Εισαγωγή

Η οστεοσαρκοπενία είναι η ταυτόχρονη παρουσία οστεοπενίας και σαρκοπενίας. Η θεραπεία με άσκηση μπορεί να είναι αποτελεσματική στην αύξηση της οστικής πυκνότητας (BMD) στις γυναίκες, όπως έχουν δείξει μελέτες. Λίγες μελέτες διερεύνησαν άνδρες. Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στο να εξετάσει αν η δυναμική προπόνηση αντίστασης υψηλής έντασης (DRT) μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό μέσο για την αύξηση της BMD σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου.

Μέθοδοι

Ήρθαν σε επαφή με άτομα από προηγούμενη μελέτη. Εκείνοι με το χαμηλότερο τεταρτημόριο δείκτη σκελετικής μυϊκής μάζας (SMI). Συνολικά 180 άνδρες ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν.

Τα κριτήρια ένταξης ήταν τα εξής:

• Άνδρες που διαμένουν στην κοινότητα
• ≥ 72 ετών
• Δείκτης μάζας σκελετικών μυών ≤ 7,26 προσδιοριζόμενος με απορροφησιομετρία ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (DXA) (= σαρκοπενία)
• BMD στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στο ισχίο μικρότερη από -1 SD T-score (= οστεοπενία)

Τα κριτήρια αποκλεισμού ήταν:

• Δευτεροπαθής οστεοπόρωση
• Κατάγματα ισχίου
• (Οστεο)αναβολική και αντιρροπιστική φαρμακευτική θεραπεία
• Θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή > 7,5 mg/ημέρα κατά τα προηγούμενα 2 έτη
• Ασθένειες που εμποδίζουν τη δυναμική προπόνηση αντίστασης
• Συμμετοχή σε προπόνηση αντίστασης

Σαράντα τρεις άνδρες συμπεριλήφθηκαν τελικά και τυχαιοποιήθηκαν είτε στην ομάδα ελέγχου είτε στην ομάδα άσκησης.

Σε όλους τους συμμετέχοντες χορηγήθηκαν συμπληρώματα βιταμίνης D, πρωτεΐνης και ασβεστίου. Ωστόσο, η ομάδα άσκησης έλαβε υψηλότερη δόση πρωτεΐνης, 1,5-1,6 έναντι 1,2-1,3 g/kg σωματικής μάζας/ημέρα της CG, και ήταν τυφλή γι' αυτό. Η δοσολογία των συμπληρωμάτων ασβεστίου ακολουθούσε τις εθνικές (γερμανικές) κατευθυντήριες γραμμές.

Η ομάδα άσκησης - προφανώς - έλαβε ένα πρόγραμμα άσκησης. Το πρόγραμμα διαρκούσε περίπου 45-50 λεπτά ανά συνεδρία, δύο φορές την εβδομάδα, και περιελάμβανε προπόνηση αντίστασης υψηλής έντασης. Οι συγγραφείς περιγράφουν διάφορες φάσεις:

Φάση 1: τέσσερις εβδομάδες εξοικείωσης με τις ασκήσεις, ακολουθούμενες από οκτώ εβδομάδες προπόνησης με έμφαση στην εκπαίδευση και την κατάλληλη επιλογή φορτίου.

Οι ασκήσεις που περιελάμβαναν ήταν: πιέσεις ποδιών, εκτάσεις, μπούκλες, προσαγωγή, απαγωγή, μπροστινές τροχαλίες λαγονοψοΐτη, κωπηλασία, έκταση πλάτης, αντίστροφη μύγα, πάγκος, στρατιωτική πρέσα, πλευρικές ανυψώσεις, πεταλούδα με τεντωμένα χέρια, κοιλιακούς.

Δώδεκα ασκήσεις εφαρμόστηκαν ανά συνεδρία. Οκτώ από αυτές εκτελέστηκαν για ένα σετ, τέσσερις για δύο σετ. Τα σετ αποτελούνταν από 8-15 επαναλήψεις των 5 δευτερολέπτων συνολικά με την κατάλληλη ένταση (όχι ακόμα σε αποτυχία). Προβλέπονται ενενήντα έως 120 δευτερόλεπτα ανάπαυσης.

