Επιδράσεις της προσθήκης άσκησης στη συνήθη φροντίδα σε άτομα με υπέρταση

Εισαγωγή

Η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλά οφέλη. Η σωματική δραστηριότητα όχι μόνο συμβάλλει στην πρόληψη ασθενειών και συναφών συννοσηροτήτων. Μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δευτερογενή και τριτογενή πρόληψη διαφόρων καταστάσεων υγείας. Πρόσφατα, δημοσιεύσαμε ένα ιστολόγιο σχετικά με την άσκηση σε άτομα με οστεοπόρωση. Υπό το ίδιο πρίσμα, εδώ παρουσιάζουμε μια μελέτη που επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα αν η άσκηση είναι ωφέλιμη ή επιβλαβής σε άτομα που είναι ήδη γνωστό ότι πάσχουν από διάφορες παθήσεις. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε; Μπορεί η προσθήκη άσκησης στη συνήθη φροντίδα να βελτιώσει τα αποτελέσματα σε άτομα με υπέρταση, διαβήτη και καρδιαγγειακή νόσο;

Μέθοδοι

Για να ξέρουμε αν πρέπει να κινηθούν τα άτομα με υπέρταση, διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακές διαταραχές, πρέπει πρώτα να ξέρουμε αν υπάρχει πρόσθετο όφελος από την άσκηση σε σύγκριση με τη συνήθη φροντίδα για αυτές τις παθήσεις. Ως εκ τούτου, διεξήχθη η παρούσα συστηματική ανασκόπηση.

Για να απαντηθεί αυτό το ερευνητικό ερώτημα, συμπεριλήφθηκαν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες που αξιολογούσαν τα αποτελέσματα της προσθήκης άσκησης στη συνήθη φροντίδα και συγκρίθηκαν με τη συνήθη φροντίδα. Οι συμμετέχοντες είχαν γνωστή διάγνωση υπέρτασης, διαβήτη τύπου 2 ή καρδιαγγειακής νόσου. Οι κύριες εκβάσεις ενδιαφέροντος ήταν η συνολική θνησιμότητα, οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες και η ποιότητα ζωής.

Αποτελέσματα

Από την αναζήτηση προέκυψαν 248 άρθρα που μελετούσαν 21.633 συμμετέχοντες. Το δείγμα της μελέτης αποτελούνταν κυρίως από άτομα με διάγνωση καρδιαγγειακής νόσου (76,2%). Ο διαβήτης τύπου 2 και η υπέρταση αποτέλεσαν τη μειοψηφία του δείγματος με 16,5% και 6,5% αντίστοιχα. Οι μισές από τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν διερεύνησαν τις επιδράσεις της δυναμικής αερόβιας άσκησης. Το δέκα τοις εκατό των μελετών διερεύνησε τα αποτελέσματα της δυναμικής προπόνησης με αντιστάσεις και σχεδόν το ένα τέταρτο μελέτησε συνδυασμένες μορφές άσκησης. Η διάμεση περίοδος παρέμβασης ήταν 3 μήνες και η παρακολούθηση κυρίως 6 μήνες.

Η πρωταρχική έκβαση της συνολικής θνησιμότητας διερευνήθηκε σε 98 μελέτες που περιελάμβαναν 12 976 συμμετέχοντες. Στην πειραματική ομάδα, το 6,5% πέθανε, σε σύγκριση με το 8,3% στην ομάδα συνήθους φροντίδας. Η προσθήκη άσκησης στη συνήθη φροντίδα οδήγησε σε αναλογία κινδύνου 0,82, δηλαδή σε ευεργετική μείωση του κινδύνου πρόωρου θανάτου κατά 18%.

Προσθήκη άσκησης στη συνήθη φροντίδα στην υπέρταση — Από: Rijal et al., Br J Sports Med (2022)

Λαμβάνοντας υπόψη την έκβαση των αναφερόμενων σοβαρών ανεπιθύμητων συμβάντων, συμπεριλήφθηκαν 150 δοκιμές με 16 241 συμμετέχοντες. Εδώ το 6,8% των συμμετεχόντων που έκαναν άσκηση ανέφεραν ένα σοβαρό ανεπιθύμητο συμβάν σε σύγκριση με το 9,2% στις ομάδες συνήθους φροντίδας. Αυτό οδήγησε σε αναλογία κινδύνου 0,79 κατά την προσθήκη της άσκησης στη συνήθη φροντίδα, πράγμα που σημαίνει ότι οι συμμετέχοντες στην ομάδα άσκησης ανέφεραν 21% λιγότερα σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα.

