Εισαγωγή

Οι τραυματισμοί που σχετίζονται με το τρέξιμο συμβαίνουν συχνά σε έμπειρους και αρχάριους δρομείς, συχνότερα στα κάτω άκρα. Θα πρέπει να εξεταστούν οι θετικές επιδράσεις της συμμετοχής στο τρέξιμο, καθώς τα οφέλη του τρεξίματος σε ολόκληρο το σώμα είναι ξεκάθαρα. Για να ελαχιστοποιηθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις του τρεξίματος (τραυματισμοί), είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε, τόσο από πλευράς προπόνησης όσο και από πλευράς αποκατάστασης, τι συμβαίνει στο κάτω άκρο κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας τρεξίματος. Σε αυτή τη μελέτη, οι συγγραφείς εξέτασαν τις επιδράσεις διαφορετικών τύπων πρωτοκόλλων τρεξίματος σε τρεις συχνά τραυματισμένες περιοχές του σώματος. Οι πληροφορίες που προκύπτουν από αυτή την ανάλυση μπορούν να βοηθήσουν στον προγραμματισμό της κατάρτισης και της αποκατάστασης.

Μέθοδοι

Η μελέτη αυτή εξέτασε 19 υγιείς συμμετέχοντες που δεν είχαν τραυματιστεί και είχαν συνηθίσει το τρέξιμο σε διάδρομο. Ήταν επιλέξιμοι εάν ήταν μεταξύ 18 και 45 ετών, είχαν ΔΜΣ <26kg/m2 και δεν είχαν υποστεί κανένα τραυματισμό τους τελευταίους 3 μήνες.

Τους προσκάλεσαν να συμμετάσχουν σε μια δοκιμαστική συνεδρία, όπου ολοκλήρωσαν διάφορα σύντομα ολιγόλεπτα τρεξίματα, ενώ συλλέγονταν τα δεδομένα τους. Οι αντανακλαστικοί δείκτες τοποθετήθηκαν σε 26 σημεία. Καταγράφηκαν οι δυνάμεις αντίδρασης του εδάφους και η κινηματική του κάτω μέρους του σώματος και του κορμού.

Αρχικά, οι συμμετέχοντες ολοκλήρωσαν ένα 8λεπτο τρέξιμο στα 2,78 m/s για εξοικείωση με τον διάδρομο. Στη συνέχεια, έτρεξαν 4 λεπτά στα 3,33m/s για να προσδιορίσουν την προτιμώμενη συχνότητα βηματισμού τους. Ολοκλήρωσαν αρκετές διαδρομές διάρκειας 1 λεπτού σε διαφορετικές ταχύτητες και σε ανηφορικές ή κατηφορικές κλίσεις. Η σειρά των εκτελέσεων ήταν τυχαία. Όλες οι διαδρομές με κλίση πραγματοποιήθηκαν με ταχύτητα 2,78 m/s. Μετά τα κεκλιμένα τρεξίματα, οι συμμετέχοντες έτρεξαν με ταχύτητα 3,33m/s χρησιμοποιώντας την προτιμώμενη συχνότητα βήματος. Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να τρέξουν με υψηλότερη συχνότητα βημάτων (+10 βήματα ανά λεπτό) και με χαμηλότερη συχνότητα βημάτων (-10 βήματα ανά λεπτό) ακολουθώντας το ρυθμό ενός μετρονόμου.

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από τους αντανακλαστικούς δείκτες, κατασκευάστηκε ένα μυοσκελετικό μοντέλο που περιείχε 22 τμήματα σώματος, 37 βαθμούς ελευθερίας και 80 μύες. Το μοντέλο προσαρμόστηκε στη σύνθεση του σώματος κάθε συμμετέχοντα.

Από αυτές τις πληροφορίες προσδιορίστηκαν τα φορτία και οι βλάβες στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση, την κνήμη και τον αχίλλειο τένοντα. Δεδομένου ότι το μέγεθος της βλάβης που υφίστανται οι ιστοί εξαρτάται από τη διάρκεια, το μέγεθος και τη συχνότητα της φόρτισης, η ανάλυση έλαβε υπόψη τις ακόλουθες διαφορετικές παραμέτρους φόρτισης που υπολογίστηκαν.

