Εισαγωγή

Η προπόνηση βαριάς αργής αντίστασης (HSR) έχει αναδειχθεί ως θεραπευτική επιλογή για τις τενοντοπάθειες. Ενώ υπάρχει πληθώρα δοκιμών που εξετάζουν την αποτελεσματικότητα της προπόνησης HSR στα κάτω άκρα, τα στοιχεία για τα άνω άκρα είναι ελάχιστα. Σήμερα, θα εξετάσουμε τα ευρήματα μιας πιλοτικής μελέτης σχετικά με την προπόνηση HSR για την πλευρική επικονδυλαλγία. Αρχικά, ήθελα να γράψω κάτι για αυτή την πιλοτική μελέτη, να μάθω για τα προκαταρκτικά ευρήματα αυτής της πιλοτικής μελέτης και προς ποια κατεύθυνση μπορεί να οδεύουν τα στοιχεία σχετικά με την HSR για την πλευρική επικονδυλαλγία. Αλλά όταν διάβασα το άρθρο, προέκυψαν αρκετές αδυναμίες και ελλείψεις, και συνάντησα μια άλλη μελέτη που επίσης εξέταζε τη σκοπιμότητα του HSR για την ίδια κατάσταση. Ως εκ τούτου, μετατόπισα την εστίασή μου για να παρουσιάσω αυτή την ανασκόπηση της έρευνας ως το πρώτο μέρος μιας σειράς δύο τμημάτων. Σε αυτή την ερευνητική ανασκόπηση μέρος 1, θα εξετάσουμε μια πιλοτική μελέτη που εξετάζει την αποτελεσματικότητα της HSR για την πλευρική επικονδυλαλγία, ή αγκώνα του τένις, ως σημείο εκκίνησης για τη συλλογή στοιχείων σχετικά με αυτή τη μέθοδο προπόνησης και αποκατάστασης στο άνω άκρο. Όμως, με βάση το άρθρο, θα συζητήσουμε επίσης τις μεθοδολογικές του αδυναμίες και πώς να αποφύγετε τις συνήθεις παγίδες της έρευνας.

Μέθοδοι

Σήμερα, θα συζητήσουμε την πιλοτική μελέτη των Divya Mary et al. (2025), η οποία συγκρίνει τις επιδράσεις της προπόνησης HSR με τη συμβατική άσκηση σε άτομα που πάσχουν από μονόπλευρη πλευρική επικονδυλαλγία. Η πιλοτική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή διεξήχθη από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2022 στο Τσενάι της Ινδίας. Ο κύριος στόχος ήταν να προσδιοριστεί η υπεροχή της προπόνησης HSR έναντι της συμβατικής άσκησης για τη διαχείριση της πλευρικής επικονδυλαλγίας.

Στη μελέτη συμμετείχαν 24 άτομα με μονόπλευρη πλευρική επικονδυλαλγία που προσλήφθηκαν από ένα τμήμα φυσικοθεραπείας εξωτερικών ιατρείων. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 45 έως 65 ετών και είχαν κλινική διάγνωση πλευρικής επικονδυλαλγίας, όπως επαληθεύτηκε με θετική Cozen's και Mill's δοκιμές, με συμπτώματα που διαρκούν περισσότερο από ένα έτος.

Χρησιμοποιώντας απλή τυχαία δειγματοληψία, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν ομοιόμορφα σε δύο ομάδες: την ομάδα προπόνησης βαριάς αργής αντίστασης (n=12) και την ομάδα συμβατικής άσκησης. Η παρέμβαση διήρκεσε 12 εβδομάδες, με τρεις συνεδρίες άσκησης διάρκειας 30 λεπτών την εβδομάδα.

