Εισαγωγή

Η δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους και η διάσταση της ορθής κοιλιακής χώρας (DRA) είναι συχνές μετά τον τοκετό, επηρεάζοντας συχνά την ποιότητα ζωής της γυναίκας για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό. Προβλήματα όπως η ακράτεια ούρων, η πρόπτωση των πυελικών οργάνων και η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να επιμένουν, δημιουργώντας την ανάγκη για αποτελεσματικές στρατηγικές αποκατάστασης.

Ενώ η άσκηση συνιστάται ευρέως ως θεραπεία πρώτης γραμμής, η αποτελεσματικότητά της -ιδιαίτερα κατά τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό- παραμένει ανεπαρκώς μελετημένη. Αυτή η συστηματική ανασκόπηση εξετάζει τα πιο πρόσφατα στοιχεία σχετικά με τις επιδράσεις της άσκησης για τις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους και της DRA, διαμορφώνοντας τις μελλοντικές κατευθυντήριες γραμμές για τη φροντίδα μετά τον τοκετό.

Μέθοδος

Πληθυσμός

Η παρούσα ανασκόπηση επικεντρώθηκε σε άτομα εντός του πρώτου έτους μετά τον τοκετό. Μελέτες με συμμετέχοντες πέραν των 12 μηνών συμπεριλήφθηκαν μόνο εάν η παρέμβαση ξεκίνησε πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους.

Παρέμβαση (έκθεση).

Η παρούσα ανασκόπηση εξέτασε τις επιδράσεις οποιασδήποτε μορφής άσκησης μετά τον τοκετό στις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους, είτε μετρήθηκαν αντικειμενικά (π.χ., ανιχνευτές) είτε υποκειμενικά (π.χ., αυτοαναφορές). Περιελάμβανε:

• Όλοι οι τύποι (δύναμη, αερόβια, πυελικό έδαφος κ.λπ.), οι εντάσεις και οι διάρκειες - από μεμονωμένες συνεδρίες έως μακροχρόνια προγράμματα.
• Προγράμματα άσκησης (π.χ. εκπαίδευση πυελικού εδάφους) και συνδυασμένες παρεμβάσεις (π.χ. άσκηση + βιοανάδραση), αν και οι ομάδες μόνο άσκησης αναλύθηκαν όταν υπήρχαν και οι δύο.
• Παρεμβάσεις που ξεκινούν κατά το πρώτο έτος μετά τον τοκετό, ακόμη και αν ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (εφόσον οι περισσότερες πραγματοποιήθηκαν μετά τον τοκετό). Όταν ήταν διαθέσιμα, τα δεδομένα εκτεταμένης παρακολούθησης κατηγοριοποιήθηκαν σε δύο φάσεις: η φάση συντήρησης (μετά την παρέμβαση έως την παρακολούθηση) αξιολόγησε τις διατηρούμενες επιδράσεις, ενώ η ανάλυση των μακροπρόθεσμων επιδράσεων (από τη βασική γραμμή έως την παρακολούθηση) παρείχε πληροφορίες για τα σωρευτικά οφέλη.

Η ανασκόπηση περιελάμβανε μελέτες που συνέκριναν τα αποτελέσματα της άσκησης μετά τον τοκετό για τις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους σε σύγκριση με διάφορες συνθήκες ελέγχου: καμία παρέμβαση (συμπεριλαμβανομένης της τυπικής περίθαλψης), προσεγγίσεις ελάχιστης επαφής (όπως διαδικτυακά προγράμματα ή μόνο εκπαίδευση), εναλλακτικά πρωτόκολλα άσκησης (που ποικίλλουν ως προς τη συχνότητα, την ένταση, τη διάρκεια, τον όγκο ή τον τύπο) και ομάδες ενεργού ελέγχου (όπως προγράμματα άσκησης χαμηλής έντασης).

Αυτό το ευρύ φάσμα συγκριτών επέτρεψε την ολοκληρωμένη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της άσκησης στις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους σε διαφορετικές προσεγγίσεις εφαρμογής.