• Φορτίο αιχμής ανά βήμα: Αντικατοπτρίζει τη μέγιστη τιμή τάσης (στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση και την κνήμη) ή καταπόνησης (στον αχίλλειο τένοντα) ανά βήμα.
  • Ο όρος "μέγιστη πίεση" ή "καταπόνηση" σε αυτό το άρθρο αναφέρεται στο υψηλότερο επίπεδο πίεσης ή παραμόρφωσης που αντιμετωπίζουν οι ιστοί του σώματός μας κατά τη διάρκεια του τρεξίματος. Βασικά είναι η μεγαλύτερη δύναμη ή το μεγαλύτερο τέντωμα που πρέπει να αντέξουν οι ιστοί μας.
  • Αυτή η μέγιστη πίεση ή καταπόνηση μπορεί να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον πιθανό κίνδυνο τραυματισμού των οστών και των τενόντων μας. Η κατανόηση του μέγιστου στρες ή της καταπόνησης μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την ποσότητα του φορτίου που δέχονται οι σωματικές μας ιστές και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ανθεκτικότητά τους.
• Φόρτωση Impulse: Καθώς το ποσό της φόρτισης εξαρτάται από τη διάρκεια της φόρτισης, η ώθηση φόρτισης υπολογίστηκε από την τάση ή την παραμόρφωση κατά τη διάρκεια ενός κύκλου βάδισης.
• Σταθμισμένη ώθηση: Τάση ή παραμόρφωση αυξημένη σε έναν εκθέτη που προκύπτει εμπειρικά, δεδομένου ότι η σχέση μεταξύ φορτίου και βλάβης είναι μη γραμμική.
  • Η σταθμισμένη ώθηση λαμβάνει υπόψη την ευπάθεια των διαφόρων ιστών σε βλάβες και παρέχει τα κατάλληλα βάρη. Αυτό σημαίνει ότι οι ιστοί που είναι πιο ευάλωτοι σε τραυματισμούς λαμβάνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στον υπολογισμό.
• Αθροιστική ώθηση: Πολλαπλασιασμός του παλμού τάσης ή παραμόρφωσης με τον αριθμό των βημάτων ανά χιλιόμετρο για να ληφθεί υπόψη η συχνότητα της φόρτισης

Αποτελέσματα

Οι συμμετέχοντες ήταν 10 άνδρες και 9 γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας 23,6 ετών. Είχαν κατά μέσο όρο ύψος 174 εκατοστά και βάρος 67,2 κιλά.

Κατά την εξέταση των διαφόρων συνθηκών λειτουργίας, προέκυψαν τα ακόλουθα αποτελέσματα.

1. Αύξηση της ταχύτητας
   • Αύξηση της μέγιστης καταπόνησης της κνήμης και της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης και της καταπόνησης του αχίλλειου τένοντα
   • Μείωση της ώθησης της κνήμης και του αχίλλειου τένοντα
   • Η ώθηση στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση παραμένει αμετάβλητη
2. Αύξηση της κλίσης του διαδρόμου (περισσότερη ανηφόρα)
   • Μειώνει τη μέγιστη καταπόνηση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης
   • Αυξάνει τη μέγιστη μέγιστη κνημιαία τάση και τη μέγιστη καταπόνηση του τένοντα του Αχιλλέα
   • Μειώνει την ώθηση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης
   • Αυξάνει την ώθηση στην κνήμη και τον αχίλλειο τένοντα
3. Μείωση της κλίσης του διαδρόμου (περισσότερη κατηφόρα)
   • Αύξηση της μέγιστης τάσης και ώσης της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης και της κνήμης
   • Μειώνει τη μέγιστη καταπόνηση και ώθηση του τένοντα του Αχιλλέα
4. Αύξηση της συχνότητας των βημάτων
   • Μειώνει την τάση αιχμής, την παραμόρφωση και την ώθηση και στις τρεις θέσεις

Καθώς το τρέξιμο αποτελείται από μεγάλο αριθμό βημάτων κατά τη διάρκεια κάθε διαδρομής, οι συγγραφείς υπολόγισαν το σωρευτικό φορτίο και τη σωρευτική σταθμισμένη ώθηση από τις ώσεις τάσης και παραμόρφωσης επί του συνολικού αριθμού των βημάτων που πραγματοποιήθηκαν.

