Εισαγωγή

Ο χρόνιος μη ειδικός πόνος στον αυχένα είναι μια διαδεδομένη πάθηση που οδηγεί σε σημαντική αναπηρία και αυξημένες δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης. Ενώ χρησιμοποιούνται συνήθως παραδοσιακές φυσικοθεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως ασκήσεις εύρους κίνησης και παθητικές μέθοδοι, τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι η χειροθεραπεία σε συνδυασμό με θεραπευτική άσκηση μπορεί να προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα. Ωστόσο, οι υποκείμενες προσαρμογές του εγκεφάλου στον πόνο στον αυχένα που σχετίζονται με αυτές τις παρεμβάσεις παραμένουν ανεξερεύνητες.

Ο χρόνιος πόνος αναγνωρίζεται ευρέως ότι συνδέεται με δυσπροσαρμογές στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), οι οποίες συμβάλλουν στον επίμονο πόνο και τη δυσλειτουργία. Έχει αποδειχθεί ότι η χειροθεραπεία διαμορφώνει τον πόνο μέσω νευροφυσιολογικών επιδράσεων, ενώ η θεραπευτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην απευαισθητοποίηση του ΚΝΣ. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτές οι θεραπείες επηρεάζουν τις προσαρμογές του εγκεφάλου στον αυχενικό πόνο και την επεξεργασία του πόνου, είναι απαραίτητη για τη βελτιστοποίηση των στρατηγικών αποκατάστασης και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών.

Στόχοι της μελέτης

Αυτή η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή είχε ως στόχο:

• Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο η χειροθεραπεία σε συνδυασμό με άσκηση επηρεάζει τις προσαρμογές του εγκεφάλου σε ασθενείς με αυχενικό πόνο (π.χ. πάχος και όγκος φλοιού) σε σύγκριση με τη φυσιοθεραπεία ρουτίνας.
• Αξιολογήστε την κλινική βελτίωση του πόνου, της αναπηρίας, των ψυχολογικών συμπτωμάτων, της κινητικότητας του αυχένα και της μυϊκής δύναμης.
• Διερεύνηση των διαφορών στη δομή του εγκεφάλου μεταξύ των ασθενών με σημαντική ανακούφιση από τον πόνο (≥50% μείωση) και εκείνων με ελάχιστη βελτίωση.
• Εξέταση πιθανών συσχετίσεων μεταξύ εγκεφαλικών αλλαγών και κλινικών αποτελεσμάτων.

Υπήρχε η υπόθεση ότι η χειροθεραπεία σε συνδυασμό με άσκηση θα άλλαζε αποτελεσματικότερα τις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον πόνο από ό,τι η συνήθης φυσικοθεραπεία, οδηγώντας σε μεγαλύτερη κλινική βελτίωση.

Μέθοδοι

Αυτή η μελέτη χρησιμοποίησε έναν παράλληλο σχεδιασμό τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης δοκιμής με απλή τυφλή δοκιμή.

Συμμετέχοντες

Ενήλικες (18-59 ετών) με χρόνιο μη ειδικό πόνο στον αυχένα (≥ 3 μήνες, VAS ≥ 35 mm σε VAS 100 mm) προσελήφθησαν μέσω νοσοκομείων, κλινικών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα κριτήρια αποκλεισμού περιλάμβαναν προηγούμενο τραυματισμό/χειρουργική επέμβαση στον αυχένα, νευρολογικές ή μυοσκελετικές διαταραχές, μεταβολικές καταστάσεις, ψυχιατρικές διαταραχές, ΔΜΣ ≥ 25, αντενδείξεις για μαγνητική τομογραφία ή φυσιοθεραπεία κατά το τελευταίο έτος.

Τυχαιοποίηση & Τυφλοποίηση

Οι συμμετέχοντες κατανεμήθηκαν τυχαία (1:1) είτε σε ομάδα παρέμβασης είτε σε ομάδα ελέγχου με τη χρήση αλληλουχιών που δημιουργήθηκαν από υπολογιστή, διαστρωματωμένες κατά ηλικία και φύλο. Οι ανεξάρτητοι αξιολογητές και οι αναλυτές της μαγνητικής τομογραφίας ήταν τυφλοί ως προς την κατανομή των ομάδων.