Αποτελέσματα και μέθοδοι αξιολόγησης

Η μελέτη αξιολόγησε πέντε βασικές εκβάσεις - ακράτεια ούρων, ακράτεια πρωκτού, πρόπτωση πυελικών οργάνων, σεξουαλική λειτουργία και διάσταση ορθού κοιλιακού μυός (DRA) - χρησιμοποιώντας τόσο υποκειμενικά μέτρα (συμπεριλαμβανομένων επικυρωμένων εργαλείων όπως το Urinary Distress Inventory και το ICIQ-UI Short Form για την αναφορά συμπτωμάτων) όσο και αντικειμενικές κλινικές αξιολογήσεις (ιδίως παχύμετρα ή υπερηχογραφική απεικόνιση για τον ποσοτικό προσδιορισμό της απόστασης μεταξύ των ορθών μυών σε περιπτώσεις DRA).

Σχεδιασμός μελέτης

Η ανασκόπηση περιελάμβανε όλα τα πρωτογενή σχέδια μελετών εκτός από τις αναφορές μεμονωμένων περιπτώσεων, τις αφηγηματικές συνθέσεις και τις συστηματικές ανασκοπήσεις.

Επιλογή μελετών και εξαγωγή δεδομένων

Τα αποτελέσματα της αναζήτησης αποδιπλασιάστηκαν στο Covidence και στη συνέχεια ελέγχθηκαν ανεξάρτητα από δύο κριτές. Τα άρθρα που πληρούσαν τα κριτήρια υποβλήθηκαν σε ανασκόπηση πλήρους κειμένου, ενώ οι διαφωνίες επιλύθηκαν με συναίνεση. Δύο κριτές εξήγαγαν δεδομένα χρησιμοποιώντας τυποποιημένα έντυπα, τα οποία επαληθεύτηκαν από έναν εμπειρογνώμονα, καλύπτοντας το σχεδιασμό της μελέτης, τις παρεμβάσεις και τα αποτελέσματα, συμπληρώνοντας με ερωτήματα του συγγραφέα όταν χρειάστηκε.

Αξιολόγηση της βεβαιότητας των αποδεικτικών στοιχείων

Η βεβαιότητα της τεκμηρίωσης αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας το πλαίσιο GRADE. Οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCT) ξεκίνησαν ως αποδεικτικά στοιχεία υψηλής βεβαιότητας, αλλά υποβαθμίστηκαν λόγω κινδύνου μεροληψίας, έμμεσης, ασυνέπειας, ανακρίβειας ή μεροληψίας δημοσίευσης. Οι μη-ΕΚΤ και οι μελέτες παρατήρησης ξεκίνησαν ως αποδεικτικά στοιχεία χαμηλής βεβαιότητας, αλλά θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν για ισχυρές επιδράσεις ή σχέσεις δόσης-απόκρισης.

Δύο κριτές αξιολόγησαν ανεξάρτητα τον κίνδυνο μεροληψίας χρησιμοποιώντας τροποποιημένα κριτήρια του Ινστιτούτου Joanna Briggs (JBI), αξιολογώντας τον σχεδιασμό της μελέτης, την ακρίβεια της μέτρησης, τους παράγοντες σύγχυσης και τις στατιστικές μεθόδους. Οι διαφωνίες επιλύθηκαν με συζήτηση.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν τους πιθανούς περιορισμούς των στοιχείων εξετάζοντας τέσσερις βασικούς παράγοντες:

Η ασυνέπεια μεταξύ των αποτελεσμάτων των μελετών αξιολογήθηκε με τη χρήση του τεστ Q του Cochran και της στατιστικής I2, με τιμή I2 που υπερβαίνει το 50% να υποδηλώνει σημαντική ετερογένεια που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.

Η αμεσότητα θεωρήθηκε όταν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στους πληθυσμούς των μελετών ή στα πρωτόκολλα παρέμβασης.

