε μια παρέμβαση που στοχεύει στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης. Στην παρούσα μελέτη, εμφάνισαν μεγαλύτερη περιστροφή της ωμοπλάτης προς τα κάτω και ανάσπαση της κλείδας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έχουν ένα βραχύ λεβιέ και ένα μακρύ άνω τραπεζοειδή με αδυναμία στα 3 μέρη του τραπεζοειδούς και του πρόσθιου σηραγγώδους. Το γεγονός ότι ο λεβωτός μυς προσφύεται στο C1-C4 μπορεί να εξηγήσει γιατί αυτοί οι ασθενείς ανέφεραν συχνότερα πονοκεφάλους και πόνο στον άνω αυχένα. Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι αυτό μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των φορτίων του άνω αυχένα.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε την επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο του αυχένα; Η μελέτη του 2021 από την Wannaprom εξηγεί:
"Η χειροκίνητη επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης πραγματοποιήθηκε έσωθεν της πιο επώδυνης πλευράς του αυχένα (εικόνα 1). Οι συμμετέχοντες κάθισαν σε όρθια θέση με τα χέρια στους μηρούς και τα πόδια επίπεδα στο πάτωμα. Η ένταση του αυχενικού πόνου και το εύρος της αυχενικής περιστροφής προς την επώδυνη πλευρά μετρήθηκαν πριν (χωρίς διόρθωση) και στη συνέχεια στην τροποποιημένη (διορθωμένη) θέση της ωμοπλάτης. Ο εξεταστής (ένας έμπειρος φυσιοθεραπευτής) αρχικά παρατηρούσε και στη συνέχεια αξιολογούσε χειροκίνητα τη θέση της ωμοπλάτης. Στη συνέχεια, ο εξεταστής εκτελούσε τις διορθωτικές κινήσεις με βάση αυτή την αξιολόγηση, δηλαδή τη διόρθωση τυχόν στροφικών (προς τα πάνω/κάτω, πρόσθια/οπίσθια, έσω/έξω) και μεταφορικών (άνω/κάτω, πρόταξη/ανάταξη) θέσεων. Κατά τη διάρκεια της δοκιμής, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να χαλαρώσουν πλήρως τους μύες της ωμικής ζώνης και να διατηρήσουν την καθιστή θέση χωρίς καμία αντιστάθμιση (π.χ. έκταση και περιστροφή του θώρακα)".
Πώς ορίζεται όμως η σωστή ανατομική θέση; Με βάση τη συστηματική ανασκόπηση των Struyf et al. (2014), η ωμοπλάτη θα πρέπει να είναι εσωτερικά περιστρεφόμενη κατά 40° σε σχέση με το μετωπιαίο επίπεδο και με πρόσθια κλίση κατά 10°. Το μέσο όριο της ωμοπλάτης πρέπει να είναι παράλληλο με τη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Είναι φυσιολογικό η κυρίαρχη ωμοπλάτη να βρίσκεται ελαφρώς χαμηλότερα και πιο μακριά από τη σπονδυλική στήλη από τη μη κυρίαρχη ωμοπλάτη. Η άνω γωνία της ωμοπλάτης βρίσκεται στο Τ3-Τ4 και η κάτω γωνία της ωμοπλάτης στο Τ7-Τ8-Τ9 ή Τ10. Η μελέτη αυτή του Wannaprom χρησιμοποίησε την ακόλουθη διαδικασία για τον προσδιορισμό της ανατομικής θέσης:
"Η ουδέτερη θέση ορίστηκε ως η ωμοπλάτη που βρίσκεται παράλληλα με τη σπονδυλική στήλη περίπου 2 ίντσες από τη μέση γραμμή του θώρακα, μεταξύ της δεύτερης έως της έβδομης πλευράς, περιστρεφόμενη προς τα εμπρός (στην περιοχή των 30◦), με ελαφρά κλίση προς τα κάτω-πλάγια, χωρίς καμία προεξοχή της γωνίας και του ορίου της ωμοπλάτης".