Παρεμβάσεις

Ομάδα παρέμβασης: Οι συμμετέχοντες έλαβαν κινητοποίηση του αυχένα και ένα προοδευτικό πρόγραμμα άσκησης που στόχευε τους μύες του αυχένα, των ώμων, τη στάση του σώματος και τη λειτουργία. Η χειροθεραπεία επικεντρώθηκε στο πιο συμπτωματικό αυχενικό τμήμα, το οποίο καθορίστηκε από την αξιολόγηση του φυσιοθεραπευτή. Οι ασκήσεις περιλάμβαναν προπόνηση των αυχενικών καμπτήρων/εκτεινόντων, ενδυνάμωση των αξονικών και διορθώσεις της στάσης, με εξέλιξη στις επαναλήψεις, την κατεύθυνση και το φορτίο. Οι συνεδρίες πραγματοποιήθηκαν δύο φορές την εβδομάδα (30-40 λεπτά) για 10 εβδομάδες, ενώ οι καθημερινές ασκήσεις στο σπίτι καταγράφονταν σε ημερολόγιο. Για να εξασφαλιστεί η συνέπεια, οι φυσιοθεραπευτές υποβλήθηκαν σε τριήμερη εκπαίδευση.

Ομάδα ελέγχου: Έλαβε φυσιοθεραπεία ρουτίνας (μέθοδοι, ασκήσεις αυχενικής ROM, διατάσεις) δύο φορές την εβδομάδα για 10 εβδομάδες.

Μέτρα αποτελέσματος

Πρωτογενές αποτέλεσμα: Οι αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου (πάχος και όγκος φλοιού) αξιολογήθηκαν μέσω μαγνητικής τομογραφίας (ανάλυση FreeSurfer). Αυτή η μέθοδος αναγνώρισε και χαρτογράφησε αυτόματα διάφορες εγκεφαλικές δομές χρησιμοποιώντας δύο καθιερωμένους άτλαντες εγκεφάλου (Desikan-Killiany και Destrieux).

Με βάση προηγούμενες έρευνες, επικεντρώθηκαν σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, μεταξύ άλλων και αμφίπλευρα:

• Πρωτογενής κινητικός φλοιός (M1) - εμπλέκεται στον έλεγχο της κίνησης
• Insula - συνδέεται με την αντίληψη του πόνου και τη συναισθηματική επεξεργασία
• Προμετωπιαίος φλοιός (PFC) - παίζει ρόλο στη λήψη αποφάσεων και στη ρύθμιση του πόνου
• Πρόσθιος φλοιός του προσαγωγίου (ACC) - εμπλέκεται στην επεξεργασία του πόνου και στις συναισθηματικές αντιδράσεις
• Precuneus - σχετίζεται με την αυτογνωσία και τις γνωστικές λειτουργίες
• Πρωτογενής σωματοαισθητικός φλοιός (S1) - επεξεργάζεται αισθητηριακές πληροφορίες όπως η αφή και ο πόνος
• Θάλαμος - ένα βασικό κέντρο αναμετάδοσης αισθητηριακών σημάτων και σημάτων πόνου

 Δευτερογενή αποτελέσματα: Η μελέτη μέτρησε διάφορες πτυχές του πόνου και της λειτουργίας του αυχένα χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες μεθόδους:

Ένταση πόνου στον αυχένα: Μετράται με οπτική αναλογική κλίμακα (VAS) 0-100 mm, όπου 0 = καθόλου πόνος και 100 = ο χειρότερος πόνος που μπορεί να φανταστεί κανείς.

Αναπηρία στον αυχένα: Αξιολογείται με τη χρήση της ταϊλανδικής έκδοσης του Δείκτη Αναπηρίας στον Αυχένα (NDI), με υψηλότερες βαθμολογίες να υποδηλώνουν μεγαλύτερη αναπηρία.

Άγχος & Κατάθλιψη: Αξιολογήθηκε με την ταϊλανδέζικη έκδοση της κλίμακας νοσοκομειακού άγχους και κατάθλιψης (HADS), όπου υψηλότερες βαθμολογίες σημαίνουν χειρότερα συμπτώματα.