Η ανακρίβεια εντοπίστηκε όταν οι μελέτες είχαν μικρό μέγεθος δείγματος (λιγότεροι από 300 συμμετέχοντες ανά ομάδα) ή υπερβολικά μεγάλα διαστήματα εμπιστοσύνης.

Η μεροληψία δημοσίευσης εξετάστηκε μόνο σε μετα-αναλύσεις που περιλάμβαναν τουλάχιστον 10 μελέτες, καθώς οι μικρότεροι αριθμοί μελετών καθιστούν αναξιόπιστη μια τέτοια αξιολόγηση.

Αποτελέσματα

Εκπαίδευση πυελικού δαπέδου

Οι περισσότερες μελέτες υψηλής ποιότητας εξέτασαν ασκήσεις μυών πυελικού εδάφους. Τα προγράμματα διέφεραν σημαντικά:

• Ορισμένες γυναίκες έκαναν σύντομες συνεδρίες των 5 λεπτών, ενώ άλλες γυμνάζονταν έως και 3 φορές την ημέρα.
• Προγράμματα που ξεκινούν από τα τέλη της εγκυμοσύνης έως 6 μήνες μετά τη γέννηση
• Οι περισσότεροι χρησιμοποίησαν μόνο στοχευμένες ασκήσεις πυελικού εδάφους, ενώ λίγοι πρόσθεσαν ειδικά εργαλεία όπως η βιοανάδραση.
• Παραδόξως, καμία μελέτη δεν εξέτασε τα τακτικά προγράμματα γυμναστικής (όπως καρδιο ή προπόνηση δύναμης)

Κοιλιακή αποκατάσταση

Για τον κοιλιακό διαχωρισμό (diastasis recti), 28 μελέτες έδειξαν:

• Τα καλύτερα αποτελέσματα προέκυψαν από συγκεκριμένες ασκήσεις κοιλιακών, μερικές φορές σε συνδυασμό με ασκήσεις πυελικού εδάφους.
• Ορισμένα προγράμματα χρησιμοποίησαν επιπλέον υποστήριξη, όπως ειδικές ταινίες ή ντοσιέ
• Ο χρόνος άσκησης ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό - κάποιοι άρχισαν αμέσως μετά τη γέννηση, άλλοι άρχισαν μέχρι και ένα χρόνο αργότερα.

Οι συνεδρίες διαρκούσαν 5-50 λεπτά και γίνονταν από εβδομαδιαία έως καθημερινή βάση.

Η βεβαιότητα των στοιχείων στις μελέτες κυμαινόταν από υψηλή έως πολύ χαμηλή. Ο πιο συχνός περιορισμός ήταν η ανακρίβεια, κυρίως λόγω των μικρών μεγεθών του δείγματος που μείωσαν τη στατιστική ισχύ για την ανίχνευση σημαντικών επιδράσεων. Πολλές μελέτες υποβαθμίστηκαν επίσης λόγω έμμεσης προσέγγισης, καθώς συχνά συνδύαζαν την άσκηση με συν-παρεμβάσεις (π.χ. βιοανάδραση, ηλεκτρική διέγερση ή προπόνηση στάσης), καθιστώντας δύσκολη την απομόνωση της συγκεκριμένης επίδρασης της άσκησης στις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους. Η μεροληψία δημοσίευσης δεν μπορούσε να αξιολογηθεί επειδή οι περισσότερες μετα-αναλύσεις περιλάμβαναν λιγότερες από 10 μελέτες.

Κίνδυνος ακράτειας ούρων:

Η ανάλυση οκτώ RCTs μετά την παρέμβαση αποκάλυψε ότι η προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους μείωσε σημαντικά τις πιθανότητες ακράτειας κατά 41%, αν και με μέτρια ετερογένεια (I2=71%). Η βεβαιότητα της τεκμηρίωσης αξιολογήθηκε ως μέτρια, υποβαθμισμένη για την έμμεση σχέση λόγω των διαφορετικών συν-παρεμβάσεων σε όλες τις μελέτες.