Η συλλογή δεδομένων περιελάμβανε αξιολογήσεις πριν και μετά την παρέμβαση την εβδομάδα 0 και την εβδομάδα 12 με τη χρήση τριών πρωταρχικών μέτρων έκβασης:

1. Ερωτηματολόγιο αξιολόγησης αγκώνα τένις από τον ασθενή (PRTEE): Ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς 15 στοιχείων για την αξιολόγηση του πόνου στο αντιβράχιο (5 στοιχεία) και των λειτουργικών περιορισμών (10 στοιχεία, χωρισμένα σε ειδικές δραστηριότητες και συνήθεις δραστηριότητες), βαθμολογημένα σε κλίμακα 0-10. Μια χαμηλότερη βαθμολογία υποδηλώνει λιγότερο πόνο και αναπηρία.
2. Λειτουργική κλίμακα για τον ασθενή (PSFS)
3. Δοκιμή λαβής χωρίς πόνο (PFGT): Μετρήθηκε με τη χρήση δυναμόμετρου χειρός, με την καλύτερη από τις τρεις προσπάθειες να καταγράφεται μετά από διάλειμμα 1 λεπτού το πολύ μεταξύ των δοκιμών. Η PFGT θεωρείται κλινικά πιο αποτελεσματική για την πλευρική επικονδυλαλγία από ό,τι η δοκιμή μέγιστης λαβής, καθώς η λαβή είναι μια τυπική δραστηριότητα που προκαλεί πόνο.

Αποτελέσματα

Η μελέτη διαπίστωσε στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις και στις δύο ομάδες μετά από 12 εβδομάδες, με την ομάδα HSR να επιδεικνύει ανώτερη αποτελεσματικότητα.

• Βαθμολογία PRTEE: Δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά στις βαθμολογίες PRTEE πριν από τη δοκιμή μεταξύ των ομάδων. Ενώ, στα αποτελέσματα του post-test, υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά, με την ομάδα HSR να παρουσιάζει μεγαλύτερη μείωση των συμπτωμάτων. Το μέγεθος της επίδρασης (Cohen's d) για τα αποτελέσματα του post-test PRTEE μεταξύ των ομάδων ήταν -1,49, υποδεικνύοντας μια μεγάλη επίδραση υπέρ των ασκήσεων HSR, γεγονός που υποδηλώνει σημαντικά πιο αποτελεσματική μείωση των συμπτωμάτων.
• Σχήμα βαθμολόγησης δραστηριοτήτων για συγκεκριμένο ασθενή (PSFS): Τα αποτελέσματα του post-test αποκάλυψαν μια στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων. Το μέγεθος της επίδρασης (Cohen's d) ήταν -0,11, υποδεικνύοντας μια μικρή επίδραση υπέρ της ομάδας HSR, υποδηλώνοντας μόνο ελαφρώς μεγαλύτερη βελτίωση στις λειτουργικές δραστηριότητες που αφορούν συγκεκριμένους ασθενείς σε σύγκριση με την CE.
• Δύναμη λαβής: Η ομάδα HSR επέδειξε υψηλότερες μέσες τιμές μετά το τεστ σε σύγκριση με την ομάδα CE, με σημαντική αύξηση στην ομάδα HSR. Το μέγεθος της επίδρασης (Cohen's d) για τη δύναμη της λαβής ήταν 0,33, δείχνοντας μια μικρή έως μεσαία βελτίωση για την ομάδα HSR.
• Κλινική συνάφεια (NNT): Με βάση τη βελτίωση της βαθμολογίας PRTEE, το NNT για την HSR ήταν 5. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 5 ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με HSR, ένας επιπλέον ασθενής θα παρουσιάσει σημαντική κλινική βελτίωση σε σύγκριση με το CE, γεγονός που αναδεικνύει τον ισχυρό πρακτικό αντίκτυπο της HSR.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Το περιοδικό Health Care Science στο οποίο δημοσιεύτηκε το άρθρο αυτό είναι νέο και δεν έχει ακόμη αναπροσαρμοστεί με βαθμό του παράγοντα αντίκτυπου του περιοδικού. Αναρωτιέμαι πώς δημοσιεύτηκε αυτό το άρθρο, αλλά υποθέτω ότι μπορεί να οφείλεται στο ότι η σχετικά νέα Εφημερίδα θέλει να δημοσιεύει συχνά. Ο τίτλος της εργασίας περιέχει ήδη ένα τυπογραφικό λάθος, το οποίο μπορεί να φαίνεται ήσσονος σημασίας, αλλά το "συμβατικό" γράφτηκε λανθασμένα ως "συναγωγικό", το οποίο δίνει ένα εντελώς διαφορετικό νόημα. Πιο κάτω στο άρθρο, ο συγγραφέας επαναλαμβάνει το ίδιο κείμενο ξανά και ξανά και το άρθρο διαβάζεται δύσκολα, όπως φαίνεται στα δύο παρακάτω αποσπάσματα. 