Αυχενικό εύρος κίνησης (ROM): Μετρήθηκε προς όλες τις κατευθύνσεις (κάμψη, έκταση, πλάγια κάμψη και περιστροφή) με τη χρήση γωνιόμετρου CROM. Κάθε κίνηση καταγράφηκε τρεις φορές και χρησιμοποιήθηκε ο μέσος όρος.

Δύναμη αυχενικών μυών: Δοκιμάστηκε με φορητό δυναμόμετρο, μετρώντας την κρανιο-τραχηλική μυϊκή δύναμη τρεις φορές, με την υψηλότερη τιμή να καταγράφεται.

Στατιστική ανάλυση

Χρησιμοποιήθηκαν περιγραφικά στατιστικά στοιχεία για τη σύνοψη των δημογραφικών στοιχείων των συμμετεχόντων και των δεδομένων βάσης/μετά τη θεραπεία.

Ανάλυση της δομής του εγκεφάλου: Οι διαφορές στον όγκο και το πάχος του φλοιού αξιολογήθηκαν με το λογισμικό FreeSurfer, χρησιμοποιώντας διορθώσεις για πολλαπλές συγκρίσεις (μέθοδοι FDR και TFCE), με στατιστική σημαντικότητα p < 0,05.

Συγκρίσεις ομάδων:

• Η ANCOVA (προσαρμοσμένη για τις αρχικές τιμές) εξέτασε τις διαφορές μεταξύ των ομάδων στις περιοχές ενδιαφέροντος του εγκεφάλου (ROIs) και σε άλλα αποτελέσματα.
• Το γενικό γραμμικό μικτό μοντέλο ανέλυσε τις αλλαγές εντός κάθε ομάδας.
• Τα μεγέθη επίδρασης αναφέρθηκαν χρησιμοποιώντας το μερικό τετράγωνο eta (η²p), με όρια 0,01 (μικρό), 0,06 (μέτριο) και 0,14 (μεγάλο).

Ανάλυση των ανταποκριτών: Οι συμμετέχοντες με ≥ 50% μείωση του πόνου ταξινομήθηκαν ως ανταποκρινόμενοι και εκείνοι με < 50% μείωση ως μη ανταποκρινόμενοι. Οι αλλαγές στον εγκέφαλο συγκρίθηκαν μεταξύ αυτών των ομάδων με το τεστ Mann-Whitney U.

Συσχετίσεις: Οι σχέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών αλλαγών και των κλινικών χαρακτηριστικών (πόνος, αναπηρία, ψυχολογικά συμπτώματα) αναλύθηκαν με τη χρήση της συσχέτισης Pearson.

Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις στατιστικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή τη μελέτη μπορείτε να βρείτε στην ενότητα "Talk nerdy to me".

Αποτελέσματα

Συμμετέχοντες και παρεμβάσεις

Η μελέτη διήρκεσε από τον Νοέμβριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2024, με την εγγραφή 52 συμμετεχόντων από 367 εθελοντές, χωρίς απώλειες στην παρακολούθηση.

Ομάδα παρέμβασης: Ολοκλήρωσε 20 συνεδρίες σε 10 εβδομάδες (ένας συμμετέχων ολοκλήρωσε 19 συνεδρίες). Πάνω από 80% συμμόρφωση στις ασκήσεις στο σπίτι και δεν αναφέρθηκαν πρόσθετες θεραπείες.

Ομάδα ελέγχου: Έλαβε φυσιοθεραπεία ρουτίνας. Τρεις συμμετέχοντες (11,54%) έκαναν χρήση ΜΣΑΦ και δύο (7,69%) έκαναν μασάζ. Δεν εμφανίστηκαν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Πρωτογενή αποτελέσματα

Αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου :

Ομάδα παρέμβασης: Αύξηση του πάχους και του όγκου του φλοιού σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου σε σύγκριση με τους μάρτυρες (εκτός από συγκεκριμένες περιοχές με μειώσεις).