Η επίδραση των υψηλότερων ταχυτήτων τρεξίματος:

• Η αύξηση της ταχύτητας τρεξίματος μείωσε την αθροιστική ώθηση καταπόνησης της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης και της κνήμης και την αθροιστική ώθηση καταπόνησης του αχίλλειου τένοντα.
• Η αύξηση της ταχύτητας τρεξίματος, ωστόσο, αύξησε την αθροιστική σταθμισμένη ώθηση στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση

Επιδράσεις κλίσης:

• Το τρέξιμο σε πιο απότομη ανηφόρα μειώνει την αθροιστική ώθηση της επιγονατιδομηριαίας τάσης και τη σταθμισμένη ώθηση, αλλά αυξάνει την αθροιστική ώθηση της κνήμης και του αχίλλειου τένοντα και τη σταθμισμένη ώθηση, αντίστοιχα.
• Το τρέξιμο σε μεγαλύτερη κατηφόρα αύξησε τα αθροιστικά ερεθίσματα της επιγονατίδας και της κνήμης και τα σταθμισμένα ερεθίσματα, αλλά μείωσε το αθροιστικό ερεθισμό του αχίλλειου τένοντα και τα σταθμισμένα ερεθίσματα.

Επιδράσεις συχνότητας βήματος:

• Όταν αυξήθηκε η συχνότητα των βημάτων, αυτό οδήγησε σε μείωση της αθροιστικής τάσης και της σταθμισμένης με τάσεις ώσης της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης και του αχίλλειου τένοντα, αλλά όχι για την κνήμη.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Οι συγγραφείς θέλησαν να υπολογίσουν το μέγεθος της βλάβης που υφίστανται οι ιστοί από τη διάρκεια, το μέγεθος και τη συχνότητα της φόρτισης. Αν και είναι ενδιαφέρον να γνωρίζει κανείς, το άρθρο εξετάζει μόνο τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσει το τρέξιμο στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση, την κνήμη και τον αχίλλειο τένοντα. Δεν λαμβάνει υπόψη την ανάγκη φόρτισης των αρθρώσεων και των δομών για να παραμείνουν υγιείς. Ως εκ τούτου, οι προστατευτικές επιδράσεις που μπορεί να ασκήσει το τρέξιμο σε αυτούς τους ιστούς παραμελούνται. Αν και μπορώ σίγουρα να καταλάβω την ανάγκη να γνωρίζουμε τι μπορούν να κάνουν στις αρθρώσεις μας τα φορτία που τρέχουν, οι συγγραφείς έχασαν την ευκαιρία να εξηγήσουν τι πρέπει να κάνουμε για να προστατεύσουμε τις αρθρώσεις μας. Αυτό θα προσπαθήσω να κάνω για εσάς.

• Κάποιος με προβλήματα στον αχίλλειο τένοντα μπορεί να βρει ανακούφιση όταν τρέχει πιο αργά, όταν τρέχει περισσότερο σε κατηφόρα ή όταν αποφεύγει τις ανηφόρες, ή όταν αυξάνει το ρυθμό των βημάτων.
• Σε περίπτωση προβλημάτων της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης, το πιο αργό τρέξιμο, το ουδέτερο ή ανηφορικό τρέξιμο ή η αύξηση του ρυθμού βηματισμού μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα.
• Με προβλήματα στην κνήμη, το πιο αργό τρέξιμο, το τρέξιμο σε πιο επίπεδες επιφάνειες και η αύξηση του ρυθμού βηματισμού είναι βιώσιμες λύσεις.