Φάση 2: ξεκίνησε η προσέγγιση ενός συνόλου. Δύο μπλοκ των τεσσάρων εβδομάδων με μία εβδομάδα ξεκούρασης στο τέλος και για τα δύο.

Τέσσερις νέες ασκήσεις: ανυψώσεις γάμπας, έκταση ισχίου, έλξεις και πλάγιες θλάσεις.

Δεκατέσσερις ασκήσεις εφαρμόστηκαν ανά συνεδρία με 90 δευτερόλεπτα ανάπαυσης μεταξύ τους. Οι συμμετέχοντες είχαν οδηγίες να επιλέξουν ένα φορτίο που εξασφάλιζε 5-10 επαναλήψεις με μία επανάληψη σε εφεδρεία (RIR) ή 10-18 επαναλήψεις με δύο RIR. Η ταχύτητα κίνησης κυμαινόταν μεταξύ των συνεδριών από πολύ αργή (9 δευτερόλεπτα συνολικά) έως γρήγορη (4 δευτερόλεπτα συνολικά).

Φάση 3: το ένα τρίτο των σετ πραγματοποιήθηκε με εκρηκτική κίνηση στη συγκεντρωτική φάση (όχι για τις εκτάσεις πλάτης). Προσθέτοντας σε αυτό, τα σετ εκτελέστηκαν μέχρι μηδενικού RIR. Τα εκρηκτικά σύνολα τερματίστηκαν όταν η εκρηκτικότητα δεν ήταν πλέον δυνατή. Αυτό χρησιμοποιήθηκε για σετ ≤ 10 επαναλήψεις.

Φάση 4: εισήχθησαν υπερσύνολα για τις αγωνιστικές και ανταγωνιστικές μυϊκές ομάδες. Η ακολουθία περιελάμβανε 2-3 σετ με παύσεις ανάπαυσης 30-45 δευτερολέπτων.

Φάση 5: εισήχθησαν σετ πτώσης με μία μείωση του φορτίου κατά 10-20% αμέσως μετά από ένα μέγιστο σετ ή ένα σετ με ένα RIR. Τα drop sets αναφέρονται σε επτά ασκήσεις που περιλαμβάνονται στα supersets. Οι παύσεις ανάπαυσης ήταν 1 λεπτό εντός και 2 λεπτά μεταξύ των υπερσυνόλων.

Το κύριο μέτρο έκβασης της μελέτης ήταν η ολοκληρωμένη BMD στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης μετά από 54 εβδομάδες.

Αποτελέσματα

Επιτεύχθηκε άριστη συμμόρφωση με μέσο όρο 102 συνεδρίες από τις 108. Ο μέσος χρόνος συνεδρίασης ήταν περίπου 45 λεπτά. Η συμμόρφωση με τα συμπληρώματα ήταν επίσης υψηλή. Ωστόσο, η συμμόρφωση για την ένταση (κοντά στην αποτυχία) ήταν χαμηλότερη. Οι συγγραφείς εκτιμούν ότι περίπου το ένα τέταρτο έως το ένα τρίτο των σετ ήταν ανεπαρκούς έντασης.

Το κύριο μέτρο έκβασης ήταν η οστική πυκνότητα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (LS-BMD) μετά από ένα έτος. Το μέτρο αυτό μειώθηκε σημαντικά στην ομάδα ελέγχου και αυξήθηκε μη σημαντικά στην ομάδα άσκησης. Ωστόσο, οι αλλαγές μεταξύ των ομάδων ήταν σημαντικές.

Τα δευτερεύοντα μέτρα έκβασης δεν θα συζητηθούν, δεδομένου ότι η μελέτη δεν είχε στατιστική ισχύ γι' αυτό.