Ανάλυση περιοχών ενδιαφέροντος (ROIs):

• Αυξημένο πάχος και στα δύο ημισφαίρια ACC.
• Μειωμένο πάχος στο αριστερό PFC, στο αριστερό/δεξιό S1 και στο αριστερό/δεξιό precuneus.
• Η ομάδα ελέγχου παρουσίασε λέπτυνση του φλοιού στο αριστερό S1, στο αριστερό M1 και στο δεξιό precuneus.
• Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές αλλαγές στον όγκο του φλοιού σε καμία από τις δύο ομάδες.

Ανάλυση ANCOVA: Η ομάδα παρέμβασης παρουσίασε μεγαλύτερη πάχυνση του φλοιού στο αριστερό/δεξιό ACC και στο αριστερό M1 σε σύγκριση με τους μάρτυρες.

Δευτερογενή αποτελέσματα

Και οι δύο ομάδες παρουσίασαν βελτιώσεις στην ένταση του πόνου στον αυχένα, την αναπηρία του αυχένα, τα ψυχολογικά συμπτώματα, τη ΡΟΜ του αυχένα και τη μυϊκή δύναμη. (p < 0,05, η2p = 0,10 - 0,84).

Η ανάλυση ANCOVA έδειξε ότι η ομάδα παρέμβασης είχε σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ένταση του αυχενικού πόνου, την αναπηρία και το αυχενικό εύρος κίνησης (προς όλες τις κατευθύνσεις) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p < 0,05), με μεγέθη επίδρασης (η2p) που κυμαίνονταν από μέτρια έως μεγάλα (0,09 έως 0,33).

Δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων στα ψυχολογικά συμπτώματα (άγχος/κατάθλιψη) ή στη δύναμη των αυχενικών μυών. (p > 0.05).

Εγκεφαλικές αλλαγές και κλινική βελτίωση στην ένταση του πόνου στον αυχένα

Το 80,77% (42 συμμετέχοντες) είχε ≥50% βελτίωση της έντασης του πόνου (25 παρέμβαση vs. 17 έλεγχος). Περισσότεροι ανταποκρίθηκαν στην ομάδα παρέμβασης (p = 0,01).

Οι ανταποκρινόμενοι (≥50% βελτίωση της έντασης του πόνου) έδειξαν:

Μειώθηκε το πάχος του αριστερού S1 και ο όγκος του δεξιού PFC.Αυξήθηκε ο όγκος της δεξιάς νησίδας.Οι μη ανταποκρινόμενοι (<50% βελτίωση στην ένταση του πόνου) παρουσίασαν:

Αύξηση του πάχους του αριστερού S1 και του όγκου του δεξιού PFC.Μείωση του όγκου της δεξιάς νησίδας.Η μείωση της έντασης του πόνου συσχετίστηκε αρνητικά με το πάχος του φλοιού στο αριστερό ACC, PFC, M1 και τον όγκο του αριστερού S1, του αριστερού M1, της δεξιάς νησίδας.

Η μείωση της αναπηρίας συσχετίστηκε με τις μεταβολές του όγκου του δεξιού θαλάμου.

Δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ ψυχολογικών αλλαγών και αλλαγών στη δομή του εγκεφάλου.

Βασικά ευρήματα

• Η παρέμβαση οδήγησε σε σημαντικές αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου και σε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα (μείωση του πόνου, βελτίωση των λειτουργιών).
• Η μεγαλύτερη πάχυνση του φλοιού σε βασικές περιοχές συσχετίζεται με την επεξεργασία του πόνου.
• Οι ανταποκρινόμενοι είχαν διακριτές αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου σε σύγκριση με τους μη ανταποκρινόμενους.
• Η βελτίωση του αυχενικού πόνου και της αναπηρίας συνδέθηκε με συγκεκριμένες αλλαγές στον εγκέφαλο, όχι όμως και οι ψυχολογικές βελτιώσεις.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Η αξιολόγηση του πόνου είναι εγγενώς πολύπλοκη λόγω της υποκειμενικής της φύσης. Σύμφωνα με το μοντέλο πόνου Toussignant-Laflamme, ο πόνος είναι πολυπαραγοντικός και επηρεάζεται από ένα συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ωστόσο, η μελέτη βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην οπτική αναλογική κλίμακα (VAS) για τη μέτρηση του πόνου, η οποία είναι ιδιαίτερα υποκειμενική και μπορεί να μην αποτυπώνει πλήρως την πολυπλοκότητα του πόνου. Η προτεινόμενη ταξινόμηση των ασθενών σε ασθενείς με <50% ή >50% μείωση του πόνου υπεραπλουστεύει την εμπειρία του πόνου και μπορεί να μην αντικατοπτρίζει επαρκώς τις ποικίλες αιτίες του πόνου.