Λάθη γίνονται σε όλο το άρθρο, 35,21% + 45,05% ισούται με 80,26% και όχι με 100%. Αυτό με κάνει να αναρωτιέμαι αν τα άτομα αποκλείστηκαν σκόπιμα από τις αναλύσεις δεδομένων.

Η εκπαίδευση HSR για την πλευρική επικονδυλαλγία προϋποθέτει ένα, τι είναι σε ένα όνομα, βαριά πρωτόκολλο αντίστασης. Ενώ οι συγγραφείς στοχεύουν σε ένα μεγάλο βάρος, άφησαν τους συμμετέχοντες να εκτελέσουν 3×15 επαναλήψεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι χρησιμοποιήθηκε μικρότερο βάρος. Αυτό ακυρώνει το πρωτόκολλο εκπαίδευσης HSR που ήταν ο στόχος της παρούσας έρευνας. 

Επιπλέον, το κείμενο περιέχει περίεργες επεξηγήσεις για τις ασκήσεις, για παράδειγμα:

• Η χρήση της ανατομικής ορολογίας και των ορόσημων θα βελτίωνε την αναγνωσιμότητα. Αντίθετα, οι συγγραφείς περιγράφουν κινήσεις και θέσεις σε μια περίεργη γλώσσα:
  • "Σε μια ορθή γωνία, ο αγκώνας είναι λυγισμένος."
  • "Με τον αγκώνα λυγισμένο σε ευθεία γωνία, το χέρι τεντωμένο προς τα έξω με την παλάμη στραμμένη προς τα πάνω και τον καρπό λυγισμένο προς τα μέσα προς το σώμα...".
• Η έννοια της βαριάς αργής προπόνησης αντίστασης δεν έχει καμία σχέση με την ηλικία και την ανάγκη να κάνετε πιο αργές ασκήσεις.
  • "Η χρησιμοποίηση μιας αργής προπονητικής προσέγγισης είναι μια πολύ αποτελεσματική στρατηγική για μεσήλικες και ηλικιωμένους για την ενίσχυση της μυϊκής τους δύναμης".

Μίλα μου για σπασίκλες

Υπάρχουν πολλά που πρέπει να συζητηθούν σχετικά με το Divya Mary et al. (2025) δημοσίευση. 

Πρώτον, η μελέτη δεν αναφέρει καμία καταχώρηση δοκιμής ούτε παρέχει αριθμό καταχώρησης. Πρόκειται για σημαντική παράλειψη, καθώς η καταγραφή των δοκιμών είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφάνεια, την αποτροπή επιλεκτικής αναφοράς και τη μείωση της μεροληψίας δημοσίευσης.

Δεύτερον, ενώ η περίληψη και η συζήτηση αναφέρουν ότι υπήρχαν διαδικασίες τυφλοποίησης, η μελέτη δεν διευκρινίζει ποιος τυφλώθηκε (π.χ. συμμετέχοντες, θεραπευτές, αξιολογητές αποτελεσμάτων) ή πώς εφαρμόστηκε η τυφλοποίηση. 

