Αποτελεσματικότητα της έκκεντρης άσκησης για την ευελιξία

Εισαγωγή

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι διατάσεις ήταν η επιλογή για την αύξηση της μυϊκής ευλυγισίας σε έναν ποικίλο πληθυσμό. Στις νευρολογικές παθήσεις, οι διατάσεις χρησιμοποιούνταν για την αποφυγή μυϊκών συσπάσεων, στους αθλητές θεωρούνταν ότι μείωναν τον μυϊκό πόνο μετά την άσκηση και ακόμη και στη φυσιοθεραπεία ήταν μια γνωστή μέθοδος για την αύξηση της ευλυγισίας γύρω από διάφορες αρθρώσεις. Ωστόσο, το τρένο της έρευνας συνεχίζει να τρέχει και έδειξε ότι οι διατάσεις δεν οδηγούν απαραίτητα σε βελτίωση της αθλητικής απόδοσης, σε μείωση των τραυματισμών από κάθε αιτία ή των τραυματισμών από υπερβολική χρήση, και ακόμη και σε άτομα με νευρολογικό τραυματισμό, οι διατάσεις δεν ήταν σε θέση να αποτρέψουν ή να θεραπεύσουν τις συσπάσεις. Φαίνεται λοιπόν ότι οι διατάσεις χάνουν τη θέση τους στην αποκατάσταση ή την αθλητική προπόνηση. Τα τελευταία χρόνια έχει δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην έκκεντρη άσκηση. Καθώς αυτή η μορφή άσκησης επιτρέπει στον μυ να επιμηκύνεται ενώ συστέλλεται, θεωρήθηκε ότι αυτή μπορεί να είναι μια καλύτερη στρατηγική. Ήδη το 2012, οι O'Sullivan et al. ανέφεραν ότι η έκκεντρη άσκηση μπορεί να βελτιώσει την ευλυγισία στο ισχίο, το γόνατο ή τον αστράγαλο, αλλά τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης βασίστηκαν σε μη συγκεντρωτικά δεδομένα, οπότε το μέγεθος της επίδρασης παρέμεινε άγνωστο. Εξετάζοντας τον δικέφαλο μηριαίο, η έκκεντρη άσκηση μπόρεσε να προκαλέσει μεγάλη αύξηση του μήκους των μυϊκών ινών. Ως εκ τούτου, θεωρήθηκε ότι παρόμοια ευρήματα θα μπορούσαν να προκύψουν και σε άλλες περιοχές του σώματος. Αυτή η συστηματική ανασκόπηση επικαιροποίησε την προηγούμενη μελέτη και ενσωμάτωσε επίσης μια μετα-ανάλυση για να εξετάσει την αποτελεσματικότητα της έκκεντρης άσκησης σε μέτρα ευλυγισίας.

Μέθοδοι

Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση που επικαιροποίησε και επέκτεινε την έρευνα του O'Sullivan το 2012 στα άνω άκρα. Θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες που συνέκριναν την επίδραση της έκκεντρης άσκησης σε μέτρα ευλυγισίας του άνω ή του κάτω άκρου. Το πρωταρχικό αποτέλεσμα περιελάμβανε την ευλυγισία, η οποία μετρήθηκε είτε μέσω του εύρους κίνησης των αρθρώσεων είτε μέσω μετρήσεων του μήκους των μυϊκών ινών. Οι δευτερεύουσες εκβάσεις περιλάμβαναν την αποτελεσματικότητα της έκκεντρης άσκησης στις μετρήσεις ευλυγισίας σε ξεχωριστές αναλύσεις της ROM της άρθρωσης ή του μήκους των μυϊκών ινών.