Ανάλυση ευαισθησίας: Καμία σημαντική διαφορά μεταξύ της εκπαίδευσης μόνο του πυελικού εδάφους (OR 0,63) και των συνδυασμένων παρεμβάσεων (OR 0,30), αν και η τελευταία έδειξε ισχυρότερη (αλλά μη σημαντική) επίδραση.

Αναλύσεις υποομάδων: Δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές με βάση:

• Χρόνος παρέμβασης μετά τον τοκετό (p=0,71)
• Τρόπος τοκετού (κολπικός/τομή- p=0,74)
• Επίπεδο εποπτείας ή τύπος προγράμματος (και τα δύο p=0,38)
• Το είδος της άσκησης και ο χρόνος έναρξης δεν μπόρεσαν να αναλυθούν λόγω ανεπαρκών δεδομένων.

Αλλαγές στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων ακράτειας ούρων

Η συγκεντρωτική ανάλυση δεν έδειξε σημαντική βελτίωση στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων με την προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους (PFMT) σε σχέση με τον έλεγχο, με πολύ χαμηλή βεβαιότητα λόγω ετερογένειας και ανακρίβειας.

Αναλύσεις ευαισθησίας

• Η PFMT από μόνη της δεν έδειξε κανένα όφελος, ενώ οι συνδυασμένες παρεμβάσεις (PFMT + co-

θεραπείες) αύξησαν παραδόξως τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σε σχέση με τους ελέγχους (p=0,03). Αναλύσεις υποομάδων

• Η ομαδική εκπαίδευση υπό επίβλεψη μείωσε σημαντικά τη σοβαρότητα (SMD - 1,22, μέτρια βεβαιότητα).
• Τα προγράμματα χωρίς επίβλεψη στο σπίτι δεν είχαν καμία επίδραση.
• Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές ανάλογα με τον χρόνο ή τον τρόπο χορήγησης (όλα p>0,05).

Κίνδυνος πρωκτικής ακράτειας

Η μετα-παρεμβατική ανάλυση έδειξε μείωση των πιθανοτήτων κατά 42% με την PFMT, αν και αυτό δεν έφτασε σε στατιστική σημαντικότητα. Η βεβαιότητα των στοιχείων ήταν χαμηλή, υποβαθμισμένη λόγω έμμεσης και ανακρίβειας.

Ανάλυση ευαισθησίας:

• Καμία διαφορά μεταξύ των παρεμβάσεων μόνο με PFMT και των συνδυασμένων παρεμβάσεων (p=0,87).

Αναλύσεις υποομάδων:

• Δεν υπάρχουν σημαντικές επιδράσεις με βάση το χρόνο παρέμβασης μετά τον τοκετό (p=0,08).
• Για άλλες υποομάδες (τρόπος παροχής, τύπος άσκησης κ.λπ.) δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία.

Αλλαγές στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της πρωκτικής ακράτειας

Μια RCT διαπίστωσε ότι η συνδυασμένη προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους (PFMT) και οι συν-παρεμβάσεις μείωσαν τα συμπτώματα της πρωκτικής ακράτειας περισσότερο από τον έλεγχο, μετρούμενα με το Colorectal- Anal Distress Inventory.

Ωστόσο, η βεβαιότητα των αποδείξεων ήταν χαμηλή λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος και της χρήσης συνδυασμένων θεραπειών και όχι μόνο της PFMT. Ενώ τα αποτελέσματα υποδηλώνουν πιθανό όφελος, η μικρή στατιστική σημασία (CI μόλις που αποκλείει το μηδέν) και οι περιορισμοί της μελέτης σημαίνουν ότι τα συμπεράσματα παραμένουν προσωρινά. Χρειάζονται μεγαλύτερες μελέτες για την επαλήθευση αυτών των ευρημάτων.

Αλλαγή στη σεξουαλική λειτουργία.

