Εισαγωγή

Η υδρόβια άσκηση ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στη φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση. Δύο προηγούμενες συστηματικές ανασκοπήσεις διαπίστωσαν ότι η θεραπευτική υδρόβια άσκηση ήταν ικανή να μειώσει την ένταση του πόνου και να βελτιώσει τη λειτουργικότητα σε άτομα με χρόνιο πόνο στη μέση, αλλά τα αποτελέσματα μελετήθηκαν κυρίως βραχυπρόθεσμα. Η παρούσα μελέτη αποσκοπούσε, επομένως, να εξετάσει την αποτελεσματικότητα της υδρόβιας άσκησης για τη χρόνια οσφυαλγία και να τη συγκρίνει με "μεθόδους φυσικοθεραπείας" κατά τη διάρκεια μιας περιόδου παρακολούθησης 12 μηνών.

Μέθοδοι

Σε αυτή την τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή συμμετείχαν άτομα μεταξύ 18 και 65 ετών με πόνο μεταξύ της ζώνης των γλουτών και του τόξου των πλευρών, με ή χωρίς πόνο στα κάτω άκρα και ένταση του πόνου (όταν είναι ο πιο επώδυνος) 3 ή υψηλότερη σε αριθμητική κλίμακα αξιολόγησης. Ως χρόνιος πόνος ορίστηκε ο πόνος αυτός που διαρκεί τουλάχιστον 3 μήνες. Αποκλείστηκαν συγκεκριμένες αιτίες οσφυαλγίας και άτομα που συμμετείχαν σε τακτικές παρεμβάσεις άσκησης για την οσφυαλγία κατά τους τελευταίους 6 μήνες.

Τρεις ειδικευμένοι φυσιοθεραπευτές ήταν υπεύθυνοι για τις συνεδρίες παρέμβασης στο νερό. Η θεραπευτική παρέμβαση στην υδρόβια άσκηση πραγματοποιήθηκε δύο φορές την εβδομάδα για 60 λεπτά επί 12 εβδομάδες. Από τα 60 λεπτά, τα 10 λεπτά αναλώθηκαν σε μια ενεργή προθέρμανση για την ενίσχυση της νευρομυϊκής ενεργοποίησης και σε μια 10λεπτη ψύξη μετά. Η ένταση-στόχος ορίστηκε από την αυτοαξιολογούμενη βαθμολογία του ατόμου περίπου 13 στην κλίμακα Borg, που αντιστοιχεί στο 60-80% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας. Οι συμμετέχοντες που τυχαιοποιήθηκαν στην ομάδα "φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι" έλαβαν 30 λεπτά διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης (TENS) και θερμική υπέρυθρη ακτινοβολία για 30 λεπτά.

Η κύρια έκβαση ενδιαφέροντος ήταν η αναπηρία που μετρήθηκε με το ερωτηματολόγιο αναπηρίας Roland-Morris, όπου οι υψηλότερες βαθμολογίες αντικατοπτρίζουν σοβαρότερη αναπηρία.

Αποτελέσματα

Οι συμμετέχοντες στην ομάδα υδάτινης αποκατάστασης παρουσίασαν βελτίωση της αναπηρίας σε όλα τα χρονικά σημεία. Οι βελτιώσεις αυτές δεν επηρεάστηκαν από την ηλικία, το φύλο, το δείκτη μάζας σώματος, τη διάρκεια του πόνου στη μέση, το μορφωτικό επίπεδο ή το επίπεδο του πόνου.

Ερωτήσεις και σκέψεις

Το πιο σημαντικό ερώτημα εδώ είναι: πώς στο καλό κατάφεραν να πάρουν δεοντολογική έγκριση για αυτή τη μελέτη; Καθώς οι συγκριτικοί παράγοντες TENS και υπέρυθρες συνιστώνται ειδικά για τη θεραπεία του πόνου στη μέση, τίθεται το ερώτημα γιατί η δοκιμή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτές τις μεθόδους εξ αρχής. Αντί να παράσχουν μια τεκμηριωμένη συγκριτική θεραπεία ή εναλλακτικά μια προσέγγιση αναμονής, για παράδειγμα, εξέθεσαν τους ασθενείς σε μια αναποτελεσματική και αντενδείκνυται θεραπεία. Έτσι, όχι μόνο θα μπορούσε να ενισχυθεί ο κίνδυνος δυσπροσαρμοστικής αντιμετώπισης, η οποία είναι ήδη συχνή στη χρόνια χαμηλή οσφυαλγία, αλλά και να χαθεί χρόνος και ενδεχομένως να ζημιωθούν αυτοί οι χρόνιοι ασθενείς με το να λάβουν μια αναποτελεσματική θεραπεία.