Τρίτον, η μελέτη δεν διαθέτει λεπτομερές διάγραμμα ροής που να απεικονίζει τον αριθμό των συμμετεχόντων σε κάθε στάδιο. Ενώ ένα βασικό διάγραμμα δείχνει n=24 τυχαιοποιημένα σε δύο ομάδες των 12, δεν περιλαμβάνει τα αρχικά στάδια της προσέλκυσης των συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένου του πόσοι ελέγχθηκαν, ήταν επιλέξιμοι και αποκλείστηκαν με συγκεκριμένους λόγους. Αυτές οι πληροφορίες που λείπουν εμποδίζουν τη σαφή κατανόηση της αντιπροσωπευτικότητας του δείγματος και της πιθανής μεροληψίας επιλογής. Στον Πίνακα 1 αναφέρονται 12 συμμετέχοντες στην ομάδα HSR και 12 στη συμβατική ομάδα και ο συνολικός πληθυσμός της μελέτης αθροίζεται σε 36 συμμετέχοντες, γεγονός που υποδηλώνει ότι υπήρξε πιθανή μεροληψία στην επιλεκτική πρόσληψη.

Τέταρτον, η εξήγηση σχετικά με τον υπολογισμό του μεγέθους του δείγματος και την αιτιολόγηση είναι κάπως αντιφατική και ασαφής. 

• Η μελέτη αναφέρει: "Από την πρώιμη δημοσιευμένη έκθεση, εκτιμήθηκε ότι 15 ασθενείς για κάθε ομάδα ήταν αρκετοί για να ανιχνευθεί μια διαφορά 40% στην επίδραση της άσκησης και στη βελτίωση της βαθμολογίας της μεταξύ των ομάδων πριν και μετά την άσκηση σε p<0,05 με ισχύ 80%". Στη συνέχεια αναφέρει: "Αλλά χρησιμοποιήσαμε δείγμα 24 ασθενών, το οποίο ήταν περισσότερο από επαρκές. Το μέγεθος του δείγματος υπολογίστηκε επίσης με τη χρήση του τύπου.. και βρέθηκε δύναμη 0,80".
• Ενώ δηλώνουν ότι επιτεύχθηκε ισχύς 0,80 με 24 ασθενείς, το ακριβές δέλτα (διαφορά) που επεδίωκαν να ανιχνεύσουν με αυτό το μέγεθος δείγματος για κάθε μέτρο έκβασης (PRTEE, PSFS, δύναμη λαβής) δεν αναφέρεται ρητά. Η δήλωση σχετικά με τη "διαφορά 40%" φαίνεται να αναφέρεται σε προηγούμενη μελέτη και όχι απαραίτητα στον δικό τους συγκεκριμένο υπολογισμό για τους 24 συμμετέχοντες.
• Αναφέρεται ότι 24 ασθενείς "ήταν περισσότερο από επαρκείς", γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να στόχευαν σε κάτι διαφορετικό από αυτό που κατέληξαν. Η σαφήνεια εδώ είναι ελλιπής.

Πέμπτον, όσον αφορά τα δεδομένα εκκίνησης, ο πίνακας 1 δείχνει σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων όσον αφορά την ηλικία, υποδεικνύοντας αποτυχία της τυχαιοποίησης να επιτύχει συγκρίσιμες ομάδες κατά την έναρξη της μελέτης. Ο πίνακας 2 παραθέτει τα δημογραφικά στοιχεία ως ποσοστά του συνολικού δείγματος και όχι ξεχωριστά για κάθε ομάδα, γεγονός που καθιστά αδύνατο να επιβεβαιωθεί εάν άλλα σημαντικά βασικά χαρακτηριστικά ήταν συγκρίσιμα. Η διαφορά ηλικίας μεταξύ των ομάδων ακυρώνει τα ευρήματα, δεδομένου ότι αυτή η ανισορροπία συνεπάγεται ότι το συμπέρασμα "η HSR είναι ανώτερη" μπορεί να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι η ομάδα HSR είναι σημαντικά νεότερη και πιθανότατα έχει καλύτερες δυνατότητες ανάκαμψης ανεξάρτητα από την παρέμβαση.