Αποτελέσματα

Αυτή η συστηματική ανασκόπηση συμπεριέλαβε 35 συγκρίσεις από 27 δοκιμές στη μετα-ανάλυση. Συνολικά, συμπεριλήφθηκαν 911 συμμετέχοντες. Ποια είναι λοιπόν η αποτελεσματικότητα της έκκεντρης άσκησης στα μέτρα ευλυγισίας; Σε αυτό το δείγμα, η έκκεντρη άσκηση μπόρεσε να βελτιώσει την ευκαμψία των αρθρώσεων με μέτριο μέγεθος επίδρασης (g=0,54 (0,34-0,74)), αλλά όταν αποκλείστηκε μια δοκιμή με μεγάλο μέγεθος επίδρασης σε μια ανάλυση ευαισθησίας, η επίδραση ήταν οριακά μέτρια σε μέγεθος (g=0,49 (0,34-0,64)). Η συνολική ποιότητα υποβαθμίστηκε σε μέτρια ή χαμηλή λόγω μεροληψίας και ασυνέπειας.

Αποτελεσματικότητα της έκκεντρης άσκησης σε μέτρα ευελιξίας — Από: Diong et al., Musculoskelt Sci Pract (2022)

Οι δευτερογενείς αναλύσεις αποκάλυψαν ότι το ίδιο ίσχυε και όταν η ευελιξία μετρήθηκε ως προς τη ROM των αρθρώσεων ή ως προς το μήκος των μυϊκών ινών ξεχωριστά (για τη ROM των αρθρώσεων: Hedges' g=0,52 (0,31-0,74) και για το μήκος των μυϊκών δεσμίδων: g=0,57 (0,28-0,87)). Λαμβάνοντας υπόψη την αρθρική ROM, τα στοιχεία ήταν υψηλής ποιότητας, ενώ για το μήκος των μυϊκών ινών τα στοιχεία υποβαθμίστηκαν σε χαμηλής ποιότητας λόγω του κινδύνου μεροληψίας και ασυνέπειας.

Οι αναλύσεις υποομάδων αποκάλυψαν ότι το μέτριο μέγεθος επίδρασης παρατηρήθηκε σε βελτιώσεις στο κάτω άκρο (g=0,57 (0,34-0,79)), αλλά όχι στο άνω άκρο (g=0,37 (0-0,74)). Σε σύγκριση με άλλες παρεμβάσεις (g=0,66 (0,28-1,03)) ή με καμία παρέμβαση (g=0,48 (0,28-0,69)), η έκκεντρη άσκηση ήταν σε θέση να προκαλέσει παρόμοια αποτελέσματα.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Μόνο μια μειοψηφία έχασε την παρακολούθηση (82) και αναφέρθηκαν λίγες παρενέργειες, γεγονός που καθιστά αυτή την προσέγγιση άσκησης λογική. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν ανέφεραν όλες οι μελέτες παρενέργειες. Στην πραγματικότητα, 6 το έκαναν και οι παρενέργειες ήταν αναφορές για μυϊκό πόνο καθυστερημένης έναρξης, που κυμαίνονταν από ελαφρύ έως ήπιο. Η μέση διάρκεια των παρεμβάσεων ήταν 8 εβδομάδες και η διάμεση διάρκεια των συνεδριών ήταν 24 (εύρος 12-33). Μελέτες διάρκειας μικρότερης των 4 εβδομάδων αποκλείστηκαν, καθώς οι συγγραφείς θεώρησαν ότι οι μελέτες αυτές βασίζονταν κυρίως σε μυϊκή βλάβη μετά την άσκηση. Είτε όχι, είτε όχι, φαίνεται λογικό να αποκλείσουμε αυτές τις βραχυπρόθεσμες μελέτες, καθώς μπορούμε να περιμένουμε ότι οι προσαρμογές που απαιτούνται για την αύξηση της ευελιξίας μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες.

Η ετερογένεια των αποτελεσμάτων αντανακλά τις διαφορές μεταξύ των δοκιμών που συμπεριλήφθηκαν. Οι συγγραφείς αναφέρουν το παράδειγμα διαφόρων μελετών που βρήκαν μεγάλες θετικές επιδράσεις μετά από σύγκριση 2-3x/w βαριάς έκκεντρης φόρτισης έναντι ομόκεντρης, ενώ μια άλλη μελέτη βρήκε αρνητικές επιδράσεις από την εφαρμογή έκκεντρων φορτίων δύο φορές ημερησίως. Συνεπώς, φαίνεται ότι μπορεί να υπάρχει μια "βέλτιστη δοσολογία", αλλά αυτό ήταν πέρα από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας μελέτης.