Δύο τυχαιοποιημένες μελέτες (n=118) αξιολόγησαν τις αλλαγές στη σεξουαλική λειτουργία χρησιμοποιώντας τον Δείκτη Γυναικείας Σεξουαλικής Λειτουργίας (FSFI). Η συνδυασμένη ανάλυση δεν έδειξε σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων προπόνησης των μυών του πυελικού εδάφους και των ομάδων ελέγχου, με πολύ χαμηλή βεβαιότητα τεκμηρίωσης λόγω της υψηλής ασυνέπειας (I2=91%) και της ανακρίβειας.

Η ανάλυση ευαισθησίας αποκάλυψε αντίθετα αποτελέσματα:

• Η PFMT μόνη της βελτίωσε τη σεξουαλική λειτουργία σε μία μελέτη
• Η συνδυασμένη PFMT + συν-παρεμβάσεις επιδείνωσε τα αποτελέσματα σε μια άλλη
• Αυτή η σημαντική διαφορά (p=0,001) υποδηλώνει ότι ο τύπος παρέμβασης επηρεάζει καθοριστικά τα αποτελέσματα.

Οι αναλύσεις υποομάδων δεν μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν λόγω ανεπαρκών μελετών που εξέταζαν προσεγγίσεις μόνο με άσκηση.

Κίνδυνος πρόπτωσης πυελικών οργάνων

Δύο RCT εξέτασαν κατά πόσον η προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους (PFMT) επηρεάζει τον κίνδυνο πρόπτωσης των πυελικών οργάνων. Η συγκεντρωτική ανάλυση δεν διαπίστωσε σημαντική διαφορά μεταξύ του συνδυασμού PFMT+συν-παρεμβάσεις και των ελέγχων, με στοιχεία χαμηλής βεβαιότητας λόγω ανακρίβειας και υψηλής ετερογένειας (I2=84%).

Ανάλυση ευαισθησίας:

• Η PFMT μόνη της μείωσε σημαντικά τις πιθανότητες πρόπτωσης κατά 56%.
• Οι συνδυασμένες παρεμβάσεις δεν έδειξαν κανένα όφελος.

Αναλύσεις υποομάδων:

• Δεν είναι εφικτό λόγω μόνο μίας μελέτης PFMT-only.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι ασκήσεις πυελικού εδάφους από μόνες τους μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της πρόπτωσης και ότι η προσθήκη άλλων θεραπειών μπορεί να ακυρώσει αυτό το όφελος.

Μεταβολές στην απόσταση μεταξύ των ορθών μετρούμενη σε ηρεμία

Κατά την έναρξη, η μέση απόσταση μεταξύ των ορθών (IRD) ήταν σχεδόν ίδια μεταξύ των ομάδων, ευθυγραμμιζόμενη με τα πρότυπα του γενικού πληθυσμού (2,2 cm). Μετά την παρέμβαση, η προπόνηση των κοιλιακών μυών μείωσε την IRD κατά 0,52 cm περισσότερο από τον έλεγχο, αν και η βεβαιότητα των στοιχείων ήταν χαμηλή λόγω της έμμεσης (ποικίλες συν-παρεμβάσεις) και της ανακρίβειας (μικρά δείγματα, ευρύ CI). Η ετερογένεια ήταν πολύ υψηλή (I2=91%).

Ανάλυση ευαισθησίας:

• Οι συνδυασμένες παρεμβάσεις (εκπαίδευση + συνθεραπείες) έδειξαν μεγαλύτερη μείωση της IRD (-1,54 cm) από ό,τι η εκπαίδευση μόνη της (-0,35 cm).
• Βεβαιότητα αποδείξεων: Χαμηλή για συνδυασμένη, μέτρια για εκπαίδευση.

Ανάλυση υποομάδων:

• Τα μη επιβλεπόμενα προγράμματα μείωσαν την IRD περισσότερο από ό,τι τα επιβλεπόμενα (-0,87 cm έναντι -0,35 cm, p=0,02).
• Δεν υπήρχαν διαφορές ανάλογα με την τοποθεσία μέτρησης, τον τύπο άσκησης ή τον τρόπο παροχής (όλα p>0,05).