Το μοντέλο Toussignant-Laflamme υπογραμμίζει ότι οι περιβαλλοντικοί, συγκυριακοί και γνωστικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίληψη του πόνου, ωστόσο οι παράγοντες αυτοί αξιολογήθηκαν ανεπαρκώς στην παρούσα μελέτη. Για παράδειγμα, παράγοντες όπως οι πεποιθήσεις των ασθενών, το κοινωνικό πλαίσιο και οι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει τα αποτελέσματα, αλλά δεν αξιολογήθηκαν συστηματικά. Οι ψυχολογικοί ή ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, οι οποίοι συχνά αναφέρονται ως "κίτρινες σημαίες" (π.χ. φόβος κίνησης, άγχος ή κατάθλιψη), είναι γνωστό ότι επηρεάζουν την αντίληψη του πόνου και την αποκατάσταση, αλλά δεν διερευνήθηκαν επαρκώς. Αυτή η έλλειψη εξέτασης των συγχυτικών μεταβλητών περιορίζει την ικανότητα της μελέτης να εξηγήσει πλήρως τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από την ανακούφιση από τον πόνο ή την ανταπόκριση στη θεραπεία.

Επιπλέον, για τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνιο πόνο, η κεντρική ευαισθητοποίηση είναι ένας γνωστός μηχανισμός που διαιωνίζει τον πόνο. Η κεντρική ευαισθητοποίηση συνεπάγεται αυξημένη ευαισθησία του κεντρικού νευρικού συστήματος στα σήματα πόνου, που συχνά οδηγεί σε ενισχυμένες αντιδράσεις πόνου. Η συμπερίληψη μιας αξιολόγησης της κεντρικής ευαισθητοποίησης, όπως το Central Sensitization Inventory (CSI), θα παρείχε πολύτιμες κλινικές γνώσεις σχετικά με την πιθανή συσχέτισή της με τις δομικές αλλαγές του εγκεφάλου.

Μίλα μου για σπασίκλες

Η μελέτη χρησιμοποίησε ένα ισχυρό στατιστικό πλαίσιο για να αναλύσει τις δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο και τη σχέση τους με τα κλινικά συμπτώματα. Οι ερευνητές μέτρησαν το πάχος του φλοιού και τον όγκο του εγκεφάλου σε χιλιάδες voxels (μικρές τρισδιάστατες μονάδες που χρησιμοποιούνται στην απεικόνιση του εγκεφάλου), εφαρμόζοντας διόρθωση FDR (False Discovery Rate) για τον έλεγχο του ποσοστού των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων. Η FDR κατατάσσει τις τιμές p-values και προσαρμόζει το όριο σημαντικότητας, εξασφαλίζοντας χαμηλό ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, διατηρώντας παράλληλα την ευαισθησία. Για να ενισχυθεί η ανίχνευση των χωρικά εκτεταμένων επιδράσεων, χρησιμοποιήθηκε το Threshold-Free Cluster Enhancement (TFCE), το οποίο προσδιορίζει συστάδες voxels χωρίς να απαιτεί αυθαίρετα κατώφλια, βελτιώνοντας τα αποτελέσματα εστιάζοντας σε σημαντικά μοτίβα στα δεδομένα. Για πρόσθετη αυστηρότητα, εφαρμόστηκε διόρθωση Family-Wise Error (FWE), εξασφαλίζοντας πολύ χαμηλή πιθανότητα ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων σε όλο το σύνολο των δεδομένων. Αυτός ο συνδυασμός μεθόδων (FDR, TFCE και FWE) παρείχε υψηλή εμπιστοσύνη στα ευρήματα.

