• Οι αθροιστικές κεφαλαλγίες είναι ένας πρωτογενής τύπος πονοκεφάλου, που διακρίνεται από έντονα επώδυνες κρίσεις.

• Ο επιπολασμός κατά τη διάρκεια της ζωής είναι περίπου 0,12%, με επιπολασμό 1 έτους 53 ανά 100.000 άτομα. Η αναλογία ανδρών προς γυναίκες είναι περίπου 4,3:1. Σε μια σουηδική κοόρτη, ο επιπολασμός 1 έτους μεταξύ του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας αναφέρθηκε σε 0,054%.

• Διαγνωστικά κριτήρια (ICHD-III):
  • A. Πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε επιθέσεις που πληρούν τα κριτήρια Β-Δ.
  • B. Σοβαρός ή πολύ σοβαρός μονόπλευρος τροχιακός, υπερκογχικός και/ή κροταφικός πόνος που διαρκεί 15-180 λεπτά εάν δεν αντιμετωπιστεί.
  • C. Συνοδεύεται από τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα που είναι έσωθεν του πονοκεφάλου: έγχυση επιπεφυκότα/λακρύρροια, ρινική συμφόρηση/ρινόρροια, οίδημα βλεφάρων, εφίδρωση μετώπου/προσώπου, μιούζηση/πτώση ή αίσθημα ανησυχίας/διέγερσης.
  • D. Η συχνότητα των κρίσεων κυμαίνεται από μία φορά κάθε δεύτερη ημέρα έως 8 ανά ημέρα.

• Διαχείριση οξείας επίθεσης:
  • 100% Οξυγονοθεραπεία: Σύσταση επιπέδου Α για τους αθροιστικούς πονοκεφάλους, αποτελεσματική σε περίπου 66% των ασθενών, με αποτέλεσμα να επιδρά σε λιγότερο από δέκα λεπτά.
  • Τριπτάνες: Η υποδόρια σουματριπτάνη ή το ρινικό σπρέι ζολμιτριπτάνης είναι θεραπείες επιπέδου Α.
  • Εναλλακτικές λύσεις: Οκτρεοτίδη, εργοταμίνη και ενδορινική λιδοκαΐνη, αν και η αντίσταση στα φάρμακα εμφανίζεται στο 10-20% των σοβαρών περιπτώσεων.
• Προληπτική θεραπεία:
  • Υποϊνιακός αποκλεισμός: Η μόνη συνιστώμενη προληπτική μέθοδος επιπέδου Α, με ελάχιστες παρενέργειες.
  • Βεραπαμίλη: Το πιο συχνά συνταγογραφούμενο προφυλακτικό φάρμακο, ξεκινώντας από 240 mg μία φορά την ημέρα. Συνιστάται η τακτική διενέργεια ΗΚΓ λόγω των καρδιακών παρενεργειών.
  • Γλυκοκορτικοειδή: Για βραχυπρόθεσμη χρήση σε επεισοδιακές αθροιστικές κεφαλαλγίες, με υψηλό ποσοστό ανταπόκρισης αλλά σημαντικές μακροπρόθεσμες παρενέργειες.
  • Άλλα φάρμακα: Το λίθιο, το βαλπροϊκό οξύ, η μελατονίνη και η ενδορινική καψαϊκίνη έχουν χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη.
• Χειρουργικές θεραπείες και θεραπείες νευροδιαμόρφωσης:
  • Ηλεκτρική διέγερση: Από το σφηνοπαλατιδικό γάγγλιο, το ινιακό και το πνευμονογαστρικό νεύρο. Η βαθιά εγκεφαλική διέγερση του υποθαλάμου έχει δείξει αποτελεσματικότητα σε περιπτώσεις ανθεκτικές στα φάρμακα.
  • Διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου: Μια επιλογή μη εμφυτευμένης συσκευής για τους ασθενείς.
• Φυσικοθεραπεία: Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν καθιερωμένες φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις για ασθενείς με αθροιστική κεφαλαλγία, ενώ υπάρχουν μόνο μελέτες περιπτώσεων που διερευνούν το συνδυασμό ενδογενούς νευροδιέγερσης και φυσικοθεραπείας.