Μεταβολή της δια-ορθής απόστασης που μετράται κατά τη διάρκεια μιας εργασίας ανύψωσης κεφαλής

Κατά την έναρξη, η απόσταση μεταξύ των ορθών (IRD) κατά την ανύψωση της κεφαλής ήταν παρόμοια μεταξύ των ομάδων. Μετά την παρέμβαση, η κοιλιακή προπόνηση έδειξε μεγαλύτερη μείωση της IRD κατά 0,47 cm σε σχέση με τον έλεγχο, με στοιχεία μέτριας βεβαιότητας (υποβαθμισμένα λόγω ανακρίβειας). Η ετερογένεια ήταν μέτρια (I2=63%).

Ανάλυση ευαισθησίας:

• Δεν πραγματοποιήθηκε (δεν υπάρχουν μελέτες με συνδυασμένες παρεμβάσεις).

Ανάλυση υποομάδων:

• Η μη επιβλεπόμενη προπόνηση του εγκάρσιου κοιλιακού μείωσε σημαντικά την IRD (-0,79 cm, μέτρια βεβαιότητα).
• Τα επιβλεπόμενα προγράμματα curl-up δεν έδειξαν κανένα όφελος.
• Δεν υπάρχουν επιδράσεις ανάλογα με τον τόπο μέτρησης (p=0,77).

Ερωτήσεις και σκέψεις

Τα ευρεία κριτήρια ένταξης των παρεμβάσεων άσκησης στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση καθιστούν δύσκολη την εξαγωγή οριστικών συμπερασμάτων σχετικά με τις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις για την αποκατάσταση του πυελικού εδάφους μετά τον τοκετό. Ένας σημαντικός περιορισμός είναι η πιθανή σχέση δόσης-απόκρισης της προπόνησης των μυών του πυελικού εδάφους (PFMT) - είναι πιθανό ότι ορισμένες μελέτες απέτυχαν να δείξουν οφέλη απλώς και μόνο επειδή η δόση της άσκησης (συχνότητα, ένταση ή διάρκεια) ήταν πολύ χαμηλή για να παράγει μετρήσιμα αποτελέσματα.

Επιπλέον, οι μελέτες που εξετάστηκαν περιλάμβαναν εξαιρετικά ετερογενείς πληθυσμούς - ορισμένες επικεντρώθηκαν σε τραυματισμούς που σχετίζονται με τον τοκετό, ενώ άλλες εξέτασαν μικτές παρουσιάσεις, όπως δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους με χαμηλό πόνο στην πλάτη. Αυτή η μεταβλητότητα περιορίζει τη γενικευσιμότητα των ευρημάτων, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για καλύτερη ταξινόμηση των ασθενών. Οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ υποομάδων (π.χ. γυναίκες με βλάβη του πυελικού εδάφους που προκλήθηκε από τραύμα έναντι εκείνων με λειτουργική αδυναμία) για να προσδιοριστεί ποιος επωφελείται περισσότερο από την PFMT έναντι άλλων θεραπειών.

Ο ορισμός ενός κλινικά σημαντικού ορίου για την ορθή κοιλιακή διάσταση (DRA) παραμένει αμφιλεγόμενος. Ενώ ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ένα όριο >2,2 cm, πιο πρόσφατες έρευνες που χρησιμοποιούν αξονικές τομογραφίες δείχνουν ότι μια ενδοορθική απόσταση (IRD) έως και 3,4 cm (μετρούμενη 3 cm πάνω από τον ομφαλό) μπορεί να εξακολουθεί να εμπίπτει στα φυσιολογικά όρια.

Στην παρούσα μελέτη, οι συμμετέχοντες συμπεριλήφθηκαν μόνο εάν παρουσίαζαν IRD μεγαλύτερη από 3,4 cm, αντικατοπτρίζοντας ένα αυστηρότερο διαγνωστικό κριτήριο. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων άσκησης για γυναίκες με πιο σοβαρό διαχωρισμό (>5 cm), καθώς τα τρέχοντα στοιχεία σε αυτή την υποομάδα παραμένουν περιορισμένα.