Έκτον, δεν υπάρχει καμία αναφορά στον τρόπο παρακολούθησης της τήρησης των πρωτοκόλλων άσκησης για καμία από τις δύο ομάδες, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για ένα στοιχείο 12 εβδομάδων που βασίζεται στο σπίτι και καθιστά δύσκολο να εμπιστευτεί κανείς ότι η παρέμβαση παραδόθηκε όπως προβλεπόταν. Για μια συνιστώσα 12 εβδομάδων που βασίζεται στο σπίτι (που υπονοείται από το "μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα της ημέρας χωρίς επαγγελματική επίβλεψη"), η συμμόρφωση είναι ζωτικής σημασίας και η απουσία της καθιστά δύσκολο να εμπιστευτεί κανείς ότι η παρέμβαση παραδόθηκε όπως προβλεπόταν.

Έβδομον, το άρθρο δεν αναφέρει ανεπιθύμητα συμβάντα ή βλάβες που αντιμετώπισαν οι συμμετέχοντες σε καμία από τις δύο ομάδες. Παρόλο που πρόκειται για πιλοτική μελέτη, η αναφορά οποιασδήποτε δυσφορίας, επιδείνωσης του πόνου ή άλλων αρνητικών αποτελεσμάτων είναι σημαντική για την ασφάλεια και τη γενίκευση.

Τέλος, ενώ η συζήτηση αναγνωρίζει τον περιορισμό της διεξαγωγής σε ένα μόνο ίδρυμα, η σοβαρή ηλικιακή ανισορροπία μεταξύ των δύο ομάδων αποτελεί πολύ μεγαλύτερη απειλή για τη γενίκευση και υπονοεί ότι το συμπέρασμα μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι η ομάδα HSR είναι σημαντικά νεότερη. Ωστόσο, αυτή η απειλή δεν συζητείται ως περιορισμός.

Μηνύματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη

Συμπερασματικά, ενώ η μελέτη των Divya Mary et al. (2025) επιχειρεί να συγκρίνει δύο προσεγγίσεις άσκησης και παρουσιάζει κάποια θετικά αποτελέσματα για την προπόνηση βαριάς αργής αντίστασης για την πλευρική επικονδυλαλγία, η τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών CONSORT είναι αδύναμη ή ανύπαρκτη, ιδίως όσον αφορά την επιτυχία της τυχαιοποίησης, τη λεπτομερή τυφλοποίηση και την ολοκληρωμένη αναφορά των βασικών χαρακτηριστικών και της ροής πρόσληψης. Η σημαντική διαφορά ηλικίας μεταξύ των ομάδων, η οποία δεν αντιμετωπίστηκε ως περιορισμός, είναι ένα σημαντικό μεθοδολογικό ελάττωμα που θέτει σε κίνδυνο την εγκυρότητα και την ερμηνευσιμότητα των ευρημάτων. Την επόμενη εβδομάδα, θα συζητήσουμε μια άλλη πιλοτική μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο της προπόνησης HSR στην πλευρική επικονδυλαλγία και πώς να διεξάγετε έρευνα!

Αναφορά

Divya Mary SM, Paul J, Hema Suresh V, Senthil P. Επίδραση της βαριάς αργής αντίστασης vs. Συγκεντρωτική άσκηση στην πλάγια επικονδυλίτιδα-Πιλοτική μελέτη. Health Care Sci. 2025 Mar 30;4(2):71-81. doi: 10.1002/hcs2.70004. PMID: 40241983; PMCID: PMC11997458.

Μάθετε περισσότερα

Αντιμετώπιση της τενοντοπάθειας του πλάγιου αγκώνα (γνωστός και ως αγκώνας του τένις): μια επισκόπηση