Αλλά είναι όλα αυτά για τη ζημιά;

Αν και το τρέξιμο θεωρείται συνήθως ως άθλημα με υψηλή επίπτωση που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των αρθρώσεων, τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι όταν γίνεται σωστά και με καλή εμβιομηχανική, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των αρθρώσεων. Το τρέξιμο μπορεί να βελτιώσει την υγεία των αρθρώσεων προωθώντας θετικές προσαρμογές, αυξάνοντας τη σύνθεση του χόνδρου και διατηρώντας την ακεραιότητα των αρθρώσεων, μειώνοντας δυνητικά τον κίνδυνο τραυματισμών και εκφυλιστικών διαταραχών.

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης μας βοηθούν να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στην κνήμη, στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση και στον αχίλλειο τένοντα. Από τις διάφορες επιλογές (ταχύτητα, κλίση και συχνότητα βημάτων) μπορούμε να καταλάβουμε πώς μπορούμε να προσαρμόσουμε καλύτερα το τρέξιμο σε περίπτωση που παρουσιαστούν προβλήματα.

Μίλα μου για σπασίκλες

Η μελέτη αυτή διεξήχθη σε μικρό δείγμα και περιελάμβανε μόνο 19 συμμετέχοντες. Τα άτομα αυτά δεν είχαν τραυματισμούς ή προβλήματα στους αχίλλειους τένοντες, τις κνήμες ή τις επιγονατιδομηριαίες αρθρώσεις και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα ευρήματα μπορεί να διαφέρουν από τα άτομα που πάσχουν από πόνο ή μυοσκελετικές παθήσεις αυτών των περιοχών του σώματος.

Κατασκευάζοντας ένα μυοσκελετικό μοντέλο για την εκτίμηση των δυνάμεων και των φορτίων σε όλες τις περιοχές του σώματος, οι συγγραφείς μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν μια πολύ σύγχρονη προσέγγιση για τον υπολογισμό αυτών των δυναμικών τρισδιάστατων κινήσεων. Ωστόσο, το μοντέλο απαιτεί επίσης να γίνουν υποθέσεις σχετικά με τη μέγιστη μυϊκή δύναμη, και επομένως παραμένει μια εκτίμηση.

Το τρέξιμο αξιολογήθηκε με τη χρήση διαδρόμου, το οποίο μπορεί να διαφέρει από το τρέξιμο σε εξωτερικούς χώρους. Οι ταχύτητες ήταν στο υψηλότερο επίπεδο για ψυχαγωγικούς σκοπούς, αφού η χαμηλότερη ταχύτητα ήταν ήδη στα 10km/h και η ταχύτερη ταχύτητα ήταν 18km/h. Οι συγγραφείς ανέφεραν ότι για πολλούς δρομείς οι ταχύτητες αυτές ήταν πολύ απαιτητικές. Πιθανόν αυτό να επηρέασε τα αποτελέσματα.

Μηνύματα για το σπίτι

Το μοντέλο αυτό προσδιόρισε τα φορτία στον αχίλλειο τένοντα, την κνήμη και την επιγονατιδομηριαία άρθρωση. Αυτές οι τοποθεσίες επιλέχθηκαν επειδή περιλαμβάνουν συχνότερα τραυματισμούς που σχετίζονται με το τρέξιμο των κάτω άκρων. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι διαφορετικές συνθήκες τρεξίματος επηρεάζουν το φορτίο και τη βλάβη σε κοινά σημεία τραυματισμού παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τους φυσιοθεραπευτές. Χειριζόμενοι την ταχύτητα τρεξίματος, την κλίση της επιφάνειας και το ρυθμό, οι κλινικοί γιατροί μπορούν να προσαρμόσουν τα προγράμματα αποκατάστασης ώστε να μειώσουν το φορτίο και να προλάβουν αποτελεσματικά τους τραυματισμούς που σχετίζονται με το τρέξιμο.

Αναφορά

Van Hooren B, van Rengs L, Meijer K. Ανά βήμα και αθροιστικό φορτίο σε τρεις κοινές θέσεις τραυματισμού κατά το τρέξιμο: Η επίδραση της ταχύτητας, της κλίσης της επιφάνειας και του ρυθμού κίνησης. Scand J Med Sci Sports. 2024 Feb;34(2):e14570. doi: 10.1111/sms.14570. PMID: 38389144. 

Σχετική έρευνα

https://app.physiotutors.com/research-reviews/preventing-running-related-injuries/