Οι διαφορές μεταξύ των ομάδων στη δομή του εγκεφάλου και στις δευτερεύουσες εκβάσεις (π.χ. ένταση πόνου, εύρος κίνησης) αναλύθηκαν με τη χρήση της ανάλυσης συνδιακύμανσης (ANCOVA), με τις αρχικές τιμές ως συνδιακυμάνσεις. Οι μεταβολές εντός των ομάδων με την πάροδο του χρόνου αξιολογήθηκαν με τη χρήση ενός γενικού γραμμικού μικτού μοντέλου (GLMM), το οποίο έλαβε υπόψη επαναλαμβανόμενες μετρήσεις. Το μέγεθος των επιδράσεων της παρέμβασης ποσοτικοποιήθηκε με τη χρήση του μερικού τετραγώνου Eta (η2ₚ), με όρια για μικρές (0,01), μέτριες (0,06) και μεγάλες επιδράσεις (0,14+). Οι συμμετέχοντες ταξινομήθηκαν ως ανταποκρινόμενοι (≥50% μείωση του πόνου) ή μη ανταποκρινόμενοι και οι δοκιμές Mann-Whitney U συνέκριναν τις αλλαγές της εγκεφαλικής δομής μεταξύ αυτών των ομάδων. Τέλος, οι συντελεστές συσχέτισης Pearson χρησιμοποιήθηκαν για να εξεταστούν οι συσχετίσεις μεταξύ των δομικών αλλαγών του εγκεφάλου και των κλινικών αποτελεσμάτων (π.χ. ένταση του πόνου, αναπηρία, ψυχολογικά συμπτώματα).

Ενώ οι στατιστικές μέθοδοι ήταν αυστηρές, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μελέτη διερεύνησε μόνο συσχετίσεις και όχι αιτιώδη συνάφεια. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη διερεύνηση των μηχανισμών που διέπουν τις προσαρμογές του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που προκύπτουν από τη χειροθεραπεία και τις ειδικές παρεμβάσεις άσκησης.

Μηνύματα για το σπίτι

Δομή του εγκεφάλου και πόνος - Οι μεταβολές στο πάχος και τον όγκο του φλοιού συνδέονται με αλλαγές στην ένταση του πόνου και την αναπηρία, γεγονός που υποδηλώνει ότι κεντρικοί μηχανισμοί συμβάλλουν στον μυοσκελετικό πόνο.

Υπεύθυνος vs. Διαφορές μεταξύ μη ανταποκρινόμενων - Οι ασθενείς που πέτυχαν σημαντική μείωση του πόνου (≥50%) εμφάνισαν επίσης διακριτές αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου, ενισχύοντας την ιδέα ότι η αποτελεσματική αποκατάσταση εκτείνεται πέρα από τις σωματικές βελτιώσεις.

Βελτιστοποίηση της θεραπευτικής προσέγγισης - Η μελέτη δείχνει ότι ο συνδυασμός χειροθεραπείας και άσκησης είναι πιο αποτελεσματικός για μη ειδικό χρόνιο πόνο στον αυχένα από ό,τι η συμβατική φυσιοθεραπεία. Το πλαίσιο της χειροθεραπείας Maitland παρέχει ένα σταθερό σημείο εκκίνησης, ενώ η συνταγογράφηση της άσκησης θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση την ενδελεχή αξιολόγηση του ασθενούς.

Ολοκληρωμένη αξιολόγηση του ασθενούς - Οι θεραπευτές θα πρέπει να αξιολογούν τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που συμβάλλουν στον πόνο (κίτρινες σημαίες) χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως το ερωτηματολόγιο StarT Back Questionnaire, η κλίμακα Tampa Scale for Kinesiophobia ή η κλίμακα Catastrophizing Scale για τον πόνο. Επιπλέον, η συνεκτίμηση των περιβαλλοντικών παραγόντων κατά την υποκειμενική αξιολόγηση μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των στρατηγικών θεραπείας.

Αναφορά

Chaikla, R., Sremakaew, M., Saekho, S., & Kothan, S. (2025). Επιδράσεις της χειροθεραπείας σε συνδυασμό με θεραπευτική άσκηση στη δομή του εγκεφάλου σε ασθενείς με χρόνιο μη ειδικό πόνο στον αυχένα: Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή. The Journal of Pain. https://www.jpain.org/article/S1526-5900(25)00563-2/abstract