Μίλα μου για σπασίκλες

Παρόλο που μπορούν να σημειωθούν αρκετές καλές μεθοδολογικές πτυχές αυτής της μελέτης (τυφλοί αξιολογητές, καταγεγραμμένο πρωτόκολλο, υπολογισμός του μεγέθους του δείγματος με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία και εκ των προτέρων, προσαρμογή για διάφορους πιθανούς παράγοντες επιρροής, ανάλυση πρόθεσης προς θεραπεία ως πρωταρχική ανάλυση), θα προτιμούσα να μην δώσω υπερβολική προσοχή σε αυτή τη μελέτη εξ αρχής, καθώς ειλικρινά πιστεύω ότι ήταν χάσιμο χρόνου. Ωστόσο, επέλεξα να επανεξετάσω αυτή τη μελέτη για να τονίσω ότι μερικές φορές ακόμη και η λεγόμενη έρευνα υψηλής ποιότητας (μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή θεωρείται έρευνα υψηλής ποιότητας) μπορεί να είναι ασήμαντη. Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτό; Το περιβάλλον μπορεί να έπαιξε σημαντικό ρόλο, καθώς ίσως σε ορισμένες χώρες αυτά τα TENS και οι υπέρυθρες εξακολουθούν να θεωρούνται κοινή πρακτική και μέρος της φυσικοθεραπείας. Έτσι, με την ανασκόπηση αυτής της μελέτης, ελπίζω αυτό το μήνυμα να φτάσει σε πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και να βοηθήσει από τη μετάβαση από αυτές τις παθητικές "μεθόδους θεραπείας" στην αποδοτική και αποτελεσματική φροντίδα υψηλής ποιότητας που βασίζεται στην άσκηση.

Μηνύματα για το σπίτι

Το σημαντικότερο μήνυμα από αυτή τη μελέτη ήταν ότι υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει στον τομέα της φυσικοθεραπείας. Η φυσικοθεραπεία πρέπει να θεωρείται επάγγελμα και όχι θεραπευτική μέθοδος. Αυτή η δοκιμή συνέκρινε την υδρόβια άσκηση για χρόνιο πόνο στη μέση με δύο παθητικές μεθόδους TENS και υπέρυθρη ακτινοβολία, καθώς αυτό δικαιολογείται ως "κοινή πρακτική". Αρκετές κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν να μην χρησιμοποιείται το TENS σε χρόνιο πόνο στη μέση (κατευθυντήρια γραμμή KNGF, κατευθυντήρια γραμμή NICE). Από την άλλη πλευρά, η άσκηση στο νερό συνιστάται από πολλές κατευθυντήριες γραμμές. Έτσι, ουσιαστικά σπατάλησαν χρόνο συγκρίνοντας μια αποτελεσματική θεραπεία με μια αντενδείκνυται "θεραπεία" και έτσι αυτή η μελέτη δεν προσθέτει πραγματικά κάτι στο όμορφο επάγγελμά μας.

Αναφορά

Peng, M. S., Wang, R., Wang, Y. Z., Chen, C. C., Wang, J., Liu, X. C., ... & Wang, X. Q. (2022). Αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής υδρόβιας άσκησης έναντι των μεθόδων φυσικοθεραπείας για ασθενείς με χρόνιο πόνο στη μέση: τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή. JAMA Network Open, 5(1), e2142069-e2142069.

Πρόσθετες αναφορές:

Κατευθυντήρια γραμμή NICE (Δημοσιεύθηκε 30 Νοεμβρίου 2016, Τελευταία ενημέρωση 11 Δεκεμβρίου 2020): www.nice.org.uk/guidance/ng59

Κατευθυντήρια γραμμή KNGF (ολλανδικά) (Οκτώβριος 2021): https://www.kngf.nl/binaries/content/assets/kennisplatform/onbeveiligd/richtlijnen/lage-rugpijn-en-lrs-2021/kngf_richtlijn_lage_rugpijn_en_lrs_2021.pdf