Μίλα μου για σπασίκλες

Στατιστική ανάλυση και αφηγηματική σύνθεση

Η μετα-ανάλυση χρησιμοποίησε τις μέσες διαφορές (ΜΔ) για αποτελέσματα που μετρήθηκαν με συνέπεια (π.χ. δύναμη των μυών του πυελικού εδάφους σε mm Hg) και τις τυποποιημένες μέσες διαφορές (SMD) όταν οι μελέτες χρησιμοποίησαν διαφορετικές κλίμακες (π.χ. ποικίλα ερωτηματολόγια συμπτωμάτων). Τα SMD, που υπολογίστηκαν μέσω του g του Hedges, ποσοτικοποίησαν τα μεγέθη επίδρασης (0,2=μικρό, 0,5=μέτριο, 0,8=μεγάλο). Για δυαδικές εκβάσεις όπως ο επιπολασμός της ακράτειας, οι αναλογίες πιθανοτήτων (OR) συνέκριναν τις ομάδες παρέμβασης έναντι των ομάδων ελέγχου, με OR<1 υπέρ της άσκησης.

Ομαδοποίηση μελετών και συγκρίσεις

Οι ερευνητές οργάνωσαν τις μελέτες με βάση το σχεδιασμό τους, κρατώντας τις τυχαιοποιημένες μελέτες χωριστά από τις μη τυχαιοποιημένες. Για μελέτες που συνέκριναν διαφορετικά προγράμματα άσκησης (χωρίς ομάδα χωρίς άσκηση), χαρακτήρισαν τα πιο εντατικά ή εξειδικευμένα προγράμματα ως "Παρέμβαση 1" και τα λιγότερο εντατικά ως "Παρέμβαση 2". Αυτό τους βοήθησε να δουν ποιες προσεγγίσεις λειτούργησαν καλύτερα.

Ανάλυση των επιπτώσεων

Αρχικά, έλεγξαν αν τα προγράμματα μόνο άσκησης έδωσαν διαφορετικά αποτελέσματα από τα προγράμματα που συνδύαζαν την άσκηση με άλλες θεραπείες (όπως η βιοανάδραση). Στη συνέχεια, εξέτασαν συγκεκριμένους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όπως το πότε ξεκίνησε η άσκηση μετά τον τοκετό (πριν ή μετά τις 12 εβδομάδες), πώς γεννήθηκε το μωρό (κολπικός τοκετός ή καισαρική τομή), το είδος της άσκησης και πού μετρήθηκε ο διαχωρισμός των μυών της κοιλιάς.

Χειρισμός διακυμάνσεων στα αποτελέσματα

Δεδομένου ότι οι μελέτες έδειξαν συχνά διαφορετικά αποτελέσματα, οι ερευνητές υπολόγισαν πόσο σημαντική ήταν αυτή η διακύμανση (χρησιμοποιώντας τη στατιστική I2). Όταν οι μελέτες διέφεραν σημαντικά (I2 >50%), διερευνήθηκαν οι πιθανοί λόγοι, όπως οι διαφορές στα προγράμματα άσκησης ή στις ομάδες συμμετεχόντων. Εάν έβρισκαν σημαντικές διαφορές (p < 0,05), τις διερευνούσαν περαιτέρω για να κατανοήσουν τι οδηγούσε στη διαφοροποίηση.

Ειδική προσέγγιση για μετρήσεις των μυών της κοιλιάς

Για τις μελέτες μέτρησης του διαχωρισμού των μυών της κοιλιάς, χρησιμοποίησαν μια ειδική στατιστική μέθοδο για να λάβουν υπόψη τους τις πολλαπλές μετρήσεις που έγιναν από τους ίδιους συμμετέχοντες. Η μέθοδος αυτή διαχώρισε τις διαφορές σε τρεις τύπους: σφάλματα μέτρησης, διαφορές εντός της ίδιας μελέτης και διαφορές μεταξύ διαφορετικών μελετών. Αυτό εξασφάλιζε ότι τα συμπεράσματά τους ήταν πιο ακριβή.