Ekbom, K., & Hardebo, J. E. (2002). Κεφαλαλγία κατά συστάδες: αιτιολογία, διάγνωση και αντιμετώπιση. Φάρμακα, 62, 61-69.

Fischera, M., Marziniak, M., Gralow, I., & Evers, S. (2008). Η επίπτωση και ο επιπολασμός της αθροιστικής κεφαλαλγίας: μια μετα-ανάλυση μελετών με βάση τον πληθυσμό. Cephalalgia, 28(6), 614-618.

Fontaine, D., Lanteri-Minet, M., Ouchchane, L., Lazorthes, Y., Mertens, P., Blond, S., ... & Lemaire, J. J. (2010). Ανατομική θέση των αποτελεσματικών ηλεκτροδίων βαθιάς εγκεφαλικής διέγερσης στη χρόνια αθροιστική κεφαλαλγία. Brain, 133(4), 1214-1223.

Goadsby, P. J., de Coo, I. F., Silver, N., Tyagi, A., Ahmed, F., Gaul, C., ... & Ferrari, M. D. (2018). Μη επεμβατική διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου για την οξεία θεραπεία της επεισοδιακής και χρόνιας αθροιστικής κεφαλαλγίας: τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, εικονικά ελεγχόμενη μελέτη ACT2. Cephalalgia, 38(5), 959-969.

Leone, M., D'amico, D., Frediani, F., Moschiano, F., Grazzi, L., Attanasio, A., & Bussone, G. (2000). Η βεραπαμίλη στην προφύλαξη της επεισοδιακής αθροιστικής κεφαλαλγίας: διπλή-τυφλή μελέτη έναντι εικονικού φαρμάκου. Neurology, 54(6), 1382-1385.

Manzoni, G. C., Camarda, C., Genovese, A., Quintana, S., Rausa, F., Taga, A., & Torelli, P. (2019). Η αθροιστική κεφαλαλγία σε σχέση με διάφορες ηλικιακές ομάδες. Νευρολογικές Επιστήμες, 40, 9-13.

Matharu, M. S., Levy, M. J., Meeran, K., & Goadsby, P. J. (2004). Υποδόρια οκτρεοτίδη στην αθροιστική κεφαλαλγία: Τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο διπλή-τυφλή διασταυρούμενη μελέτη. Annals of Neurology: Official Journal of the American Neurological Association and the Child Neurology Society, 56(4), 488-494.

May, A., Leone, M., Afra, J., Linde, M., Sándor, P. S., Evers, S., & Goadsby, P. J. (2006). Κατευθυντήριες γραμμές της EFNS για τη θεραπεία της αθροιστικής κεφαλαλγίας και άλλων τριδυμο-αυτόνομων κεφαλογλυγιών. European Journal of Neurology, 13(10), 1066-1077.

Mir, P., Alberca, R., Navarro, A., Montes, E., Martínez, E., Franco, E., ... & Lozano, P. (2003). Προφυλακτική θεραπεία της επεισοδιακής αθροιστικής κεφαλαλγίας με ενδοφλέβια χορήγηση μεθυλπρεδνιζολόνης. Νευρολογικές Επιστήμες, 24, 318-321.

Navarro-Fernández, G., de-la-Puente-Ranea, L., Gandía-González, M., & Gil-Martínez, A. (2019). Ενδογενής νευροδιέγερση και φυσιοθεραπεία στην αθροιστική κεφαλαλγία: μια κλινική περίπτωση. Επιστήμες του εγκεφάλου, 9(3), 60.ISO 690

Obermann, M., Holle, D., Naegel, S., Burmeister, J., & Diener, H. C. (2015). Φαρμακοθεραπευτικές επιλογές για την αθροιστική κεφαλαλγία. Γνώμη εμπειρογνωμόνων για τη φαρμακοθεραπεία, 16(8), 1177-1184.

Olesen, J. (2018). Διεθνής ταξινόμηση των διαταραχών κεφαλαλγίας. The Lancet Neurology, 17(5), 396-397.