Η ποιότητα ζωής μελετήθηκε σε 96 μελέτες με 7676 συμμετέχοντες. Χρησιμοποιήθηκαν 7 διαφορετικές κλίμακες για τον προσδιορισμό της ποιότητας ζωής. Η προσθήκη άσκησης στη συνήθη φροντίδα βελτίωσε την ποιότητα ζωής κατά την αξιολόγηση 4 από τις 7 κλίμακες. Οι κλίμακες αυτές ήταν το SF36 Mental and Physical components, ο δείκτης Barthel Index of Activity of Daily Living και το Minnesota Living with Heart Failure Questionnaire. Σε αυτές τις κλίμακες, η άσκηση έδειξε σημαντική αύξηση της ποιότητας ζωής, αλλά μόνο ο δείκτης Barthel ξεπέρασε την προκαθορισμένη κλινικά σημαντική διαφορά.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Οι δευτερεύουσες εκβάσεις ήταν η καρδιαγγειακή θνησιμότητα, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτά αποτελούν 3 πιθανά εμπόδια για την άσκηση, καθώς οι άνθρωποι συχνά φοβούνται να επιδεινώσουν την κατάσταση της υγείας τους μέσω της άσκησης. Η ανασκόπηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αναλογία κινδύνου ήταν 0,75 για την καρδιαγγειακή θνησιμότητα, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι συμμετείχαν σε άσκηση είχαν μείωση του κινδύνου κατά 25% σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στη συνήθη φροντίδα. Οι άλλες 2 δευτερεύουσες εκβάσεις δεν έφτασαν σε σημαντικότητα.

Η περίοδος παρέμβασης ήταν σχετικά σύντομη. Η μέση διάρκεια ήταν 3 μήνες. Επιπλέον, ο όγκος της παρέμβασης άσκησης ήταν χαμηλός. Η μέση διάρκεια ήταν 135 λεπτά την εβδομάδα. Αυτό είναι ένα εξαιρετικό εύρημα που μπορεί να βοηθήσει στην παρακίνηση των ασθενών σας: δεν χρειάζεται να ολοκληρώσουν χρόνια εκπαίδευσης πριν επωφεληθούν από την παρέμβαση. Μετά από μόλις 3 μήνες ολοκλήρωσης 135 λεπτών άσκησης την εβδομάδα, υπάρχει ήδη σημαντική μείωση του κινδύνου.

Οι συγγραφείς ανέφεραν μάλιστα ότι αυτή η μείωση του κινδύνου είναι τόσο υψηλή όσο τα μεγέθη επίδρασης που παρατηρούνται με φαρμακολογικές παρεμβάσεις για τη μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 10 mm Hg. Είναι όντως ευκολότερο να παίρνετε ένα χάπι κάθε μέρα, ωστόσο, αυτά τα φάρμακα έχουν πολύ περισσότερες παρενέργειες από την άσκηση...

Μίλα μου για σπασίκλες

Ως δευτερεύουσα σημείωση, πρέπει να αναφέρουμε ότι τα ευρήματα της ανασκόπησης υποστηρίχθηκαν από μέτρια στοιχεία. Ο κίνδυνος μεροληψίας ήταν υψηλός για τη συνολική θνησιμότητα, τα σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα και την καρδιαγγειακή θνησιμότητα. Κυρίως, αυτό οφειλόταν στην έλλειψη τύφλωσης των συμμετεχόντων (η οποία είναι δύσκολη στις δοκιμές άσκησης) και στην ανεπαρκή αναφορά της τυχαιοποίησης, της απόκρυψης της κατανομής και της απώλειας παρακολούθησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι δοκιμές τα πήγαν άσχημα σε αυτές τις πτυχές, αλλά μάλλον έλαβαν αυτή τη βαθμολογία επειδή δεν αναφέρθηκαν και, συνεπώς, η συστηματική ανασκόπηση δεν ήταν σε θέση να αξιολογήσει τον βαθμό στον οποίο εκτελέστηκε σωστά. Ωστόσο, και στις τρεις εκβάσεις, η ετερογένεια ήταν χαμηλή (0%). Είναι σημαντικό ότι η πλειονότητα των δοκιμών μελέτησε δυναμικές μορφές αερόβιας άσκησης και, επομένως, τα στοιχεία θα είναι πιθανότατα στρεβλά προς αυτές τις μορφές προπόνησης.

Μηνύματα για το σπίτι

Η προσθήκη σχετικά σύντομων περιόδων άσκησης στη συνήθη φροντίδα για περίπου 2 ώρες την εβδομάδα έχει ως αποτέλεσμα μειωμένο κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων συμβάντων και θανάτου, σε σύγκριση με τη συνήθη φροντίδα μόνο, σε άτομα με γνωστή υπέρταση, διαβήτη τύπου 2 ή καρδιαγγειακή νόσο. Στη μελέτη αυτή, ο πιο μελετημένος τύπος άσκησης ήταν η αερόβια, ακολουθούμενος από συνδυασμό αερόβιας και ενδυνάμωσης. Επομένως, η άσκηση είναι ασφαλής σε αυτόν τον πληθυσμό και η προσθήκη της άσκησης στη συνήθη φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη φροντίδα των ατόμων με αυτές τις γνωστές παθήσεις.