Μίλα μου για σπασίκλες

Μπράβο στους συγγραφείς, πρόκειται για μια σπουδαία μελέτη. Η στατιστική ισχύς μετρήθηκε για να διαπιστωθεί πόσοι συμμετέχοντες ήταν απαραίτητοι. Προσλήφθηκαν αρκετοί συμμετέχοντες για τη μέτρηση της LS-BMD μετά από ένα έτος με ισχύ 90%.  Ωστόσο, οι συγγραφείς δεν διόρθωσαν το πρόβλημα της πολλαπλής σύγκρισης. Αυτό σημαίνει ότι οι μετρήσεις για δευτερεύουσες εκβάσεις και πολλαπλά χρονικά σημεία θα πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή.

Η ομάδα μελέτης αποτελούνταν από άνδρες με μέση ηλικία 78 ετών και φυσιολογικό έως ελαφρώς υπέρβαρο βάρος, σύμφωνα με τον ΔΜΣ τους. Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες παρουσίαζαν τρεις ή περισσότερες συννοσηρότητες και μόλις ένας συμμετέχων (5%) ανά ομάδα παρουσίαζε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Το τελευταίο μπορεί να αποτελεί υποαντιπροσώπευση του πληθυσμού αυτού.

Το πρόγραμμα ήταν εξαιρετικά δομημένο, λεπτομερές και προοδευτικό. Οι συγγραφείς σημειώνουν στη συζήτησή τους ότι επρόκειτο για ένα πρόγραμμα χαμηλού όγκου. Σύμφωνα με τις αρχές της προπόνησης δύναμης σε πιο νέους ανθρώπους, αυτό μπορεί να συμβαίνει. Ο όγκος ανά μυ θα μπορούσε να συναχθεί ότι είναι επίσης χαμηλός. Ωστόσο, εξετάζοντας τον συνολικό όγκο των μυών και το γεγονός ότι πρόκειται για άνδρες 78 ετών, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δεν πρόκειται για χαμηλό όγκο.

Κάτι που αξίζει να διερευνηθεί θα μπορούσε να είναι τι θα έκανε ένας κύκλος προπόνησης με κρούση. Τα οστά αντιδρούν στο στρες και στις δραστηριότητες με αντίκτυπο, διεγείροντας έτσι την ανάπτυξη.

Τώρα, όλοι γνωρίζουμε ότι η στατιστική σημαντικότητα δεν ισοδυναμεί με κλινική σημαντικότητα. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η προπόνηση δύναμης μπορεί να μετριάσει τις οστεοπορωτικές επιδράσεις που παρατηρήθηκαν στην ομάδα ελέγχου. Αυτό είναι υπέροχο, ωστόσο, είναι χρήσιμο; Θα μειώσει τους κινδύνους κατάγματος με πτώσεις; Θα μειώσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα τα κατάγματα με πτώσεις; Η αυξημένη μυϊκή μάζα και οστική πυκνότητα λόγω τέτοιων προγραμμάτων θα μειώσει τους τραυματισμούς συνολικά; Πώς θα φανούν τα αποτελέσματα στις γυναίκες, δεδομένου ότι οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο από την οστεοπόρωση; Αυτά είναι ενδιαφέροντα ερωτήματα.

Μηνύματα για το σπίτι

• Η προπόνηση δύναμης υψηλής έντασης είναι εφικτή σε έναν ηλικιωμένο ανδρικό πληθυσμό
• Θα μπορούσε η προπόνηση δύναμης να εξουδετερώσει τις οστεοπορωτικές επιδράσεις

Αναφορά

Kemmler, W., Kohl, M., Fröhlich, M., Jakob, F., Engelke, K., von Stengel, S., & Schoene, D. (2020). Επιδράσεις της προπόνησης αντίστασης υψηλής έντασης στις παραμέτρους οστεοπενίας και σαρκοπενίας σε ηλικιωμένους άνδρες με οστεοσαρκοπενία - αποτελέσματα ενός έτους της τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης δοκιμής οστεοπενίας και σαρκοπενίας της Φραγκονίας (FrOST). Journal of Bone and Mineral Research, 35(9), 1634-1644.