Όπως μπορείτε να δείτε, δεν φαίνεται να υπάρχει 1 σωστή θέση. Επιπλέον, δεν έχουν όλοι όσοι έχουν αλλοιωμένη θέση της ωμοπλάτης παράπονα από τον αυχένα/τον ώμο, και εξίσου, η αλλοιωμένη θέση της ωμοπλάτης δεν είναι παθολογική. Αυτή η επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον αυχενικό πόνο μπορεί επομένως να έχει σημασία μόνο σε όσους παρουσιάζουν καλή ανταπόκριση: αύξηση του εύρους κίνησης της περιστροφής και/ή μείωση της έντασης του πόνου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη αυτή χρησιμοποίησε τρισδιάστατες μετρήσεις για τον καθορισμό του προσανατολισμού της κλείδας και της ωμοπλάτης. Αυτό φυσικά δεν είναι διαθέσιμο στην κλινική πρακτική και θα ήταν πολύ χρονοβόρο. Για την αξιολόγηση του προσανατολισμού στην κλινική πράξη, η οπτική παρατήρηση των στατικών και ημιδυναμικών παρατηρήσεων βρέθηκε να είναι αξιόπιστη στην ανασκόπηση των Struyf et al. (2014). Ένα άλλο χρήσιμο στατικό μέτρο ήταν η απόσταση του ακρωμίου από το τοίχωμα. Η κλίση για την ανοδική περιστροφή είναι μια άλλη αξιόπιστη μέθοδος για τη μέτρηση της δυναμικής κίνησης της ωμοπλάτης. Ωστόσο, η μελέτη αυτή χρησιμοποίησε μόνο στατικές μετρήσεις.
Μίλα μου για σπασίκλες
Μια καλή πτυχή αυτής της μελέτης ήταν ότι παρείχε πολλές λεπτομέρειες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την αναπαραγωγή αυτής της δοκιμής. Θα ήταν ενδιαφέρον να δούμε τι συμπεραίνουν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες σχετικά με αυτή την επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον πόνο του αυχένα. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε 2 υποομάδες ασθενών με αυχενικό πόνο με βάση διαφορετικούς προσανατολισμούς της ωμοπλάτης, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι οι υποομάδες δεν παρουσίασαν διαφορές στα δημογραφικά στοιχεία, την ένταση του αυχενικού πόνου, τη διάρκεια και την αναπηρία. Μπορούμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι ήταν αρκετά ομοιογενείς, εκτός από τους ανατομικά διαφορετικούς προσανατολισμούς τους στην ωμική ζώνη και τη θέση του αυχενικού πόνου. Αυτές οι υποομάδες προσδιορίστηκαν με βάση τα μεγάλα μεγέθη επίδρασης.
Επιπλέον, η δοκιμή βασίστηκε στο ελάχιστο απαιτούμενο μέγεθος δείγματος που απαιτείται για την ανάλυση κατά συστάδες. Πριν από τις τρισδιάστατες μετρήσεις της θέσης της ωμοπλάτης και της κλείδας, αναλύθηκαν 8 συμμετέχοντες για να εξεταστεί η αξιοπιστία της διαδικασίας αυτής. Οι συντελεστές ενδοταξικής συσχέτισης έδειξαν εξαιρετικές τιμές με τιμές που κυμαίνονταν από 0,81 έως 0,94.
Μηνύματα για το σπίτι
Αυτή η μελέτη εντόπισε 2 διακριτές υποομάδες σε ασθενείς με χρόνιο αυχενικό πόνο με βάση τρισδιάστατες μετρήσεις του προσανατολισμού της ωμοπλάτης. Η ομάδα που είχε μεγαλύτερη περιστροφή της ωμοπλάτης προς τα κάτω και ανάσπαση της κλείδας ανταποκρίθηκε στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης, ενώ εκείνες που είχαν μεγαλύτερη ανύψωση της κλείδας και εσωτερική περιστροφή και πρόσθια κλίση της ωμοπλάτης δεν ανταποκρίθηκαν στην επανατοποθέτηση της ωμοπλάτης στον αυχενικό πόνο. Επιπλέον, όσοι ανταποκρίθηκαν είχαν περισσότερο πόνο στον άνω αυχένα και πονοκεφάλους, ενώ όσοι δεν είχαν καλή ανταπόκριση είχαν περισσότερο πόνο στον κάτω αυχένα. Αυτό μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο στην επιλογή των θεραπευτικών επιλογών σας σε αυτούς τους ασθενείς.
Αναφορά
100% ΔΩΡΕΆΝ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΆΣΚΗΣΗΣ ΠΟΝΟΚΕΦΆΛΩΝ ΣΤΟ ΣΠΊΤΙ
Κατεβάστε αυτό το ΔΩΡΕΑΝ πρόγραμμα άσκησης στο σπίτι για τους ασθενείς σας που υποφέρουν από πονοκεφάλους. Απλά εκτυπώστε το και δώστε τους το για να εκτελέσουν αυτές τις ασκήσεις στο σπίτι.