Συμπερίληψη δεδομένων και υποβολή εκθέσεων

Μελέτες με ελλιπή ή ασαφή στοιχεία αποκλείστηκαν από τις αριθμητικές αναλύσεις. Για τις μελέτες που ανέφεραν αποτελέσματα σε διαφορετικές μορφές (όπως διάμεσοι αντί για μέσοι όροι), οι ερευνητές μετέτρεψαν τους αριθμούς για να τους καταστήσουν συγκρίσιμους. Όταν οι μελέτες δεν μπορούσαν να αναλυθούν αριθμητικά, συνόψισαν τα ευρήματα με λέξεις, οργανώνοντάς τα ανά σχέδιο μελέτης και αποτέλεσμα.

Το μήνυμα για το σπίτι

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι στοχευμένες ασκήσεις για τις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές, με αυτά τα τεκμηριωμένα οφέλη:

• 41% χαμηλότερος κίνδυνος ακράτειας ούρων - Η προπόνηση των μυών του πυελικού εδάφους (PFMT) αποδεικνύεται ιδιαίτερα αποτελεσματική στην πρόληψη της ακράτειας.
• Καλύτερα αποτελέσματα με την εποπτευόμενη ομαδική εκπαίδευση - Οι δομημένες, επαγγελματικά καθοδηγούμενες συνεδρίες προσφέρουν ανώτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τις ασκήσεις στο σπίτι.
• Η απλότητα κερδίζει - Η βασική PFMT λειτουργεί συχνά καλύτερα από τις πολύπλοκες προσεγγίσεις που χρησιμοποιούν βιοανάδραση ή ηλεκτρική διέγερση.

Για Diastasis Recti

• Στόχος οι εγκάρσιοι κοιλιακοί μύες. Αυτές οι βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις μπορεί να παρέχουν χρήσιμες ιδέες για ασκήσεις που πρέπει να συνταγογραφούνται κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη https://app.physiotutors.com/research- reviews/abdominal-strengthening-postpartum
• Τα μη εποπτευόμενα προγράμματα παρουσιάζουν συχνά καλύτερα αποτελέσματα από τα εποπτευόμενα, γεγονός που θα μπορούσε να συνδέεται με τη συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία.
• Προχωρήστε από τη βασική προπόνηση ενεργοποίησης σε λειτουργικές κινήσεις

Κλινικές συστάσεις

• Ξεκινήστε νωρίς: Ξεκινήστε PFMT από 2-3 μήνες μετά τον τοκετό
• Εξερευνήστε τον αντίκτυπο των δυσλειτουργιών του πυελικού εδάφους στην αντίληψη του σώματος, τη συμμετοχή και τη σωματική λειτουργία.
• Progress Smart :
  1. Μετακίνηση από στατικές λαβές, οι οποίες ευνοούν την ενεργοποίηση των μυών, σε ενεργοποίηση κατά την κατάσταση με βάση κινήσεις που μπορεί να προκαλέσουν τα συμπτώματα του ασθενούς.
  2. Ρυθμίστε με βάση την ανταπόκριση των συμπτωμάτων.
  3. Παρακολουθήστε τις αλλαγές των συμπτωμάτων αντικειμενικά χρησιμοποιώντας : Urinary Distress Inventory,Short Form, Ερωτηματολόγιο-Ερωτηματολόγιο για την ακράτεια ούρων Short Form.

Για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις δυσλειτουργίες του πυελικού εδάφους και τη φυσιοθεραπεία, ακούστε αυτό το podcast στο Physiotutors :

Φυσιοθεραπεία πυελικού εδάφους με τη Δρ Sarah Haag

Αναφορά

Beamish NF, Davenport MH, Ali MU, et alΕπίδραση της άσκησης μετά τον τοκετό στις διαταραχές του πυελικού εδάφους και στη διάσταση της ορθής κοιλιακής χώρας: συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυσηBritish Journal of Sports Medicine 2025;59:562-575.