Για τα άνω άκρα, έγινε προσπάθεια σύνθεσης των ευρημάτων, αλλά μόνο 4 άρθρα μπόρεσαν να συμπεριληφθούν. Ωστόσο, δεδομένου ότι η επίδραση βρίσκεται στα όρια της σημαντικότητας, μπορεί να υπάρχουν κάποιοι λόγοι να πιστεύουμε ότι μελλοντικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων δοκιμών για τα άνω άκρα, μπορεί να είναι σε θέση να διαπιστώσουν ένα πιθανό όφελος από την έκκεντρη προπόνηση.

Μίλα μου για σπασίκλες

Τέσσερις μελέτες αποκλείστηκαν από τη μετα-ανάλυση επειδή τα ευρήματα προέρχονταν από τους ίδιους συμμετέχοντες σε διαφορετικές δημοσιεύσεις. Μόνο μία φορά συμπεριλήφθηκαν τα αποτελέσματα από αυτά τα δεδομένα και ο αποκλεισμός αυτών των μελετών φαίνεται δικαιολογημένος. Τα ευρήματα χαρακτηρίστηκαν από μέτρια μεταβλητότητα, καθώς οι δοκιμές ήταν ετερογενείς ως προς τη φύση τους. Για να ληφθεί υπόψη αυτό, εφαρμόστηκαν μοντέλα τυχαίων επιδράσεων, έτσι ώστε οι απεικονιζόμενες επιδράσεις να είναι συντηρητικού χαρακτήρα και να μην είναι πιθανό να υπερεκτιμηθούν. Είναι ενδιαφέρον ότι τα δευτερεύοντα αποτελέσματα εξέτασαν ξεχωριστές αναλύσεις της ευκαμψίας των αρθρώσεων είτε μέσω της μυϊκής ROM είτε μέσω του μήκους των μυϊκών ινών, υποδεικνύοντας ότι η έκκεντρη άσκηση ήταν εξίσου αποτελεσματική. Αυτό αυξάνει την εμπιστοσύνη στα αποτελέσματα, καθώς δύο διαφορετικές μετρήσεις αποτελεσμάτων συνδυάζονται και δηλώνουν ανεξάρτητα το ίδιο αποτέλεσμα.

Οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν ήταν μέτριας ποιότητας. Δέκα μελέτες βαθμολογήθηκαν κάτω από 5 στην κλίμακα PEDro. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε αν θα υπήρχε διαφορά στα αποτελέσματα μεταξύ των δοκιμών χαμηλής ποιότητας σε σύγκριση με εκείνες υψηλής ποιότητας. Κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, θα πρέπει να αναγνωρίζεται ότι τα κατώτερα όρια των διαστημάτων εμπιστοσύνης υποδηλώνουν μικρές τιμές του Hedges' g, επομένως είναι σημαντικό να μην υπερεκτιμάται η επίδραση, καθώς ένα σημαντικό μέρος των αποτελεσμάτων των επιμέρους μελετών θα βρίσκεται σε αυτό το κατώτερο όριο του διαστήματος εμπιστοσύνης.

Μηνύματα για το σπίτι

Τι πρέπει να αποκομίσουμε από αυτά τα αποτελέσματα; Αυτή η μετα-ανάλυση επιβεβαιώνει αυτό που ήδη εικάζονταν, ότι η έκκεντρη άσκηση ήταν σε θέση να προκαλέσει πραγματικές βελτιώσεις στην ευλυγισία. Ειδικά στα κάτω άκρα και σε σύγκριση με άλλες παρεμβάσεις (συμπεριλαμβανομένης της ομόκεντρης άσκησης, της γενικής άσκησης) ή σε σύγκριση με το να μην κάνουμε τίποτα (που ακούγεται λογικό). Η σύγκριση της έκκεντρης άσκησης με τις διατάσεις ήταν πέρα από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας μελέτης, αλλά καθώς η αποτελεσματικότητα των διατάσεων αμφισβητείται όλο και περισσότερο τελευταία, η κύρια εστίαση για την επίτευξη αυτών των βελτιώσεων θα πρέπει να βρίσκεται στην έκκεντρη άσκηση.